I
Bây giờ thì tác giả trò chuyện với Hương Nhu được rồi.
Bến Châu Giang ở đâu ư? Xin nói ngay: cái bến ấy do tác giả đặt tên, nó ở làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Làng Đại Hoàng chính là quê hương nhà văn Nam Cao nguyên mẫu của làng Vũ Đại trong truyện ngắn Chí Phèo. Nơi ấy có cái cầu phao nối hai bờ sông Châu, nhưng TG thích gọi là Châu Giang hơn (bây giờ người ta thay bằng cầu xi măng chưa thì chú cũng ứ biết)
Sông Châu xanh, đẹp và thanh bình lắm. Dòng sông này Nam Cao đã tả trong truyện ngắn Chí Phèo. Hai bờ sông xanh um cây lá, trong đó có vườn chuối đã cho ra đời và chứng kiến tình sử Chí Phèo – Thị Nở. Chính tình sử này đã nâng vị thế của Việt Nam lên thành “cường quốc tình yêu” (theo bài văn thi vào đại học của một thí sinh).
Lý Nhân là vũng chiêm trũng, gọi chung là đồng chiêm. Trước đây đồng chiêm chỉ cấy được một vụ, một vụ ngập nước không canh tác được, nhưng sau này do công tác thủy lợi tiến bộ nên đã cấy được hai vụ.
Sáu vụ đồng chiêm có nghĩa là ba năm.Tính như Hương Nhu sáu vụ sáu năm là nói đến cái thời chưa trị thủy được.
Không biết bưởi ở đâu trổ hoa hai lần trong một năm nhưng bưởi ở đây chỉ ra hoa một lần vào mùa xuân. Đến tháng tám âm lịch có thể hái quả, bày cỗ trung thu xong còn bao nhiêu thì cứ để trên cây chờ đến tết, nó ứ chín rụng đâu mà lo.Trong bài “Dấu thu”, TG viết:
Bưởi còn dành trái trên cây
Mùi hoa cải cứ ngất ngây nồng nàn
Vậy ba vụ bưởi, sáu vụ chiêm có nghĩa là ba năm đã qua.
Nhưng thực ra, tác giả xa lâu hơn thế.
Và mắc mớ chi mà TG ở Hà Nội nhưng lại có bài thơ về vùng đất ấy.
Kỳ sau, chú sẽ kể cho cháu nghe về Tình sử Châu Giang nhé.





Trích dẫn