Bản giao hưởng số 5 Ludwig van Beethoven
[YOUTUBE]<object width="425" height="344"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/5c4x0yuKpeY&color1=0xb1b1b1&color2=0xcfcfcf&hl=en_ US&feature=player_embedded&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowScriptAccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/5c4x0yuKpeY&color1=0xb1b1b1&color2=0xcfcfcf&hl=en_ US&feature=player_embedded&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowScriptAccess="always" width="425" height="344"></embed></object>[/YOUTUBE]
Đoạn mở đầu của Ludwig van Beethoven, Symphony No.5 có lẽ là đoạn tác phẩm nổi tiếng nhất trong thế giới nhạc cổ điển. Bốn nốt nhạc -ta tạm gọi như vậy cho dễ hiểu, thật ra là motif hay nhạc tố- đầu tiên của Symphony No.5 có thể được xem như một biểu tượng của Văn hoá Tây phương cũng như câu nói nổi tiếng "To be or not to be" trong vở kịch Hamlet của Shakespeare...
Ludwig van Beethoven sáng tác bản Giao hưởng số 5 vào năm 1808 khi ông 37 tuổi, cuộc sống riêng tư bị rắc rối bởi chứng điếc ngày càng tăng. Bản giao hưởng số 5 mang âm hưởng chủ đạo là ngợi ca tình yêu cuộc sống, cuộc chiến của con người chống lại định mệnh đang gõ cửa.
Symphony-Giao hưởng là một Genre hay Type -thể loại tác phẩm quy mô dành cho dàn nhạc giao hưởng - Orchestra. Symphony thường được chia ra làm nhiều movements - chương. Xin nhắc lại: Trong âm nhạc, nhiều nốt thành phrase, nhiều phrase thành section, nhiều section thành movement và các movements hợp thành bản nhạc. Movements có cấu trúc với các luật lệ riêng mà các nhà soạn nhạc phải tuân theo. Một symphony điển hình bao gồm 4 chương với Tempo tương ứng là nhanh-chậm-vừa-nhanh (fast-slow-moderate-fast).
Beethoven bắt đầu bản giao hướng số 5 với 4 nốt nhạc nhanh và bất ngờ (short-short-short-long). Bốn nốt nhạc đặc biệt này càng thêm rõ ràng khi không có thêm bất cứ một giai điệu nào đệm thêm vào. Chúng tạo cho chúng ta sự ngạc nhiên. Đó là cái gì? Lời hô hào? Lời kêu gọi? Hay là sự báo trước? Rhythm mở đầu ngắn ngủi đó được gọi là motif hay motive- nhạc tố, một nhịp điệu ngắn, tách biệt trong âm nhạc. Motive này được Beethoven lặp lại nhiều lần trong tác phẩm.
Xin bạn lưu ý tới volume của âm thanh trong khoảng 40-42 giây đoạn mở đầu của chương 1-the first Movement. Nếu âm thanh lớn hơn ta có crescendo, ngược lại ta có diminuendo. Ở đây Beethoven sử dụng crescendo, mục đích ngụ ý là "âm nhạc đang tiếp tục, chúng ta đang đi...", ông đưa chúng ta từ điểm A tới điểm B. Khi bạn thấy âm nhạc bất ngờ dừng lại, im lặng... Vậy là chúng ta đã đến điểm B rồi! Lúc này bạn sẽ nghe thấy French horn chơi solo( ở khoảng giây thứ 42-50, Mục đích của French horn ở đây là gì? Nó có ý nghĩa là "Chúng ta bắt đầu một điều mới mẻ nhé!". Quả vậy, sau đó bạn sẽ nghe thấy một giai điệu tuyệt đẹp được bắt đầu bằng bè giây - strings, sau đó là bộ gỗ- woodwinds(ở khoảng giây thứ 45-53). Sự chuyển động trữ tình và tương phản của âm nhạc kiểu như vậy có ý nghĩa như một lời mở đầu và có mặt trong nhiều motive mở đầu. Opening section sẽ được kết thúc với sự lặp lại của motive, được chuyển qua một giai điệu cương quyết hơn.
Toàn bộ bản giao hưởng sẽ đưa chúng ta qua 4 giai đoạn: sợ hãi, tuyệt vọng, sau cùng, thắng lợi ( fear, despair,ultimately, triumph) ngợi ca tình yêu cuộc sống, cuộc chiến của con người chống lại định mệnh đang gõ cửa. Hãy nhớ lại vì sao nó lại có nội dung như vậy: Trên thế giới, thời kỳ này được đánh dấu bởi chiến tranh Napoleon, rối loạn chính trị tại Áo, và sự chiếm giữ Vienna bởi quân đội của Napoleon năm 1805 !
Chương một:
Theo phong cách sonata form truyền thống. Bắt đầu bằng 2 phrases như chúng ta xét ở trên, khiến cho người nghe phải chú ý. Xin bạn một lần nữa nhớ lại: Nhiều phrases tạo thành một section, nhiều section thành movement và các movements hợp thành bản nhạc. Tiếp theo là sự mô phỏng, liên tục nhằm mở rộng giai điệu. Tiếp sau đó bạn sẽ nghe tiếng kèn - horn, đây là một cầu nối từ giai điệu thứ nhất qua giai điệu thứ hai. Motif 4 nốt nhạc lại vang lên tượng trưng cho giờ phút thử thách nghiêm trọng đã đến. Tiếp theo là sự tan vỡ đột ngột: một giai điệu đau buồn của oboe. Một giai điệu mạnh mẽ kết thúc chương 1.
Chương hai:
Một giai điệu hợp bởi viola và cello được đệm bởi double basses mở đầu cho chương 2. Theme thứ hai tiếp theo với sự hoà âm của clarinets, bassoons, violins.
Chúng ta tạm dừng ở đây. Như đã nói ngay từ đầu, chúng ta học cách nghe nhạc cổ điển với một cách tiếp cận đơn giản nhất. Chúng tôi sẽ cố gắng cúng bạn phân tích từng đoạn ngắn các tác phẩm, mục đích là để chúng ta dần dần hiểu một tác phẩm nhạc cổ điển bất kỳ khi đã quen thuộc với những phân tích ngắn. Các bạn cố gắng nghe, cố gắng thử phân tích những phần còn lại.
Chúc bạn một ngày vui vẻ. Laughing !
Có một ngày em không yêu anh..
[YOUTUBE]<object width="425" height="344"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/6uq8VHotSvc&hl=en_US&fs=1&"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/6uq8VHotSvc&hl=en_US&fs=1&" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="425" height="344"></embed></object>[/YOUTUBE]
"Có một ngày" - sáng tác Phú Quang, thơ Nguyễn Khoa Điềm, ca sĩ Trọng Tấn. Một bài hát rất hay nhưng có lẽ không phải dành cho giới trẻ, mà chỉ dành cho những kẻ đã có gia đình?
Có một ngày em không yêu anh
Em về nơi xa, với chiếc áo anh chưa từng thấy.
Có một ngày
Em cười bằng ánh sáng của nụ hôn khác,
những nỗi buồn của mùa mưa bão
những buồn vui anh không có bao giờ
Ngày em không yêu anh, em tràn ngập niềm vui rời xa căn nhà cũ
Chiếc áo sờn vai em đã thay bằng màu áo khác
Ngày ấy anh bắt đầu bằng bước chân của ngày quen em.
Anh đã là một chàng trai với màu tóc khác
Riêng năm tháng cuộc đời
vẫn như ngày xưa...
Mỗi lần nghe mà thấy chạnh lòng, xót xa cho người đàn ông. Cho dù năm tháng có đổi thay, anh vẫn là con người của tình yêu xưa cũ. Vạn vật thay đổi, chỉ tình yêu thủa ban đầu chẳng thể níu giữ bước chân hạnh phúc của kẻ ngoại tình. Sao không hận thù, sao không đập phá... lại chỉ thấy mình hụt hẫng và trắng tay trở lại ngày đầu với "bước chân của ngày quen em"...
Manh nha đâu đó tư tưởng của sự phá cách, rồi lại thôi. Lại tự hỏi người chồng sẽ ra sao nếu người phụ nữ ra đi??? lại sợ anh rơi vào tình cảnh của người đàn ông kia... xót xa và trăn trở...
Liệu có ai cố gắng giữ mình chỉ vì một bài hát như mình không???
Mọi người có cùng cãm nhận như Pearly không? Hãy cùng chia sẽ cảm nhận của mình nhé
Secret Garden ~ Songs From A Secret Garden
[YOUTUBE]<object width="425" height="344"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/ZDUjt6iH52E&hl=en_US&fs=1&"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/ZDUjt6iH52E&hl=en_US&fs=1&" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="425" height="344"></embed></object>[/YOUTUBE]
Tôi thích nhưng ít nghe Secret Garden, vì một lý do rất đơn giản: lười (thực sự tôi có quá nhiều thứ để nghe, và SG không được xếp ở vị trí ưu tiên). Lý do thứ hai, dường như tôi sợ. Sợ cái gì thì chẳng rõ. Tôi thích nhưng ít nghe Secret Garden thường đưa tôi vào trạng thái hoài cảm và đẩy tôi ra giữa khoảng chênh vênh bên bờ vực gió lộng, phía dưới là biển cả mênh mông (sao lại là biển mà không phải là thảo nguyên hay đồng hoang vẫn thường hiển hiện trong những mộng mị đêm đêm, tôi cũng chẳng rõ). Dường như tôi e dè sự cô đơn trong cái khoảng không rộng lớn ấy. Vâng, tôi có quá nhiều thứ để nghe, và SG chưa bao giờ được xếp ở vị trí ưu tiên.
Chia tay người yêu, tôi về lại căn phòng của mình, tự biến mình thành con ngốc gục đầu vào gối khóc nức nở. Trong cái trạng thái xáo trộn ấy, tôi bật máy tính, ngồi viết lấy viết để (viết gì thì đến giờ chẳng nhớ, lúc xong xóa luôn rồi). Sau đó mò vào cái kho nhạc mà tôi đã từng bỏ công chăm bẵm, thu thập và phân loại cẩn thận đâu ra đấy để bắt đầu trò chơi của mình.
Đầu óc trống rỗng, trong mắt vẫn còn lởn vởn những hình hài vô định của khói thuốc, tai nghe văng vẳng những lời thì thầm dứt khoát của anh, dường như vọng về từ xa lắm. Gạt đi, tôi mở hết tất cả các file chứa nhạc ra cùng lúc, cut và paste loạn xà ngầu. Tôi đổi tên bất cứ bài hát nào tôi thấy thành bất cứ cái tên gì tôi vụt nghĩ đến. Ừ, Der Morgen Danach, cái này để tên gì hay nhỉ ? À, Tèo. Ngắn gọn dễ nhớ. Rồi tới Janie’s Got A Gun, Mén. Còn Asturias ? Ái chà, Lan thích bài này, gọi nó là Lan vậy (rồi chẳng hiểu sao tôi lại cứ tưởng tượng ra cảnh Ông Già – biệt danh 1 tên bạn của Lan, tôi chẳng nhớ tên thật của hắn – với cái đầu bù xù đang ngồi vẹo đầu đàn bản này, cặp mắt lim dim trông ngu chết được !). Piano Ballade ? Bài này tôi lại khoái nghe, thôi đặt tên nó là Khùng cho tiện. When The Crowds Are Gone – Savatage lại làm tôi nhớ đến Tage, nhớ đến cặp kiếng và cái vóc gầy gầy, kiếng và gầy, thôi gọi Cầy cho gọn. Còn đây, Cơn Mê Chiều – Nguyễn Minh Khôi, bài này Thái Thanh hát mà. Khựng lại một chút, tôi đổi cho nó cái tên Tránh Thai, thế là đắc ý bật cười khanh khách. Rồi Trăm Năm Bến Cũ – Phạm Duy, Mộng Thủy ca bài này đến là hay đến là nhão, đổi thành Hay Mà Nhão…
Mải mê say sưa với cái trò chơi cực kỳ nhảm nhí, tôi quên luôn chuyện đi ngủ. Ờ ngoài, cái vầng trăng lỡ thì quá lứa kia hắt ra thứ ánh sáng nhờ nhờ như ma mị, như chiêu hồn. Thành phố bên bờ sông này dù có thơ mộng hơn Sàigòn, nhưng ban đêm trong khu phố bói cũng chẳng ra đến 1 thằng dế nào gáy cho ngon cho lành một tí. Chắc bọn nó cũng ngộp thở vì cái mùi dưới cống ngầm.
Mấy hôm như thế, chẳng biết cái quỷ quái gì khiến tôi lao đầu vào cái trò vô bổ ấy. Tôi mở nhạc suốt ngày đêm, đọc đi đọc lại những cái tên cải biên, cố gắng cải tạo triệt để cái đầu óc vốn ngăn nắp của mình. Để làm gì ư ? Tôi cũng không biết, có lẽ là để lấp đầy sự trống rỗng.
Đầu tuần, tôi vác bộ mặt lờ đờ lên công ty, ngồi gà gật trước màn hình máy tính, chẳng làm được cái gì cho ra hồn. Theo lời 1 anh bạn, vào Dpreview cũng tòi ra được một ít, này thì Olympus, này thì Nikon... Buồn ngủ quá. Cái web gì mà giao diện đen thui. Tôi mò qua chỗ khác. Sony DSC F828, $1.439USD, Zoom 14X, trông thèm nhỏ dãi, tỉnh cả ngủ !
Sếp tới, hôm nay sếp tới trễ, cùng đi với 1 người bạn. Sếp bận rồi bắt tôi tiếp khách giùm. Trời ạ, sếp cứ đem con bỏ chợ vài lần thế này là đủ teo em rồi.
Chắc mẩm là mình sẽ không nói chuyện về bánh mì và logic như trong 1 bài thơ nào đấy, tôi tằng hắng, chào ông ta – ông X. Ông X là một người mê văn chương âm nhạc. À, thế thì cũng có thể nói chuyện được. Ông X say sưa nói về Seagull Jonathan Livingston, ông X mê mải bàn về Kundera cùng cấu trúc đồng hiện, về nhạc cổ điển, về triết học… Toàn những thứ cao siêu. Ông X giỏi thật, cái gì ông X cũng biết… Bất chợt lúc đó cái Windows Media Player của tôi random tới bài Der Morgan Danach (ông X chắc chẳng bao giờ rờ tới một cái đĩa Rock Ballad chứ đừng nói…). Ông X lắng nghe một chút rồi quay qua hỏi tên bài hát, tôi trả lời tỉnh queo : “Tèo !”. Chết cha, lỡ miệng rồi ! Tôi nhìn ông trân trối, ông X cũng nhìn tôi trân trối. Tôi cười trừ, ông cũng cười. Tôi dám chắc 90% ông bắt chước tôi vì nghĩ đến cái cười của quỷ sứ Kundera. Con người ta vốn thường biến mình thành lố bịch chỉ vì sợ mình trở nên lố bịch mà (cái cười của tôi cũng không ngoại lệ).
Trong lúc bối rối, tôi quay qua cầm lấy con chuột, rê đi click đại. Giọng nữ ma quái cất lên “Chiều nay không có em mưa non cao về dưới ngàn…”. Ông X như muốn lấy lại khí thế, quay sang tôi nói : “giọng Thái Thanh liêu trai quá em nhỉ ! Mà bản này tên gì vậy ?” Tôi lại buột miệng “Tránh Thai” ! Thôi rồi, thế là xong ! Tôi lấm lét liếc qua, cái mặt ông X lúc ấy vừa ngỡ ngàng, vừa đần đần, trông hài không chịu được. Tôi phá lên cười, ông X càng nghệt mặt ra chẳng hiểu gì. Tôi nói lấp liếm : “Xin lỗi, em đùa thôi ạ”. Câu chuyện lại tiếp tục.
Cuối buổi nói chuyện, tôi rút ra một kết luận : ông X hiền thật, hiền như cục đất.
Vài hôm sau, từ HN, Cục Đất gởi vào cho tôi 1 cái CD MP3 nhỏ xíu, ở trên ghi “Secret Garden” (chắc có ý định cải tạo cái đầu mà ông nghĩ chứa toàn dao búa kéo với thuốc tránh thai của tôi). Tôi nhận được buổi chiều, chẳng hiểu sao không thấy vui mà lại buồn buồn lạ, cái nỗi buồn khó hiểu chết tiệt ấy khiến đầu tôi nhức như búa bổ. Tôi thèm chạy ra biển, thèm một chút bay bổng nhảy nhót của Song Of The Seashore. Định bụng về nhà sẽ mở Song Of The Seashore nhưng khốn nạn thay, tất cả tên bài hát đều đã bị xáo trộn, bói cũng chẳng ra nó ở chỗ nào. Vẫn không chịu thừa nhận là mình ngu và điên, tôi nhét cái CD nhỏ xíu vào, và 1 giọng nữ cất lên…
Cái giọng êm ái cao vút ấy khiến tôi lặng người đi trong một buổi chiều dìu dịu lặng gió, giữa tiếng con nít nhà hàng xóm khóc ré lên, giữa tiếng lên ga xe máy, giữa tiếng ti vi nhộn nhạo, giữa tiếng chó sủa…. Tôi chìm sâu vào một khoảng không vô tận. Dường như biển đang bước lại gần tôi, sóng xô về phía tôi, và gió lùa tóc tôi bay về phía trùng khơi. Tôi nghe được tiếng những hạt cát nhỏ nhất lạo xạo dưới chân mình. Tôi cứ nằm lặng đi như thế, tới khi máy chơi bài tiếp theo, Song From A Secret Garden, tôi biết bài này. Bật dậy nhìn lại xem bản nhạc hồi nãy tên gì, trên màn hình hiển thị : “Track 03”. Bố ai biết Track 03 là bài gì ! Tôi phát cáu, hình như cái Cục Đất ấy định chơi lại tôi thì phải, đã thế tôi gọi bài này là Cục Đất cho bõ ghét.
Tối, tôi nhận được điện từ HN. Giọng Cục Đất nhẹ nhàng bên kia đầu dây : “Em nghe cái CD anh gởi chưa ? Thấy dễ chịu không ?”. Tôi tỉnh queo : “hay, nhất là Cục Đất. Cái giọng nữ ấy trong suốt và mặn mà như biển vậy”. Cục Đất thoáng khựng lại một chút, rồi cười hiền hiền (rõ khổ đàn ông sao mà lại cười hiền hiền, làm tôi cũng mềm nhũn ra) : “Đúng là em ! Em muốn nói bản Nocturne phải không ? Sao lại gọi nó là Cục Đất ?” Tôi trả lời : “Vì nó cười hiền hiền”.
Thế rồi tôi yêu Cục Đất. Cục Đất cứ một tháng lại bay vào thăm tôi một lần. Chúng tôi thường hẹn nhau ở 1 quán café tên Hương Xưa. Người yêu cũ của Cục Đất cũng tên Hương. Khi anh nói cho tôi nghe điều này, tôi đã phí mất một buổi chiều để ngồi tưởng tượng ra hồi đó hai người yêu nhau như thế nào, cô ấy thích gì, diện mạo ra sao. Cô ấy chắc là nhõng nhẽo lắm, thế nào cũng bắt Cục Đất của tôi chở đi mua sắm đủ thứ : nào là dầu thơm Estée Lauder này, nào là túi xách Luis Vuiton này, nào là mỹ phẩm L’oreal này… Cô ấy chắc không thích ăn bún bò và bánh bột lọc như tôi đâu, cô ấy thế nào cũng bắt anh dẫn vào nhà hàng ăn Spaghetti này, Pizza này… Tóc cô ấy chắc dài, và thế nào cũng duỗi thẳng tưng ra !... Tôi cứ mê mải chơi cái trò tự dày vò mình ấy, rồi cứ đinh ninh cô Hương đó chắc phải đúng như những gì tôi tưởng tượng…
***
Công ty mới tuyển thêm người vào bộ phận tiếp thị. Cô gái mới đến trẻ đẹp, vóc nhỏ nhắn, tóc duỗi phẳng lì. Hôm đầu tiên gặp, tôi chào cô, hỏi tên gì. Cô nói : “dạ, em tên Hương”. Bỗng dưng tôi thấy nóng mặt, buột miệng hỏi : “cô thích hiệu gì ? Estée Lauder hay Dior ?”. Nhận ra mình vừa hỏi một câu chẳng ăn nhập gì cả, tôi đứng đực ra. Cô gái hơi ngạc nhiên rồi mỉm cười duyên dáng : “Em thích Estée Lauder chị à”.
Cô nàng Estée Lauder ngoan hiền dịu dàng không biết nghe nhạc. Từ ngày có cô, mấy tên đàn ông bên phòng kỹ thuật suốt ngày tìm cớ lượn qua lượn lại dập dìu ở phòng làm việc của tôi. Tôi cười khẩy, mắt mải mê theo dõi những thông tin của sản phẩm mới ra, đầu óc lại cứ văng vẳng những Ravenheart hay Everybody’s Fool. Thế giới xoay bên ngoài cuộc sống tin thần của tôi, và Cục Đất hiền lành bị cái tính cứng đầu cứng cổ của tôi xoay vòng vòng mỗi lần gặp mặt. Ừ phải rồi, mỗi lần nghĩ tới Cục Đất tôi lại cười hiền hiền, có lẽ bắt chước anh.
Cục Đất đến Công ty tìm tôi nhưng tôi đi vắng, Estée Lauder ngoan hiền dịu dàng không biết nghe nhạc ngồi tiếp chuyện anh. Khi tôi về, tôi vội vàng kéo anh ra một góc khác, trong lòng không dưng mà thấy ghen ghen lo lo…
Sau buổi đó, Estée Lauder thường nhìn trộm tôi. Tôi biết nhưng lờ đi, ra sức chứng tỏ năng lực và hiểu biết của mình để cô ta biết cô ta không thể nào hơn tôi được. Tôi còn tự trấn an mình, cô ta chẳng biết quái gì về âm nhạc và văn chương cả. Thế nhưng, những cú điện thoại hàng đêm sao cứ vắng dần. Cục Đất cũng không còn cười hiền hiền với tôi nữa, anh hay nổi cáu trước sự cứng đầu và ngang bướng của tôi. Những buổi tối dài dằng dặc ngồi đợi phone của anh, tôi mở Nocturne. Nocturne cô đơn và hoang vắng. Cục Đất của tôi mỗi ngày một thêm lạnh nhạt, và dường như đang có âm mưu biến tôi thành con hươu cao cổ. Những ngày anh không gọi cho tôi, Nocturne trở nên thê lương và cái giọng nữ ấy đôi khi tôi nghe thấy thống thiết tuyệt vọng. Cho đến một ngày, tôi không mở Nocturne nữa. Tạm biệt Dạ Khúc của trùng khơi.
“Trong mỗi con người đều có một khu vườn bí mật”. Tôi dường như không đủ dịu dàng và nhạy cảm để thấu hiểu khu vườn của anh. Và anh nữa, anh nói, anh cố gắng và cảm thấy bất lực trước thế giới bên trong tôi. Tôi chia tay với anh, chia tay nụ cười hiền hiền. Cục Đất trong tôi trở lại là ông X ngày nào - ông X cái gì cũng biết. Tôi không đến café Hương Xưa nữa, thỉnh thoảng đi ngang, tôi thấy thấp thoáng một mái tóc dài duỗi thẳng tưng và mùi Estée Lauder lẩn quẩn đâu đó.
Tôi giã từ Khu Vườn Bí Mật của anh, và trở lại với những Tèo, Lan, Mén, Hay Mà Nhão… trong khu vườn nhỏ bé của mình. Ở đó, tôi cảm thấy bình yên, và lặng gió, đủ để tôi không còn mơ về biển.
(Sưu tầm)
