11/12/09
Nói chuyện với V_C, Con kêu : Mẹ ơi gởi mấy cuốn Mẹ viết ngày xưa (khi chưa có nét) mà Mẹ gọi là "viết nhăng viết cuội" đó, sang cho con, V chép vào nhà V cất. V đang chép cái đoạn Mẹ viết về bà cố với "thùng nước đá"
Con nhắc mới nhớ, Cái thùng nước đá của bà mình giờ nằm đâu nhỉ, và hình như mình quên bẻn mất chuyện này, ngày xưa trong thâm tâm tự nhủ nếu sau này có điều kiện "Lìn ché" sẽ làm như bà vậy.
Nhà bà cố tôi nằm đối diện hơi xéo bệnh viện thành phố quê tôi, tiệm thuốc bắc Quảng Đắc, khi Tôi còn nhỏ, hoặc chưa sinh ra Tôi đã được nghe Mẹ và Ngoại kể lại rằng, ngày xưa Cố bán thuốc, ai nghèo khổ là Cố đều không lấy tiền, thậm chí còn cho họ thêm tiền. Khi Tôi sinh ra thì Tôi ở phía bên nội chỉ về thăm phía bên ngoại khi dịp lễ hay tết gì đó thôi.
Còn nhớ đó làm năm tôi học ở sài gòn năm thứ 2, lúc ấy Cố tôi 91 tuổi, 01 lần về thăm nhà, được Mẹ bảo (phải gọi là thế, vì tại Mẹ kêu Tôi đi, tôi mới đi, chứ Tôi đâu có ý đi) lên thăm Cố, Cố đang đau mất hôm nay đó.
Lấy xe chạy lên (nhà Tôi lên nhà Cố khoảng 7km) mà ở ngoài quê lúc ấy 7km cộng với cái nắng miền biển mặn người là khủng khiếp với bọn con gái, chứ đâu như sg bây giờ, 7km là rất bình thường. Lên đến khoảng 9g sáng thấy Cố đang lụi cụi nấu ấm nước to tổ bố, mà ngày xưa nấu bếp dầu hôi chứ đâu được nấu ga như bây giờ.
_ Cố ơi! "Lìn ché" lên thăm Cố nè
Mồ tổ tiên sư cha bây, về hồi nào, chạy lên chi giờ này nắng thế, (bời Cố biết tôi mà lên nhà cố thì thường chiều mát hay sập tối mới lên cơ)
_ Con nghe Cố bệnh con lên thăm mà,( ngày xưa tôi cũng nhõng nhẽo số dzách)
Bệnh gì con, già cả nhức mõi đó thôi.
Nước xôi thấy Cố hì hục chế vào 01 cái thau to trong đó hình như khoảng gần 50g trà thì phải.
Và Cố qua sang bảo Tôi:
Con ra trước có 1/2 cây đá nước người ta mới bỏ đó, chặt sẳn rồi con mang vô rữa bỏ vào cái thùng đá này, Cố chỉ cái thùng đá ngay trước mặt, Tôi nhìn kinh ngạc cái thùng to khiếp và không hiểu thời đó làm gì có cái thùng to như thế.
Ngạc nhiên, nhưng cũng lên nhà trước mang 1/2 cây nước đá xuống (phải mang làm 2 lần á, 1 lần 01 góc, vì cũng là tiểu thư mà) xuống vặn nước xối qua loa rồi bỏ vào thùng đá, nhìn lên thì thấy Cố đang pha nước cốt trà với nước nấu sẳn để nguội từ lúc nào (có lẽ từ tối qua). Và Cố đổ khoảng gần 1/2 đá, xong nghe Cố gọi:
Ti Tần ( cậu tôi, con của ngoại út, ổng tên Mạc Cựu Tần, mà ở nhà cứ gọi là Ti Tô hay Ti Tần thôi)
Trên lầu cậu tôi chạy xuống, rinh cả cái thùng vừa nước vừa đá to thế kia (ổng là lực lưỡng mà) đem ra để trên cái bàn được kê ngay cạnh cửa ngõ của nhà, và hình như là chuyện bình thường và chuyện thường ngày nên chỉ thấy Cố gọi, cậu xuống mang xong thì vọt lên lấu bẻ rubit (ổng giền món này hơn giền ...)ko nói ko hỏi gì lại cả.
Và ko biết từ đâu Cố mang ra khoảng hơn chục cái ca nhỏ nhỏ, xanh đỏ đủ màu, ca dùng để uống nước trà, bảo tôi:
Con rửa cho Cố mớ ca này, và lấy xô sạch kìa mang lên cho Cô xô nước nửa.
_Tôi, dạ ! Và trong đầu nghĩ rằng chắc Cố làm nước dùm cho ai
_ Lúc đó sao bệnh lười của Tôi nó khiếp thế, 2 tay cầm hết mấy tai của đóng ca, nhúng ùm 01 cái lấy lên vẩy vẩy, và liệng vô cái xô Cố chỉ để trên ván, rùi mang cái xô ra vặn nước (nước giếng bom) gần đầy xô xách mang lên cho Cố.
Cố hỏi: Sao nhanh thế "Lìn ché"
_ Tôi trả lời có dơ gì đâu mà ko nhanh Cố ơi.
Cố cười.
Xong Cố vô ngồi trên bộ ván, hỏi chuyện, còn tôi thì nịnh đấm bốp cho Cố.
Cố hỏi: Con múc nước đâu thế?
_Tôi trả lời: Dạ nước giếng đó cố
Trời, Cố la lên, sao ko lấy nước cố nấu kia, nước đó chưa nấu người ta uống vào lỡ bệnh hay đau bụng gì tội người ta sao con.
_Tôi cười, để che cái lười biếng, và hỏi: Uả mà làm thùng nước vậy cho ai uống thế cố:
Cố bảo: Thì cho người ta uống, ai có lỡ đường khát thì uống, hoạc ăn xin trẻ em gì khát thì vào uống.
_ Tôi ngạc nhiên tột độ, vì thời đó tôi còn nhớ như in, nếu đi chợ hay nơi nào đông mà có khát thì thường uống ca trà đá là 200đ.
_Tôi hỏi lại mình bán lấy tiền hả Cố?
Cố quay qua phát tôi 01 cái, tôi còn nhớ lúc ấy cố cằm cây quạt nhỏ thường ngày của cố, và bảo:
Cái con này, tiền bạc gì? giúp người ta lỡ khát chứ con.
Nhà cố trước bệnh viện, nên lượng người qua lại rất đông, đa phần người nhà của bệnh nhân ở quê xuống nuôi bệnh ...v..v.. hoặc xích lô ...
Ngạc nhiên, thắc mắc nhiều, nhưng cũng ko dám hỏi vì thấy Cố chuyện ấy như là việc bình thường phải làm hằng ngày.
Ở chơi với Cố đến trưa, ăn cháo hột bắp thảo, xong Tôi mới về, mà trong khoảng thời gian 01 buổi sáng tôi thấy cố tôi phải châm nước vào thùng đá đó mấy lần.
Và vừa về đến nhà, tôi ko thể kiềm nén thêm được nửa, liền hỏi Mẹ:
_ Uả sao hôm nay cố làm nước cho người ta uống ko vậy mẹ, hôm nay là ngày gì vậy mẹ ?
Mẹ tôi cười vào bảo: Con gái lớn trong nhà gì mà thổng thừa không biết gì cả :
Hằng ngày Cố đểu làm thế mà hơn 02 năm rồi đó con.
_Uả, lúc con chưa vô học cố đã làm rồi à, trời! thiệt tình đúng là mình...hihihi...và thật ra có lên cố thì cũng lên chiều tối mà (sau khi thùng đá mang rửa cất, khoảng 3g)
_ Mà mẹ ơi! mình ra chợ ra đường uống ca trà đá hết 200đ mà sao Cố để không thế, mẹ thấy 01 thùng to vậy biết bao nhiêu mà con thấy Cố châm nước biết bao nhiêu lần, có khi còn mua đá thêm.( ngày xưa 200đ tôi còn nhớ ăn được 1 cây cà lem)
Mẹ bảo, ừh Cố thích làm thế thì để cho cố làm, mau học ra làm kiếm tiền về cho Cố đi.
Và từ đó hình ảnh thùng nước đá của Cố cứ ám ảnh tôi, và có lẽ nhờ thế mà sau này cứ mỗi lần về thăm nhà, tôi đều tự nguyện lên thăm cố, ko để đợi mẹ sai nửa.
Và thùng nước đá của cố tôi hằng ngày cứ tồn tại như 01 điều hiển nhiên giữa dòng người cùng với cái nóng của xứ biền đến khoảng năm 2000 hay 2001 gì đó mới ko còn nửa, và cố tôi sống đến 103 tuổi thì đi. Ngày cố đi như tôi thường kể với mọi người, ăn chiều xong, Cố đòi bà ngoại út tôi (là dâu của cố) thay bộ đồ gấm trắng mới, mà cố ít hay mặc, rồi lên nằm nghĩ và đi luôn, không 01 tiếng rên hay than khóc.
Hôm nay nhớ lại, chợt muốn làm như ngày xưa mình nhủ thầm, nhưng thời nay đâu ai còn đi uống từng ca trà đá như ngày xưa, và thời nay đời sống con người cao hơn rất nhiều, và nơi trước nhà mình ở...có ai để ghé qua chữa tí khát giữa dòng sg này ko?
? ... ?
Sg_TAT_11/12/09



Trích dẫn