Làm file trình diễn thơ bằng PowerPoint 2010

[Độc hành]

Xin trích thêm một clip hướng dẫn PowerPoint mang tính “thảm họa” để tham khảo:

*- Đưa một clip lên để hướng dẫn. Clip này lấy ảnh trên net làm nền cho bài thảo luận về luật của một sinh viên, nhưng không biết xóa đi những chi tiết không phù hợp (Trong ảnh là những chữ Tàu).
Biết sử dụng software, nhưng không có căn bản về mỹ thuật ứng dụng nên dựng 3D ngược với phối cảnh của chữ "Bài Thảo Luận":




*- Cũng tác giả này, trình bày một tiêu đề mà bẻ vụn các từ ra thành nhiều mảnh, mỗi mảnh một màu, rồi làm hiệu ứng đổ bóng ; 3D đủ kiểu cho “ấn tượng”:





Tóm lại, để làm một clip phù hợp với tính chất THƠ và tránh được những lỗi lầm sơ đẳng, chúng ta nên giữ nhịp CHẬM, ÊM, NHẸ cho clip và cần chú ý:

1- Đừng sử dụng quá nhiều kỹ xảo chồng lớp, bay lượn, biến hình…cho hình ảnh, và đừng để tốc độ chuyển tiếp quá nhanh. Cái này chỉ phù hợp cho những thể loại khác.

2- Nên cẩn thận chọn những hình ảnh và nhạc nền phù hợp với nội dung thơ. Nếu cần, có thể chỉnh sửa trước khi đưa vào clip. Một hình ảnh không phù hợp, sẽ phá hỏng cả bài thơ. Nhạc nền cũng thế.

3- Đừng sử dụng nhiều font chữ cho bài thơ. Ngoài tựa bài và tên tác giả, xuyên suốt thân bài chỉ nên thể hiện bằng một font chữ mà thôi và nên chọn font chữ dễ đọc.

4- THƠ có mạch, có vần. Tuyệt đối đừng làm đoạn mạch, đứt vần khi cắt rời, đặt một câu thơ lên ảnh này, rồi chuyển tiếp một ảnh khác với một câu khác. (Thử tưởng tượng, ai đó mời ta thưởng thức một bài thơ bằng cách đưa ta một xấp ảnh, mỗi ảnh in một câu thơ trong bài thì ta thưởng thức như thế nào đây ?)

Khi tách, mỗi đoạn phải có ít nhất 2 câu - đối với lục bát , hay 4 câu với tứ tuyệt. (Những thể loại thơ khác ta sẽ tùy vào thể thơ, ý thơ mà tách)
Những đoạn thơ xuất hiện trước, sau khi cho dừng lại đủ thời gian để đọc, có thể chuyển chỗ, đổi màu, mờ dần v.v… nhưng không nên biến mất trước khi đoạn kế tiếp xuất hiện. Như thế đảm bảo mạch thơ + vần thơ sẽ liền lạc từ đầu đến cuối.





5- Chúng ta đọc chữ từ trái sang phải và từ trên xuống dưới, nên khi sử dụng hiệu ứng để cho chữ chạy, cần thuận theo chiều đọc chữ: Phía trái chữ và dòng chữ bên trên nên cho xuất hiện trước.
Ví dụ: Chữ chạy vào từ cạnh đứng, thì nên từ cạnh phải chạy vào. Hoặc chữ chạy vào từ cạnh ngang, thì nên chạy từ dưới lên. Nếu ta làm ngược lại, chữ sẽ thò cái đuôi ra trước, và người đọc thường không có thiện cảm với kiểu này.










(Còn tiếp)

[Độc hành]

Đến đây chị Thu Phong đã thấy rối chưa để ĐH giảm bớt lại ?

Trong 6 vấn đề cần chú ý khi làm clip thơ bên trên, ĐH đã giải thích, phân tích và nêu các ví dụ để chị tham khảo các vấn đề từ 1 đến 5 rồi. Nếu cần đào sâu thêm chỗ nào, chị cứ nêu câu hỏi. ĐH sẽ quay trở lại chỗ đó. Bây giờ chuyển đến vấn đề 6:

Định thời gian hiển thị hợp lý. Luôn chú ý cách phối màu và độ tương phản đậm nhạt của chữ đối với nền để cho thơ nổi bật và dễ đọc nhất.

- Thời gian hiển thị:

Người ta tính trung bình mắt người có thể đọc hơn 200 chữ trong một phút. Nhưng đó là đọc sách báo. Còn đọc thơ thì phải chậm hơn. Lý do thì ai cũng hiểu ( Nghe băng cassette đọc truyện và băng ngâm thơ thì ta so sánh được liền ). Hơn nữa, xem clip thơ mắt người còn phải theo dõi hình ảnh và những hiệu ứng trong đó chứ không chỉ đọc chữ. Do đó, thời gian hiển thị tốt nhất mà ĐH đề nghị là từ 10 đến 12 giây cho 28 chữ (= 4 câu lục bát, hoặc thất ngôn) – không tính thời gian hiệu ứng khi chữ xuất hiện và biến mất.

- Cách phối màu và độ tương phản đậm nhạt của chữ với nền:

Nếu dò tìm trên net, chắc chị TP sẽ phải điên đầu với hàng tá bảng màu các loại, cùng với những lý thuyết đâm chỏi nhau tứ phía. Bảng này thì màu RGB, bảng khác lại là màu CYMK, lại có bảng RYB; LAB; màu cộng; màu trừ v.v…Lý thuyết này thì bảo đen và trắng không phải là màu, vì TRẮNG là không có màu gì hết, còn ĐEN là do 3 màu cơ bản pha trộn lại; Nơi khác thì bảo đương nhiên TRẮNG và ĐEN chính là màu v.v…

Chị Thu Phong có thể quên tất cả những cái đó đi để đỡ điên đầu.Nếu chị cần, ĐH sẽ thêm một bài riêng về vấn đề này sau. Còn bây giờ, chỉ nên tập trung vào những cái cần cho việc làm clip thơ thôi.

Trước hết, ĐH đề nghị chị chú ý vào bảng màu sau đây:



Tại sao ĐH đề nghị mẫu này ? Bởi vì nó khá đơn giản, không làm chị đau đầu và đã đủ dùng cho việc phối màu làm clip thơ. Nó cũng không ghi tên riêng của từng màu bởi vì ở bước đầu càng ghi càng rối. Cùng một màu nhưng không chuẩn được tên gọi, nào là lục, xanh lục, xanh lá, xanh ve chai…; rồi vàng nghệ, vàng cô-ban, vàng đất, vàng xỉn, màu gạch cua v.v…Cho nên ở đây chỉ cần chị TP nhìn màu, gọi tên nó theo thói quen của mình, vậy thôi. Không cần tên chính xác của nó, và cũng không cần màu chính xác đến từng chút như công việc tách màu, xuất phim in offset chuyên nghiệp.

Tìm hiểu bảng màu:

Chị TP quan sát bảng màu này, ngoại trừ hình tròn trắng ở tâm, bảng có 5 vòng màu từ ngoài vào trong. Vòng thứ 3 là những màu “zin”, chưa pha thêm trắng hoặc đen.Từ vòng thứ 3 này, những vòng kế tiếp hướng vào tâm là màu đã pha thêm trắng cho nhạt dần (càng vào trong, càng pha nhiều trắng); và những vòng kế tiếp hướng ra ngoài là màu đã pha thêm đen cho đậm dần (càng ra ngoài, càng pha nhiều đen). Tất nhiên chúng ta có thể pha thêm rất nhiều mức độ khác nhau, nhưng như thế thì nhìn rất rối.

Hot: Màu cho cảm giác nóng; Warm: Những màu cho cảm giác ấm; Cool: Những màu cho cảm giác mát: Cold: Màu cho cảm giác lạnh.

Cách dùng bảng để phối màu:

Bước đầu tiên, chỉ cần chị TP chú ý một điều quan trọng nhất, đó là SỰ TƯƠNG PHẢN.
Có 2 thành phần được ghi nhận trong sự tương phản: Tương phản sắc độ và tương phản màu.

1- SẮC ĐỘ TƯƠNG PHẢN:

Nói nôm na, đó là khoảng cách đậm và nhạt của màu, bất kể đó là màu gì. Xem bảng màu, chúng ta sẽ thấy vòng màu ngoài cùng (pha thêm đen) và vòng màu trong cùng (pha thêm trắng) có độ tương phản rất cao. Và sự tương phản sắc độ rất cần áp dụng khi đặt chữ lên nền.

2- MÀU TƯƠNG PHẢN:

Hai màu tương phản là hai màu đối xứng nhau qua tâm của bảng màu (ví dụ: VÀNG và TÍM; ĐỎ và XANH LÁ v.v…).

Nếu hai màu tương phản được đặt cạnh nhau, màu này sẽ làm nổi trội màu kia. (Cũng giống như khi ta sắp một người lùn đứng bên cạnh một người cao, người lùn trông sẽ càng lùn hơn, và người cao trông như cao hơn)
Nhưng trong công việc phối màu chữ và nền – không riêng gì là clip, mà kể cả thiết kế web hay in ấn quảng cáo – chúng ta được khuyên là nên cố gắng tránh sử dụng hai màu tương phản, bởi hai màu tương phản không phải lúc nào cũng có sắc độ tương phản, nên để chúng phối cùng nhau sẽ làm người xem rất nhức mắt. (Xin lưu ý: Lời khuyên này chỉ dành cho việc đặt chữ lên nền trong mỹ thuật ứng dụng. Còn mỹ thuật tạo hình sẽ có khác)

Với ảnh dưới đây, chúng ta hãy thử xem việc đăt chữ lên nền với một số cặp màu tương phản sẽ tạo hiệu ứng như thế nào:



Bỏ qua chuyện đẹp xấu, nếu chỉ đánh giá chữ dễ đọc, chúng ta sẽ nhận định được ngay là cặp dưới cùng (Vàng + Tím) là dễ đọc nhất. Bây giờ ở bước kế tiếp, ta thử loại bỏ màu để đánh giá sắc độ tương phản của các cặp màu này, bằng cách chuyển chúng về grayscale :



Cặp dưới cùng (vàng + Tím) chính là cặp có sắc độ tương phản cao nhất. Các cặp kia sắc độ tương phản không cao nên gần như không thể đọc nổi.

Từ kết quả trên, chúng ta có thể rút ra kết luận: Cặp màu nào có sắc độ tương phản cao nhất sẽ dễ đọc nhất. Từ đó , nếu vì một lý do nào đó mà chúng ta buộc phải bỏ qua lời khuyên không nên dùng màu tương phản cho chữ và nền, thì chúng ta nên chỉnh sắc độ tương phản thật cao giữa nền và chữ: Nếu nền đậm, nên thêm trắng vào cho chữ thật sáng. Nền nhạt, thêm đen vào cho chữ đậm lên. Sự tương phản sắc độ như thế sẽ cứu được sự tương phản về màu.

Thêm một ví dụ về sự tương phản màu + sắc giữa nền và chữ để chị TP tham khảo:




Chuyển sang grayscale để xem sắc độ:




Xin lưu ý: Có thể các màu sắc trong các bảng trên có sai lệch ít nhiều so với với màu gốc chỉ vì ảnh upload phải tuân theo định dạng mà image hosting qui định và bị nén nhỏ.

( Còn tiếp)

[thuphong]

.
Thật tuyệt vời, rất rõ ràng và mạch lạc, dễ hiểu, bạn mà làm nghề giáo viên thì sinh viên được nhờ. TP từng đi dự nhiều giờ giảng thấy có nhiều người giảng cả buổi chỉ thấy sinh viên ngơ ngác, rối mù đầu k hiểu gì hết.
Bạn k cần phải giảm bớt đâu, bởi vì ban viet hop ly va dễ hiểu lam roi, hiểu nhanh nhất và nhớ lâu nhất chính là đọc về những vấn đề mà mình đang quan tâm.
Như vậy thì mỗi khi làm mình cần phải chuyển sang chế độ grayscale để xem độ tương phản? nhưng theo TP nghĩ độ tương phản là 1 vấn đề nhưng mầu phải sao cho nền nã, dịu mắt khi đọc cũng cần quan tâm đến chứ nhỉ và làm thế nào để tìm được mầu tương phản dễ đọc nhưng khi đọc k bị chói mắt?

TP sẽ phải copy để lưu lại những bài này chứ lỡ mất thì thật tiếc.


K biết mấy câu thơ này của ai nhưng hay quá.

[Độc hành]

.
Thật tuyệt vời, rất rõ ràng và mạch lạc, dễ hiểu, bạn mà làm nghề giáo viên thì sinh viên được nhờ. TP từng đi dự nhiều giờ giảng thấy có nhiều người giảng cả buổi chỉ thấy sinh viên ngơ ngác, rối mù đầu k hiểu gì hết.
Bạn k cần phải giảm bớt đâu, bởi vì càng chi tiết thì càng dễ hiểu, hiểu nhanh nhất và nhớ lâu nhất chính là đọc về những vấn đề mà mình đang quan tâm.
Như vậy thì mỗi khi làm mình cần phải chuyển sang chế độ grayscale để xem độ tương phản? nhưng theo TP nghĩ độ tương phản là 1 vấn đề nhưng mầu phải sao cho nền nã, dịu mắt khi đọc cũng cần quan tâm đến chứ nhỉ và làm thế nào để tìm được mầu tương phản dễ đọc nhưng khi đọc k bị chói mắt?

TP sẽ phải copy để lưu lại những bài này chứ lỡ mất thì thật tiếc.


K biết mấy câu thơ này của ai nhưng hay quá.
. . . . . . . . . . . . . . . . . .

*- Chị TP nói làm ĐH bỗng dưng tiếc nghề quá. ĐH vốn là dân sư phạm đó chị. Nhưng bước vào đời thì lại sinh sống bằng một nghề khác một cách bất ngờ. "Bất ngờ" - như ĐH đã nói với chị - là món quà (hay hình phạt?) mà thượng đế dành cho con người, không trừ một ai.

*-

. . . . . . . .
Con chim chết dưới cội hoa
Tiếng kêu rụng giữa giang hà xanh xao
Mai anh chết dưới cội đào
Khóc anh xin nhỏ lệ vào thiên thu
. . . . . . . .

Mấy câu thơ chị hỏi ở trên, ĐH trích trong Trường ca Động Hoa vàng của Phạm Thiên Thư. Thơ đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ thành bài hát: Đưa em tìm động hoa vàng.

*- Như vậy thì mỗi khi làm mình cần phải chuyển sang chế độ grayscale để xem độ tương phản?

Không nhất thiết mỗi khi làm là phải chuyển thành grayscale đâu chị. Nhưng nếu chị muốn, thì chị có thể thực hiện trước với một số màu mà chị vẫn thích dùng để làm quen với sắc độ của nó. Còn ĐH chỉ trình bày trong bài để chị thấy rõ là tương phản màu không hẳn đã là tương phản sắc độ . Khi chị đã quen, có khi chưa cần nhìn thấy màu, mà chỉ mới nghĩ tới nó thôi thì chị cũng có thể biết được sắc độ đậm nhạt của nó đến mức nào rồi.

*- "Còn màu, phối như thế nào cho nền nã dịu mắt khi đọc ?"

Về kinh nghiệm, để phối màu không bị chói , chúng ta được khuyên nên phối MÀU TƯƠNG ĐỒNG (3 màu liên tiếp sát cạnh nhau trên một vòng tròn).
Ảnh ví dụ:

Màu tương đồng

Nếu muốn êm dịu hơn nữa, thì phối MÀU ĐƠN SẮC ( Chỉ dùng một màu, nhưng khác sắc độ bằng cách pha thêm trắng hoặc đen. Xem trên bảng màu, màu đơn sắc là một dãy màu từ trong ra ngoài )
Ảnh ví dụ:

Màu đơn sắc

Nhưng vấn đề này lại còn phụ thuộc vào khiếu thẩm mỹ của từng người, chị ạ. Như bộ trang phục trên người: Mẫu vải đó phải may chiếc áo kiểu nào, và phải đi đôi với chiếc quần nào, rồi mũ, giày, túi xách...Mười nhà thiết kế, có thể sẽ có mười ý kiến khác nhau.
Sáng tạo trong mỹ thuật - cũng như các bộ môn nghệ thuật khác - là không có biên giới. Không bị đóng khung trong một khuôn khổ nào cả. Những bài học, những thủ thuật, kinh nghiệm ...chỉ là những ghi chép lại của những người đã đi trước, đã từng thực hiện. Nhưng đó chưa phải là tất cả, bởi cuộc sống vẫn còn tiếp tục, con người vẫn đang khám phá thêm từng ngày, từng giờ trên con đường nghệ thuật. Và mai kia, chắc chắn sẽ xuất hiện những bài học, những kinh nghiệm mới hơn mà hiện nay chúng ta chưa được biết tới. Nếu không muốn mạo hiểm và ít tiêu tốn thời gian, hãy theo những kinh nghiệm đã được ghi lại. Còn đã chán với những lề lối cũ, muốn tìm tòi khám phá những điều mới lạ hơn, thì hãy cứ "vượt ranh" sách vở. Nếu thành công sẽ được vinh danh là sáng tạo. Còn thất bại, đương nhiên chịu tiếng "thảm hoạ", thế thôi.


*- "Làm thế nào để tìm được mầu tương phản dễ đọc nhưng khi đọc k bị chói mắt?"

Màu tương phản phối với nhau, nhất định sẽ gây chói nếu chúng ta không can thiệp vào sắc độ của chúng.
Nếu chỉ có một vài chữ trên một nền lớn, thì nền và chữ dù có màu tương phản cũng không gây khó chịu lắm. Nhưng nếu nhiều chữ - chiếm diện tích nền khoảng 1/5 trở lên - là đã bắt đầu gây nhức mắt nếu sử dụng màu tương phản. Để giảm sự khó chịu này - ĐH đã có đề cập tới ở phần trước - là tăng, giảm sắc độ chữ hay nền bằng cách pha thêm trắng hoặc đen.

Nhưng bấy nhiêu chưa đủ. Chắc chắn sẽ phát sinh thêm một câu hỏi:

" - Vậy nếu không dùng nền một màu, mà nền có nhiều màu, nhiều mảng sáng tối khác nhau như một bức ảnh, thì phải phối chữ như thế nào cho nổi rõ lên được ?"

Cách tốt nhất trong trường hợp này là bắt chước cách phối màu trong tranh của các danh họa thế giới. Các danh họa này có khi sử dụng các màu tương phản bên nhau trong tranh, rất rực rỡ nhưng lại không chói, bằng cách ngăn cách chúng bằng những nét màu trung tính như trắng và đen.

Trong câu hỏi trên, vì ảnh làm nền có chỗ sáng, chỗ tối, nên chữ dù sáng hay tối cũng sẽ có chỗ trùng với sắc độ nền nên không đọc được. Chúng ta sẽ viền chữ bằng hai đường viền đậm và nhạt liên tiếp bên nhau, theo các bước:

- Chữ màu đậm ->viền nhạt trong+viền đậm ngoài (Đậm > Nhạt > Đậm)
- Chữ màu nhạt ->viền đậm trong + Viền nhạt ngoài (Nhạt > Đậm > Nhạt)
Những kiểu viền chữ này, chúng ta dễ dàng thực hiện trong PowerPoint .

Như vậy, dù nằm trên nền sáng hay tối, chữ vẫn đảm bảo rất dễ đọc. Trong ảnh ví dụ dưới đây, ĐH cố ý đặt chữ màu sáng trên chỗ sáng và chữ màu tối trên chỗ tối để chúng ta thấy hiệu quả của cách viền chữ 2 lớp này:



(Còn tiếp)

[OA _ NỮ]

ĐH chỉ dẫn thật nhiệt tình và tỉ mỉ nhưng OANU chậm hiểu nên vẫn rất lơ tơ mơ. Giá có Sư phụ ở ngay bên cạnh có lẽ dễ dàng hơn nhiều.
Thanks ĐH rất nhiều.

[thuphong]

.

ĐH chỉ dẫn thật nhiệt tình và tỉ mỉ nhưng OANU chậm hiểu nên vẫn rất lơ tơ mơ. Giá có Sư phụ ở ngay bên cạnh có lẽ dễ dàng hơn nhiều.
Thanks ĐH rất nhiều.

Ngược lại với ON chị học rất hiệu quả ở khoảng cách xa chứ sư phụ ở ngay bên cạnh sợ mình lại thích làm thơ chứ k học được gì hết

[Độc hành]

.


Ngược lại với ON chị học rất hiệu quả ở khoảng cách xa chứ sư phụ ở ngay bên cạnh sợ mình lại thích làm thơ chứ k học được gì hết

Chuyện đó là tại sư phụ chứ không phải tại học trò đâu chị TP.
Sư phụ vào lớp với cái roi to tướng trên tay thì có học trò nào dám lơ là chuyện học để quay ra làm thơ ? Còn sư phụ lúc nào cũng "hoa hồng trên tay" và "hoa nhài trên áo" thì học trò không làm thơ mới là chuyện lạ.

[Lão K]

*- Chị TP nói làm ĐH bỗng dưng tiếc nghề quá. ĐH vốn là dân sư phạm đó chị. Nhưng bước vào đời thì lại sinh sống bằng một nghề khác một cách bất ngờ. "Bất ngờ" - như ĐH đã nói với chị - là món quà (hay hình phạt?) mà thượng đế dành cho con người, không trừ một ai.

(Còn tiếp)

Lạc đề chút nha, LK là đồng nghiệp với ĐH nhưng không phải dân Sư Phạm. LK học ở KH, kế bên trường SP. Lúc ra trường, lý lịch đen như mõm chó nên "được" ... làm thầy. Tuy vậy hơn 2 năm ở Bến Lức là những ngày hạnh phúc nhất. 23 tuổi, gia đình tan nát, tương lai đen kịt, thay anh Hai mang một gánh nặng oằn vai, LK về đó với tâm trạng chán nãn đến cùng cực nhưng tình người và sự đùm bọc của những người chung quanh, đồng nghiệp, học trò, ... đã cho LK một chút niềm tin trong cuộc sống. Nếu "người dưng" không lôi cổ về, quăng lên tàu, chắc LK đã mọc rể ở đó, làm giáo làng luôn đến bây giờ.

TP nói đúng, ĐH chỉ dẫn tường tận, dễ hiểu. Many thanks.

[Độc hành]

ĐH chỉ dẫn thật nhiệt tình và tỉ mỉ nhưng OANU chậm hiểu nên vẫn rất lơ tơ mơ. Giá có Sư phụ ở ngay bên cạnh có lẽ dễ dàng hơn nhiều.
Thanks ĐH rất nhiều.

Muốn làm sư phụ O.N lắm, mà không biết làm cách nào !

Lạc đề chút nha, LK là đồng nghiệp với ĐH nhưng không phải dân Sư Phạm. LK học ở KH, kế bên trường SP. Lúc ra trường, lý lịch đen như mõm chó nên "được" ... làm thầy. Tuy vậy hơn 2 năm ở Bến Lức là những ngày hạnh phúc nhất. 23 tuổi, gia đình tan nát, tương lai đen kịt, thay anh Hai mang một gánh nặng oằn vai, LK về đó với tâm trạng chán nãn đến cùng cực nhưng tình người và sự đùm bọc của những người chung quanh, đồng nghiệp, học trò, ... đã cho LK một chút niềm tin trong cuộc sống. Nếu "người dưng" không lôi cổ về, quăng lên tàu, chắc LK đã mọc rể ở đó, làm giáo làng luôn đến bây giờ.

TP nói đúng, ĐH chỉ dẫn tường tận, dễ hiểu. Many thanks.

Vậy là Lão K với ĐH là hai ông thầy "bất ngờ".
Một ông "được dạy" bất ngờ, và một ông bất ngờ "mất dạy" !

*** - À tí nữa thì quên ! Xin cảm ơn mọi người vì những lời cảm ơn.