Chính sách tiền lương đối với giới nghệ sĩ biểu diễn: Bao giờ mới được chỉnh sửa?

[Boulevard]

Bài mới nhất của em , còn kì 2 nữa, viết còn nhiều cái khổ hơn, nhưng không thể nói hết vì lại sợ mất quan điểm...
http://www.baovanhoa.vn/vanhoavannghe/35689.vho
VH- Trong nỗi lo về lạm phát nói chung thì với giới nghệ sĩ, còn có nỗi lo khác đã nhiều năm rồi chưa giải tỏa được - đó là cách tính hệ số lương, cách xếp loại ngạch viên chức đối với những người hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật có quá nhiều bất cập so với thực tế của lĩnh vực hoạt động đặc thù này.



Tốt nghiệp đại học nhưng lại hưởng lương trung cấp

Đội ngũ diễn viên trẻ ở các nhà hát, các đơn vị nghệ thuật nhà nước hiện nay được xếp mức lương khởi điểm bậc 2 (diễn viên hạng III; hệ số 2,06). Với hệ số lương này, nhiều người trẻ khó trụ nổi với nghề.

Đơn cử như Liên đoàn Xiếc VN, có khoảng 80 diễn viên trẻ, chiếm 70% lực lượng nghệ sĩ của đơn vị, từ nhiều năm qua chỉ nhận khoảng 1,7 triệu đồng/ tháng (lương cơ bản + tiền thanh sắc).

Vì cuộc sống, chúng tôi đã phải làm những việc cực chẳng đã - chạy show đi hát ở đám cưới, đám ma, thậm chí chạy xe ôm. Để nghệ sĩ không đánh mất nghiệp, chúng tôi mong chế độ lương và ngạch của diễn viên sớm được chỉnh sửa.(Ông Nguyễn Ngọc Quyền - Trưởng đoàn Tuồng Thanh Hóa)


Thật khó tin, một nghề lao động nghệ thuật đặc thù và nặng nhọc như xiếc mà nghệ sĩ trẻ chỉ được hưởng lương cơ bản như vậy, chỉ riêng việc duy trì cuộc sống hằng ngày đã là nan giải. Số người hưởng lương thấp này lại là lực lượng biểu diễn chủ đạo của đơn vị, còn hầu hết những nghệ sĩ trong biên chế thì đã không còn biểu diễn và được chuyển sang làm các công tác khác như: phòng nghệ thuật, công tác hành chính…

Ông Phạm Xuân Quang - Phó giám đốc Liên đoàn Xiếc VN chia sẻ: “Theo Luật Lao động, sau khi sử dụng hợp đồng lao động thời điểm kết thúc trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng, chúng tôi đành phải ký bỏ lửng mà không thể làm gì hơn khi không có định biên cho lực lượng nghệ sĩ trẻ này.

Hiện nay, Liên đoàn Xiếc VN phải co kéo nuôi toàn bộ lực lượng diễn viên trẻ bằng ngân sách của đơn vị từ các nguồn thu khác. Số người không biểu diễn nhưng lại chưa tới tuổi nghỉ hưu được phân công công việc ở những phòng ban khác, thực lòng họ cũng không được vui lắm khi nhận công việc không đúng với khả năng và sở trường của mình…”.

Một bất hợp lý khác là dẫu được đào tạo ở trình độ đào tạo nào (trung cấp, cao đẳng, đại học), nhưng khi được tuyển dụng vào đơn vị chỉ được xếp loại “diễn viên hạng III”, tương đương lương trung cấp. Dẫu diễn viên có cố gắng hết 12 bậc lương của hạng III thì cũng không thể lên được hạng II.

Chính vì vậy mà hiện nay một loạt các NSND và NSƯT như: Lê Khanh, Ngọc Huyền, Minh Hằng (Kịch nói), Hương Thơm, Hán Văn Tình (Tuồng), Vương Hà (Cải lương)… đều có thâm niên làm việc vượt khung 12 bậc của hạng III với bậc lương cuối cùng là 4,06, sau đó mỗi năm được cộng thêm 1% lương cơ bản, cao nhất có người tới 19% vượt khung…

Đơn cử như NSƯT Vũ Ngoạn Hợp, Giám đốc Liên đoàn Xiếc VN, nhờ làm công tác quản lý, cộng thêm gần 40 năm trong nghề xiếc nên được chuyển sang ngạch diễn viên hạng II thì mức lương của anh cũng chỉ khoảng hơn 4.000.000 đồng/ tháng và là người có lương cao nhất hiện nay tại Liên đoàn Xiếc VN.



Gia đình gồm 7 người của nghệ sĩ Bùi Anh Tuấn trong căn hộ 20 m2

Nỗi khổ nghệ sĩ trẻ…
Bùi Anh Tuấn, 35 tuổi, diễn viên Nhà hát Cải lương VN cho biết, vợ chồng anh đã phải vay mượn tiền để mua lại căn nhà vốn là nhà vệ sinh tập thể của Nhà hát nhượng lại để ở. Hai vợ chồng anh, mẹ già, 2 con nhỏ, cháu và chị gái cùng ở chung trong một căn phòng chỉ 20 m2. Tài sản lớn nhất của gia đình là một chiếc xe máy Trung Quốc chưa đầy 4 triệu đồng đã mua cách đây 4 năm. Toàn bộ chi phí của gia đình chỉ trông chờ vào khoản lương cơ bản của cả hai vợ chồng với chưa đầy 4 triệu đồng.

Tình cảnh của vợ chồng nghệ sĩ Nguyễn Văn Ngàn, người vừa giành HCV tại Liên hoan Sân khấu Tuồng truyền thống 2011, Bí thư chi đoàn Đoàn Tuồng Thanh Hóa cũng vất vả không kém. Hệ số lương của chồng hiện là 2,66 (tương đương 1.941.000 đồng), của vợ là 2,06 (tương đương 1.503.000 đồng). Vợ Nguyễn Văn Ngàn hiện đang có bầu và họ đã có với nhau một bé 8 tuổi. Nhà chưa có và hiện đang sống nhờ tại một phòng 18,6 m2 ở Nhà hát.

Nghệ sĩ Nguyễn Văn Ngàn thổ lộ: “Món ăn thường trực trên mâm cơm của gia đình tôi chỉ có rau, dưa; thịt và sữa dành cho con. Chi phí lương quá thấp nên ban lãnh đạo đơn vị cũng tạo điều kiện cho chúng tôi đi làm thêm để tăng thu nhập. Nhưng nói chung là có làm thêm thì đời sống của diễn viên nói chung vẫn vô cùng khó khăn”.

Từ những bất cập trên, mong mỏi chung của giới nghệ sĩ biểu diễn là sớm xem xét, sửa đổi cách tính lương và cách phân hạng ngạch như hiện nay, làm thế nào để mức lương cơ bản của những người hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật mang tính đặc thù cũng cần phải có cách tính riêng. Có làm như vậy mới động viên, khích lệ được người nghệ sĩ yêu nghề, gắn bó với nghề.

Mong Nhà nước xem xét, sửa đổi cách xếp loại ngạch viên chức đối với những người hoạt động trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật ca, múa, nhạc theo hướng: Bỏ cách xếp loại theo kiểu phân hạng (diễn viên hạng I, diễn viên hạng III), chuyển sang xếp loại theo trình độ đào tạo chuyên môn và thống nhất với cách xếp loại của các ngạch viên chức khác. (Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Phó giám đốc Nhà hát Cải lương VN)