View Full Version : 100 bài thơ hay nhất Việt Nam thế kỷ 20
  
Akira
28-05-2009, 11:39 AM
Danh mục 
1) Nguyên Tiêu - Hồ Chí Minh.
2) Ngày Hòa bình đầu tiên - Phùng Khắc Bắc.
3) Những bóng người trên sân ga - Nguyễn Bính.
4) Tạm biệt Huế - Thu Bồn.
5) Vào chùa - Đồng Đức Bốn.
6) Sư đoàn - Phạm Ngọc Cảnh.
7) Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc - Văn Cao.
8) Núi Đôi - Vũ Cao.
9) Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm.
10) Tràng Giang - Huy Cận.
11) Dọn về làng - Nông Quốc Chấn.
12) Quê hương - Nguyễn Bá Chung.
13) Say đi em - Vũ Hoàng Chương.
14) Miền Trung - Hoàng Trần Cương.
15) Đường về quê mẹ - Đoàn Văn Cừ.
16) Anh đừng khen em - Lâm Thị Mỹ Dạ.
17) Nguyệt cầm - Xuân Diệu.
18) Cô bộ đội ấy đã đi rồi - Phạm Tiến Duật.
19) Tây tiến - Quang Dũng.
20) Lên Côn Sơn - Khương Hữu Dụng.
21) Đò lèn - Nguyễn Duy.
22) Chiều - Hồ Dzếnh.
23) Thăm mả cũ bên đường - Tản Đà.
24) Cha tôi - Lê Đạt.
25) Mẹ và quả - Nguyễn Khoa Điềm.
26) Núi mường Hung dòng sông Mã - Cầm Giang.
27) Mắt buồn - Bùi Giáng.
28) Hai sắc hoa tigôn - T.T.KH.
29) Đọc thơ Ức Trai - Sóng Hồng.
30) Bài thơ tình ở Hàng Châu - Tế Hanh.
31) Trở về quê nội - Ca Lê Hiến.
32) Đêm mưa - Hoàn.
33) Những đứa trẻ chơi trước cửa đền - Thi Hoàng.
34) Cửu Long giang ta ơi - Nguyên Hồng.
35) Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ.
36) Nỗi niềm Thị Nở - Quang Huy.
37) Đường khuya trở bước - Đinh Hùng.
38) Người về - Hoàng Hưng.
39) Đồng chí - Chính Hữu.
40) Khi con tu hú - Tố Hữu.
41) Lên Cấm sơn - Thôi Hữu.
42) Lời nói dối nhân ái - Trang Thế Hy.
43) Gánh nước đêm - Á Nam Trần Tuấn Khải.
44) Tỳ bà - Bích Khê.
45) Gửi bác Trần Nhuận Minh - Trần Đăng Khoa.
46) Thu điếu - Nguyễn Khuyến.
47) Bến Mi Lăng - Yến Lan.
48) Tháp Chàm - Văn Lê.
49) Ông đồ - Vũ Đình Liên.
50) Đèo cả - Hữu Loan.
51) Viếng bạn - Hoàng Lộc.
52) Tiếng thu - Lưu Trọng Lư.
53) Nhớ rừng - Thế Lữ.
54) Một vị tướng về hưu - Nguyễn Đức Mậu.
55) Những mùa trăng mong chờ - Lê Thị Mây.
56) Dặn con - Trần Nhuận Minh.
57) Hội Lim - Vũ Đình Minh.
58) Khóc người vợ hiền - Tú Mỡ.
59) Cuộc chia ly màu đỏ - Nguyễn Mỹ.
60) Quê hương - Giang Nam.
61) Thị Màu - Anh Ngọc.
62) Nhớ - Hồng Nguyên.
63) Trời và đất - Phan Thị Thanh Nhàn.
64) Người đàn bà ngồi đan - Ý Nhi.
65) Nhớ máu - Trần Mai Ninh.
66) Mẹ - Nguyễn Ngọc Oánh.
67) Bông và mây - Ngô Văn Phú.
68) Muôn vàn tình thân yêu trùm lên khắp quê hương - Việt Phương.
69) Đợi - Vũ Quần Phương.
70) Tên làng - Y Phương.
71) Lời mẹ dặn - Phùng Quán.
72) Có khi nào - Bùi Minh Quốc.
73) Tự hát - Xuân Quỳnh.
74) Áo lụa Hà Đông - Nguyên Sa.
75) Bài thơ của một người yêu nước mình - Trần Vàng Sao.
76) Người đẹp - Lò Ngân Sủn.
77) Đồng dao cho người lớn - Nguyễn Trọng Tạo.
78) Tống biệt hành - Thâm Tâm.
79) Dấu chân qua trảng cỏ - Thanh Thảo.
80) Đất nước - Nguyễn Đình Thi.
81) Những người đàn bà gánh nước sông - Nguyễn Quang Thiều.
82) Nghe tiếng cuốc kêu - Hữu Thỉnh.
83) Bao giờ trở lại - Hoàng Trung Thông.
84) Bờ sông vẫn gió - Trúc Thông.
85) Bến đò ngày mưa - Anh Thơ.
86) Thăm lúa - Trần Hữu Thung.
87) Cổ lũy cô thôn - Phạm Thiên Thư.
88) Nói sao cho vợi - Thu Trang.
89) Mưa đêm lều vó - Trần Huyền Trân.
90) Bên mộ cụ Nguyễn Du - Vương Trọng.
91) Nhớ Huế quê tôi - Thanh Tịnh.
92) Màu thời gian - Đoàn Phú Tứ.
93) Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử.
94) Nhớ vợ - Cầm Vĩnh Ui.
95) Em tắm - Bạc Văn Ùi.
96) Một ngày ta ngoái lại - Đinh Thị Thu Vân.
97) Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng - Chế Lan Viên.
98) Bếp lửa - Bằng Việt.
99) Vườn trong phố - Lưu Quang Vũ.
100) Thương vợ - Trần Tế Xương.
Akira
28-05-2009, 11:42 AM
1.
Nguyên Tiêu - Hồ Chí Minh
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm xứ đàm quân sự
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
1948
Dịch nghĩa:
Đêm rằm tháng riêng
Đêm nay, rằm tháng riêng, trăng vừa tròn,
Nước sông xuân tiếp liền với màu trời xanh.
Giữa nơi khói sóng thăm thẳm, bàn bạc việc quân,
Nửa đêm trở về, ánh trăng đầy thuyền.
1948
Dịch thơ:
Rằm tháng riêng
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thủy dịch)
Akira
28-05-2009, 11:51 AM
2.
Ngày hoà bình đầu tiên
Phùng Khắc Bắc
Những sợi nắng xuyên qua nhà mình
Thành những mũi tên
Thành những viên đạn
Bắn tiếp và anh không gì che chắn
Phải nhận tất cả
Van anh
Hôm qua chưa nhận được một viên đạn
Hôm nay nhận được lỗ thủng
Anh về quê không mang súng
Vũ khí lúc này là hai bàn tay...
Mẹ giục ăn cơm con
Hòa bình trong canh cua, rau mồng tơi, cà
Và
Mùi ổ rơm
Akira
28-05-2009, 11:52 AM
3. 
Những bóng người trên sân ga
Nguyễn Bính
Những cuộc chia lìa khởi tự đây
Cây đàn sum họp đứt từng dây
Những đời phiêu bạt thân đơn chiếc
Lần lượt theo nhau suốt tối ngày.
Có lần tôi thấy hai cô bé
áp má vào nhau khóc sụt sùi
Hai bóng chung lưng thành một bóng
"Đường về nhà chị chắc xa xôi".
Có lần tôi thấy một người yêu
Tiễn một người yêu một buổi chiều
ở một ga nào xa vắng lắm
Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu.
Hai người bạn cũ tiễn chân nhau
Kẻ ở trên toa kẻ dưới tàu
Họ giục nhau về ba bốn bận
Bóng nhoà trong bóng tối từ lâu.
Có lần tôi thấy vợ chồng ai
Thèn thẹn đưa nhau bóng chạy dài
Chị mở khăn giầu anh thắt lại
"Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi".
Có lần tôi thấy một bà già
Đưa tiễn con đi trấn ải xa
Tàu chạy lâu rồi, bà vẫn đứng
Lưng còng đổ bóng xuống sân ga.
Có lần tôi thấy một người đi
Chẳng biết về đâu nghĩ ngợi gì
Chân bước hững hờ theo bóng lẻ
Một mình làm cả cuộc phân ly.
Những chiếc khăn màu thổn thức bay
Những bàn tay vẫy những bàn tay
Những đôi mắt ướt tìm đôi mắt
Buồn ở đâu hơn ở chốn này?
Hà Nội 1937
Akira
28-05-2009, 11:54 AM
4. 
Tạm biệt Huế
Thu Bồn
Bởi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ
Nên chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu
Những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quên lãng
Mặt trời vàng và mắt em nâu
Xin chào Huế một lần anh đến
Để ngàn lần anh nhớ hư vô
Em rất thực nắng thì mờ ảo
Xin đừng lầm em với cố đô
Áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy
Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền
Nón rất Huế mà đời không phải thế
Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng
Nhịp cầu cong và con đường thẳng
Một đời anh đi mãi chẳng về đâu
Con sông dùng dằng con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu
Tạm biệt Huế với em là vĩnh biệt
Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya
Tạm biệt Huế với chiếc hôn thầm lặng
Anh trở về hóa đá phía bên kia.
Akira
28-05-2009, 11:56 AM
5.
Vào chùa
Đồng Đức Bốn
Đang trưa ăn mày vào chùa
Sư ra cho một lá bùa rồi đi
Lá bùa chẳng biết làm gì
Ăn mày nhét túi lại đi ăn mày.
Akira
28-05-2009, 11:57 AM
6. 
Sư đoàn
Phạm Ngọc Cảnh
Sẽ có những sư đoàn thép
Bất kỳ nơi đâu
Không khuất phục tù đày chém giết
Nơi đâu
Người sống nợ nần người đã chết
Bất kỳ nơi đâu
Từ một cây "mút nhét"
Một sải xuồng bơi
Một nọc ong châm góp làm sự nghiệp
Gốc tre xanh thắng trận cả ba đời
Ba mươi triệu tấm lòng xông ra tuyến lửa
Vạch lối điều quân
Vai chảy xe thồ
Trồng cây xanh che chở
Mỗi bước quân đi
Đánh trận trường kỳ
Đêm trước nấp trong lùm bắn tỉa
Sớm sau dàn trận chính qui
Đến trận bão hiệp đồng cả nước
Mỗi sư đoàn mang gió lốc bay đi...
Đất giải phóng thênh thang
Sẽ cho ta dàn đội ngũ - sư đoàn
Phía trước gọi ta
Những Điện Biên vòng đai thép tung ra làm chiến dịch
Đòn gánh hậu phương vượt đèo đi phản kích
Hành quân
Hành quân
Trùng điệp những sư đoàn
Đi lên phía Bắc
Tràn về hướng Nam
Những vị tướng lại cầm quân đi đánh giặc
Trải bản đồ
Còn nguyên
Vạch chỉ đỏ thắt quanh hầu giặc Pháp
Bài học chiến tranh nhân dân
Lại tiếp
Trang ấp Bắc - Plây me
Và chiến công lên ngực áo những binh nhì
Đất nước sẽ cho ta
Những chùm con số đẹp
Làm tên gọi khai sinh sư đoàn thep
Này đây
Doi cát Cửu Long xanh
Sư đoàn Châu Thổ
Giữa bãi sú, rừng tràm
Vụt đứng dậy sư đoàn Nam Bộ
Sư đoàn Tây Nguyên
Từ hầm chông bẫy đá cung tên
Này đây Cực Nam Phan Rang - Phan Thiết
Này đây Quảng Ngãi - Phú Yên
Trên nguồn xa Ô Lâu - Thạch Hãn
Sẽ tiến về
Sư đoàn Trị Thiên
Lại có một ngày
Mọi cửa ô xanh Sài Gòn hớn hở
Như Hà Nội đã từng
Ba mươi sáu đường hoa tung sóng đỏ
Phất rừng cờ thổi hồng ngọn gió
Đón con em
Đón những sư đoàn
Mang chiến thắng trở về
Rập bước
Ca vang!
1966
Akira
28-05-2009, 11:58 AM
7. 
Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc
Văn Cao
Ngã tư nghiêng nghiêng đốm lửa
Chập chờn ảo hóa tà ma...
Đôi dãy hồng lâu cửa mở phấn sa
Rũ rượi tóc những hình hài địa ngục
Lạnh ngắt tiếng ca nhi phách giục
Tình tang... Não nuột khóc tàn sương
áo thế hoa rũ rượi lượn đêm trường
Từng mỹ thể rạc hơi đèn phù thể
Ta đi giữa đường dương thế
Bóng tối âm thầm rụng xuống chân cây...
Tiếng xe ma chở vội một đêm gầy
Xác trụy lạc rũ bên thềm lá phủ
Ai hát khúc thanh xuân hờ ơi phấn nữ
Thanh xuân hờ thanh xuân
Bước gần ta chút nữa thêm gần
Khoảng giữa tuổi thanh xuân nghe loạn trùng hút tủy
Ai hủy đời trên tang trống nhỉ?
Hay ác thần gõ quách nạo mồ khuya!
Đảo điên... mê say... Thể phách chia lìa
Nghe reo mạnh, chuỗi tiền cười lạnh lẽo!
Tiền rơi! Tiền rơi! chùm sao huyền diệu
Lấp lánh hằng hà gạo rơi! Tiền rơi!
- Vàng mấy lá thừa đãi mây phủ chiếu
Ngã tư nghiêng nghiêng chia nẻo
Dặt dìu cung bậc âm dương
Tàn xuân nhễ nhại mưa cô tịch
Đầm đìa rả rích phương Đông
Mang mang thở dài hồn đất trích
Lưỡi thép trùng trùng khép cố đô
Cửa ô đau khổ
Bốn ngả âm u
(Nhà ta thuê mái gục tự mùa thu
Gác cô độc hướng về phường Dạ Lạc)
Đêm đêm, dài canh tan tác
Bốn vực nhạc động, vẫy người
Giãy đèn chao thắp đỏ quạnh máu đời
Ta về gác chiếu chăn gào tự tử
Trên đường tối đêm khỏa thân khiêu vũ
Kèn nhịp xa điệu múa vô luân
Run rẩy giao duyên khối nhạc trầm trầm
Hun hút gió nâng cầm ca nặng nhọc
Kiếp người tang tóc
Loạn lạc đòi xương chất lên xương
Một nửa kêu than, ma đói sa trường
Còn một nửa lang thang tìm khoái lạc
Ngã tư nghiêng nghiêng xe xác
Đi vào ngõ khói công yên
Thấy bâng khuâng lối cỏ hư huyền
Hương nha phiến chập chờn mộng ảo
Bánh nghiến nhựa đường nghe sào sạo
- Ai vạc xương đổ sọ xuống lòng xe
Chiếc quỷ xa qua bốn ngả ê chề
Chở vạn kiếp đi hoang ra khỏi vực
Mưa, mưa hằng thao thức
Trong phố lội đìu hiu
Mưa, mưa tràn trên vực
- Hang tối gục tiêu điều
Mang linh hồn cô liêu
Tiếng xe càng ám ảnh
Tiếng xa dần xa lánh
Khi gà đầu ô kêu.
1945
Akira
28-05-2009, 11:59 AM
8. 
Núi đôi
Vũ Cao
Bảy năm về trước em mười bảy
Anh mới đôi mươi trẻ nhất làng
Xuân Dục, Đoài Đông hai nhánh lúa
Bữa thì anh tới bữa em sang.
Lối ta đi giữa hai sườn núi
Đôi ngọn nên làng gọi núi Đôi
Em vẫn đùa anh sao khéo thế
Núi chồng, núi vợ đứng song đôi.
Bỗng cuối mùa chiêm quân giặc tới
Ngõ chùa cháy đỏ những thân cau
Mới ngỏ lời thôi đành lỗi hẹn
Ai ngờ từ đó mất tin nhau.
Anh vào bộ đội lên Đông Bắc
Chiến đấu quên mình năm lại năm
Mỗi bận dân công về lại hỏi
Ai người Xuân Dục Núi Đôi chăng.
Anh nghĩ quê ta giặc chiếm rồi
Trăm nghìn căm uất bao giờ nguôi
Mỗi tin súng nổ vùng đai địch
Sương trắng người đi lại nhớ người.
Đồng đội có nhau thường nhắc nhở
Trung du làng nước vẫn chờ trông
Núi Đôi bốt dựng kề ba xóm
Em vẫn đi về những bến sông.
Náo nức bao nhiêu ngày trở lại
Lệnh trên ngừng bắn anh về xuôi
Hành quân qua tắt đường sang huyện
Anh nhớ thăm nhà thăm Núi Đôi.
Mới đến đầu ao tin sét đánh
Giặc giết em rồi, dưới gốc thông
Giữa đêm bộ đội vây đồn Thứa
Em sống trung thành chết thuỷ chung.
Anh ngước nhìn lên hai dốc núi
Hàng thông, bờ cỏ, con đường quen
Nắng lụi bỗng dưng mờ bóng khói
Núi vẫn Đôi mà anh mất em.
Dân chợ Phù Linh ai cũng bảo
Em còn trẻ lắm, nhất làng trong
Mấy năm cô ấy làm du kích
Không hiểu vì sao chẳng lấy chồng.
Từ núi qua thôn đường nghẽn lối
Xuân Dục Đoài Đông cỏ ngút đầy
Sân biến thành ao nhà đổ chái
Ngổn ngang bờ bụi cánh dơi bay.
Cha mẹ dìu nhau về tận đất
Tóc bạc thương từ mỗi gốc cau
Nứa gianh nửa mái lều che tạm
Sương trắng khuấy dần chuyện xót đau.
Anh nghe có tiếng người qua chợ
Ta gắng mùa sau lúa sẽ nhiều
Ruộng thấm mồ hôi từng nhát cuốc
Làng ta rồi đẹp biết bao nhiêu.
Nhưng núi còn kia anh vẫn nhớ
Oán thù còn đó anh còn đây
Ở đâu cô gái làng Xuân Dục
Đã chết vì dân giữa đất này?
Ai viết tên em thành liệt sĩ
Bên những hàng bia trắng giữa đồng
Nhớ nhau anh gọi em, đồng chí
Một tấm lòng trong vạn tấm lòng.
Anh đi bộ đội sao trên mũ
Mãi mãi là sao sáng dẫn đường
Em sẽ là hoa trên đỉnh núi
Bốn mùa thơm mãi cánh hoa thơm.
Akira
28-05-2009, 12:02 PM
9. 
Bên kia sông Đuống
Hoàng Cầm
Em ơi! Buồn làm chi
Anh đưa em về sông Đuống
Ngày xưa cát trắng phẳng lỳ
Sông Đuống trôi đi
Một dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ
Xanh xanh bãi mía bờ dâu
Ngô khoai biêng biếc
Đứng bên này sông sao nhớ tiếc
Sao xót xa như rụng bàn tay
Bên kia sông Đuống
Quê hương ta lúa nếp thơm đồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
Quê hương ta từ ngày khủng khiếp
Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn
Ruộng ta khô
Nhà ta cháy
Chó ngộ một đàn
Lưỡi dài lê sắc máu
Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang
Mẹ con đàn lợn âm dương
Chia lìa đôi ngả
Đám cưới chuột tưng bừng rộn rã
Bây giờ tan tác về đâu ?
Ai về bên kia sông Đuống
Cho ta gửi tấm the đen
Mấy trăm năm thấp thoáng
mộng bình yên
Những hội hè đình đám
Trên núi Thiên Thai
Trong chùa Bút Tháp
Giữa huyện Lang Tài
Gửi về may áo cho ai
Chuông chùa văng vẳng nay người ở đâu
Những nàng môi cắn chỉ quết trầu
Những cụ già phơ phơ tóc trắng
Những em xột xoạt quần nâu
Bây giờ đi đâu ? Về đâu ?
Ai về bên kia sông Đuống
Có nhớ từng khuôn mặt búp sen
Những cô hàng xén răng đen
Cười như mùa thu tỏa nắng
Chợ Hồ, chợ Sủi người đua chen
Bãi Tràm chỉ người dăng tơ nghẽn lối
Những nàng dệt sợi
Đi bán lụa mầu
Những người thợ nhuộm
Đồng Tỉnh, Huê Cầu
Bây giờ đi đâu ? Về đâu ?
Bên kia sông Đuống
Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong
Dăm miếng cau khô
Mấy lọ phẩm hồng
Vài thếp giấy dầm hoen sương sớm
Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn
Khua giầy đinh đạp gẫy quán gầy teo
Xì xồ cướp bóc
Tan phiên chợ nghèo
Lá đa lác đác trước lều
Vài ba vết máu loang chiều mùa đông
Chưa bán được một đồng
Mẹ già lại quẩy gánh hàng rong
Bước cao thấp trên bờ tre hun hút
Có con cò trắng bay vùn vụt
Lướt ngang dòng sông Đuống về đâu ?
Mẹ ta lòng đói dạ sầu
Đường trơn mưa lạnh mái đầu bạc phơ
Bên kia sông Đuống
Ta có đàn con thơ
Ngày tranh nhau một bát cháo ngô
Đêm líu díu chui gầm giường tránh đạn
Lấy mẹt quây tròn
Tưởng làm tổ ấm
Trong giấc thơ ngây tiếng súng dồn tựa sấm
Ú ớ cơn mê
Thon thót giật mình
Bóng giặc dày vò những nét môi xinh
Đã có đất này chép tội
Chúng ta không biết nguôi hờn
Đêm buông xuống dòng sông Đuống
-- Con là ai ? -- Con ở đâu về ?
Hé một cánh liếp
-- Con vào đây bốn phía tường che
Lửa đèn leo lét soi tình mẹ
Khuôn mặt bừng lên như dựng giăng
Ngậm ngùi tóc trắng đang thầm kể
Những chuyện muôn đời không nói năng
Đêm đi sâu quá lòng sông Đuống
Bộ đội bên sông đã trở về
Con bắt đầu xuất kích
Trại giặc bắt đầu run trong sương
Dao loé giữa chợ
Gậy lùa cuối thôn
Lúa chín vàng hoe giặc mất hồn
Ăn không ngon
Ngủ không yên
Đứng không vững
Chúng mày phát điên
Quay cuồng như xéo trên đống lửa
Mà cánh đồng ta còn chan chứa
Bao nhiêu nắng đẹp mùa xuân
Gió đưa tiếng hát về gần
Thợ cấy đánh giặc dân quân cày bừa
Tiếng bà ru cháu buổi trưa
Chang chang nắng hạ võng đưa rầu rầu
"À ơi... cha con chết trận từ lâu
Con càng khôn lớn càng sâu mối thù"
Tiếng em cắt cỏ hôm xưa
Hiu hiu gió rét mịt mù mưa bay
"Thân ta hoen ố vì mày
Hờn ta cùng với đất này dài lâu..."
Em ơi! Đừng hát nữa! Lòng anh đau
Mẹ ơi! Đừng khóc nữa! Dạ con sầu
Cánh đồng im phăng phắc
Để con đi giết giặc
Lấy máu nó rửa thù này
Lấy súng nó cầm chắc tay
Mỗi đêm một lần mở hội
Trong lòng con chim múa hoa cười
Vì nắng sắp lên rồi
Chân trời đã tỏ
Sông Đuống cuồn cuộn trôi
Để nó cuốn phăng ra bể
Bao nhiêu đồn giặc tơi bời
Bao nhiêu nước mắt
Bao nhiêu mồ hôi
Bao nhiêu bóng tối
Bao nhiêu nỗi đời
Bao giờ về bên kia sông Đuống
Anh lại tìm em
Em mặc yếm thắm
Em thắt lụa hồng
Em đi trảy hội non sông
Cười mê ánh sáng muôn lòng xuân xanh.
Việt Bắc, tháng 4 - 1948
Akira
28-05-2009, 12:03 PM
10. 
Tràng Giang
Huy Cận
Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song
Thuyền về nước lại sầu trăm ngả
Củi một cành khô lạc giữa dòng
Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều
Nắng xuống, chiều lên sâu chót vót
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu
Bèo dạt về đâu hàng nối hàng
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng
Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa
Lòng quê dờn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà
Akira
28-05-2009, 12:05 PM
11. 
Dọn về làng
Nông Quốc Chấn
Mẹ! Cao - Lạng hoàn toàn giải phóng
Tây bị chết bị bắt sống hàng đàn
Vệ quốc quân chiếm lại các đồn
Người đông như kiến, súng dày như củi.
Sáng mai về làng sửa nhà phát cỏ
Cày ruộng vườn, trồng lúa ngô khoai
Mấy năm qua quên Tết tháng Giêng, quên rằm tháng bảy
Chạy hết núi lại khe, cay đắng đủ mùi
Nhớ một hôm mù mịt mưa rơi
Cơn gió bão trên rừng cây đổ
Cơn sấm sét lán sụp xuống nát cửa
Ðường đi lại vắt bám đầy chân.
Súng nổ kia! Giặc Tây lại đến lùng
Từng cái lán, nó đốt đi trơ trụi
Nó vơ hết áo quần trong túi
Mẹ địu em chạy tót lên rừng
Lần đi trước, mẹ vẫy gọi con sau lưng
Tay dắt bà, vai đeo đẫy nải
Bà lòa mắt không biết lối bước đi.
Làm sao bây giờ: ta phải chống!
Giặc đã bắt cha con đi, nó đánh,
Cha chửi Việt gian, cha đánh lại Tây
Súng nổ ngay đì đùng một loạt
Cha ngã xuống nằm lăn trên mặt đất
Cha ơi: cha không biết nói rồi...
Chúng con còn thơ, ai nuôi ai dạy?
Không ai chống gậy khi bà cụ qua đời!
Mẹ ngồi khóc, con cúi đầu cũng khóc
Sợ Tây nghe, mẹ dỗ "nín" con im.
Lán anh em rải rác không biết nơi tìm
Không ván, không người đưa cha đi cất
Mẹ tháo khăn phủ mặt cho chồng
Con cởi áo liệm thân cho bố!
Mẹ con đưa cha đi nằm một chỗ
Máu đầy tay, trên mặt nước tràn...
Mày sẽ chết! thằng giặc Pháp hung tàn
Băm xương thịt mày, tao mới hả!
Hôm nay Cao - Bắc - Lạng cười vang
Dọn láng, rời rừng, người xuống làng
Người nói cỏ lay trong ruộng rậm
Con cày mẹ phát ruộng ta quang.
Ðường cái kêu vang tiếng ô tô
Trong trường ríu rít tiếng cười con trẻ.
Mờ mờ khói bếp bay trên mái nhà lá.
Mặc gà gáy chó sủa không lo
Ngày hai bữa rau ta có muối
Ngày hai buổi, không tìm củ pầu, củ nâu
Có bắp xay độn gạo no lâu,
Ðường ngõ từ nay không cỏ rậm
Trong vườn chuối, hổ không dám đến đẻ con
Quả trên cành không lo tự chín tự rụng
Ruộng sẽ không thành nơi máu chảy từng vũng.
Bộ đội đỡ phải đi thung lũng núi rừng
Ra đường xe, hát nói ung dung
Từng đoàn người dắt lá cây tiến bước
Súng bên vai, bao gạo buộc bên vai,
Chân đi có giày không sợ nẻ
Trên đầu có mũ che nắng mưa
Mặt trời lên sáng rõ rồi mẹ ạ!
Con đi bộ đội, mẹ ở lại nhà,
Giặc Pháp, Mỹ còn giết người cướp của trên đất nước ta.
Ðuổi hết nó đi, con sẽ về trông mẹ
Mùa đông 1950
Akira
28-05-2009, 12:08 PM
12.
Quê Hương
Nguyễn Bá Chung
Ba mươi năm xa cách quê hương
Bảy lần về thôi cũng là tạm đủ
Nhớ lần đầu - tóc tang trời ủ rủ
Đến bây giờ ánh sáng đã bừng lên
Có cái gì là lạ không thể quên
Như nỗi nhớ không biết tên mà gọi
Như nỗi đau không thể làm dịu vợi
Như ngôi nhà vẫn mãi mãi đi tìm
Như bầu trời nửa xám nửa không quen
Mảnh đất vỡ bồi máu xương ta đó
Đỉnh Yên Tử hoa đại còn vết đỏ
Những người xưa vì nước xả thân mình
Con đường quê vẫn mãi mãi gập ghềnh
Bao năm tháng những người làng chịu đói
Năm Ất Dậu tất cả làng tụ lại
Ăn cháo hoa suốt cả mấy tháng trời
Bát cháo hoa mà ngọt cả một đời
Quý hơn cả bao ngọc vàng cộng lại
Xa ngàn dặm để mà còn nhớ mãi
Vết thương đau chưa chôn đủ tháng ngày
Để về đây nhận lại mặt người
Để mình biết mình vẫn là mình cũ
Bao đổi thay thăng trầm bong lớp vỏ
Nhìn quê hương để lại nhận ra mình
Akira
28-05-2009, 12:10 PM
13. 
Say đi em
Vũ Hoàng Chương
Khúc nhạc hồng êm ái
Điệu kèn biếc quay cuồng
Một trời phấn hương
Đôi người gió sương
Đầu xanh lận đận, cùng xót thương càng nhớ thương
Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề, tình nay sao héo
Hồn ngả lâu rồi nhưng chân còn dẻo,
Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương,
Lòng nghiêng tràn hết yêu đương
Bước chân còn nhịp. Nghê thường lẳng lơ.
Ánh đèn tha thướt
Lưng mềm, não nuột dáng tơ
Hàng chân lả lướt
Đê mê hồn gửi cánh tay hờ.
Âm ba gờn gợn nhỏ,
Ánh sáng phai phai dần
Bốn tường gương điên đảo bóng giai nhân
Lui đôi vai, tiến đôi chân,
Riết đôi tay, ngả đôi thân,
Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió
Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ,
Hãy thêm say, còn đó rượu chờ ta !
Cổ chưa khô, đầu chưa nặng, mắt chưa hoa
Tay mềm mại, bước còn chưa chuếnh choáng.
Chưa cuối xứ Mê Ly, chưa cùng trời Phóng Đãng.
Còn chưa say, hồn khát vẫn thèm men.
Say đi em! Say đi em!
Say cho lơi lả ánh đèn
Cho cung bực ngả nghiêng, điên rồ xác thịt.
Rượu, rượu nữa, và quên, quên hết!
Ta quá say rồi
Sắc ngả màu trôi
Gian phòng không đứng vững
Có ai ghì hư ảnh sát kề môi.
Chân rã rời
Quay cuồng chi được nữa
Gối mỏi gần rơi
Trong men cháy, giác quan vừa bén lửa
Say không còn biết chi đời
Nhưng em ơi,
Đất trời nghiêng ngửa
Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ;
Đất trời nghiêng ngửa
Thành Sầu không sụp đổ, em ơi!
Akira
28-05-2009, 12:13 PM
14. 
Miền Trung
Hoàng Trần Cương
Bao giờ em về thăm
Quê hương anh một thời ngút lửa
Miền Trung mỏng và sắc như cật nứa
Chuốt ruột mình thành giải lụa Sông Lam
Miền Trung
Tấm lưng trần đen sạm
Những đốt sống Trường Sơn lởm chởm giăng màn
Thoáng bóng giặc núi bửa báng súng
Những đứa con văng mình như mảnh đạn
Thương mẹ một mình trời sinh đá mồ côi
Miền Trung
Bao đời núi bể kề đôi
Ôi! Biển Đông - giọt nước mắt của muôn ngàn thế hệ
Nóng hổi như vừa lăn xuống
Theo những tượng đá cụt đầu của Trường Sơn uy nghiêm
Miền Trung
Câu ví dặm nằm nghiêng
Trên nắng và dưới cát
Đến câu hát cũng hai lần sàng lại
Sao lọt tai rồi vẫn day dứt quanh năm
Miền Trung
Bao giờ em về thăm
Mảnh đất nghèo mùng tơi không kịp rớt
Lúa con gái mà gầy còm úa đỏ
Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ
Không ai giao mà trắng mặt người
Miền Trung
Eo đất này thắt đáy lưng ong
Cho tình người đọng mật
Em gắng về
Đừng để mẹ già mong.
Akira
28-05-2009, 12:15 PM
15. 
Đường Về quê mẹ
Đoàn Văn Cừ
U tôi ngày ấy mỗi mùa xuân,
Dặm liễu mây bay sắc trắng ngần,
Lại dẫn chúng tôi về nhận họ
Bên miền quê ngoại của hai thân.
Tôi nhớ đi qua những rặng đề,
Những dòng sông trắng lượn ven đê .
Cồn xanh, bãi tía kề liên tiếp,
Người xới cà, ngô rộn bốn bề .
Thúng cắp bên hông, nón đội đầu,
Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu
Trông u chẳng khác thời con gái
Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au .
Chiều mát, đường xa nắng nhạt vàng,
Đoàn người về ấp gánh khoai lang,
Trời xanh cò trắng bay từng lớp,
Xóm chợ lều phơi xác lá bàng.
Tà áo nâu in giữa cánh đồng,
Gió chiều cuốn bụi bốc sau lưng.
Bóng u hay bóng người thôn nữ
Cúi nón mang đi cặp má hồng.
Tới đường làng gặp những người quen.
Ai cũng khen u nết thảo hiền,
Dẫu phải theo chồng thân phận gái
Đường về quê mẹ vẫn không quên
Akira
28-05-2009, 12:18 PM
16. 
Anh đừng khen em
Lâm Thị Mỹ Dạ
Lần đầu khi mới làm quen
Anh khen cái nhìn em đẹp
Trời mưa òa cơn nắng đến
Anh khen đôi má em hồng
Gặp người tàn tật em khóc
Anh khen em nhạy cảm thông
Thấy em sợ sét né giông
Anh khen sao mà hiền thế
Thấy em nâng niu con trẻ
Anh khen em thật dịu dàng
Khi hôn lên câu thơ hay
Ấp trang sách vào mái ngực
Em nghe tim mình thổn thức
Thương người làm thơ đã mất
Trái tim giờ ở nơi đâu
Khi đọc một cuộc đời buồn
Lòng em xót xa ấm ức
Anh khen em cảm xúc
Và bao điều nữa...Anh khen
Em sợ lời khen của anh
Như sợ đêm về trời tối
Nhiều khi ngồi buồn một mình
Trách anh sao mà nông nỗi
Hãy chỉ cho em cái kém
Ðể em nên người tốt lành
Hãy chỉ nơi anh cái xấu
Ðể em chăm chút đời anh
Anh ơi anh có biết không
Vì anh em buồn biết mấy
Tình yêu khắt khe thế đấy
Anh ơi anh đừng khen em
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:09 AM
17. NGUYỆT CẦM
(Xuân Diệu)
Trăng nhập vào đây cung nguyệt lạnh 
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần 
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm 
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân 
Mây vắng, trời trong, đêm thuỷ tinh 
Lung linh bóng sáng bỗng rung mình 
Vì nghe nương tử trong câu hát 
Đã chết đêm rằm theo nước xanh 
Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời 
Đàn ghê như nước, lạnh, trời ơi 
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận: 
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người... 
Bốn bề ánh nhạc, biển pha lê 
Chiếc đảo hồn tôi rợn bốn bề 
Sương bạc làm thinh, khuya nín thở 
Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê.
*
* *
18. CÔ BỘ ĐỘI ẤY ĐÃ ĐI RỒI
(Phạm Tiến Duật)
Cô bộ đội ấy đã đi rồi 
Chuyển đơn vị vào vùng rừng trong ấy 
Em gái đi, các anh ở lại 
Biết đến bao giờ mới được gặp nhau 
Lũng thì thẳm mà rừng thì sâu 
Để hun hút nhớ nhau biền biệt 
Bao nhiêu bạn bè, bao nhiêu bạn bè thân thiết 
Xa nhau như xa nhau hôm nay 
Thôi em đừng bẻ đốt ngón tay 
Nước mắt dễ lây mà rừng thì lặng quá 
Anh biết rồi bao nhiêu vất vả 
Tháng năm dài cùng nhau đi qua 
Để sáu bảy năm em gái xa nhà 
Hăm bảy tuổi chuyện chồng con chưa nói 
Cả một thời trẻ trung sôi nổi 
Ở bên nhau bếp lửa giữa rừng xa 
Nhớ nhau, nhớ nhau ở giữa rừng già 
Ngón tay nóng cầm viên thuốc mát 
Cái đêm đói ngồi nghe chim đắp tát 
Con chó vàng cọ chân em đòi ăn 
Nhớ nhau, nhớ nhau những buổi mưa dầm 
Căn nhà dột tóc em ướt hết 
Anh ngồi nghĩ gì em chẳng biết 
Cứ hát tràn những câu hát bâng quơ 
Nhớ trưa đỉnh đèo ta đứng ngẩn ngơ 
Nhìn mây trắng chân trời ngỡ biển 
Biển Đông thì xa, biết ta nhìn chẳng đến 
Nhưng em vui anh kể chuyện em nghe 
Trưa vác gạo ta dừng bên khe 
Một đoàn tù binh đi qua đang đứng ngó 
Bên những thằng người áo quần loang lổ 
Bóng em lồng bóng suối trong veo 
Lúc ấy lòng anh biết mấy tự hào 
Tự hào vì có em ở đây, tự hào vì đất nước 
Ở đây màu hồng xiết bao thân thuộc 
Xao xuyến lòng anh, xao xuyến bạn bè 
Đến chào anh sáng mai em đi 
Như ngày nào chào bà con hàng xóm 
Sự xa cách nhỏ trong sự xa cách lớn 
Một cuộc chia tay trong triệu cuộc chia tay 
Rồi ngày mai xa vắng nơi đây 
Em lại có bao nhiêu đồng đội mới 
Trong chiến tranh một khát khao sôi nổi 
Là nhân dân đoàn tụ muôn đời 
Cô bộ đội ấy đã đi rồi.
*
* *
19. TÂY TIẾN
(Quang Dũng - Phù Lưu Chanh, 1948)
Sông Mã xa rồi Tây tiến ơi! 
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi 
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi 
Mường Lát hoa về trong đêm hơi 
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm 
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời 
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống 
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi 
Anh bạn dãi dầu không bước nữa 
Gục lên súng mũ bỏ quên đời! 
Chiều chiều oai linh thác gầm thét 
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người 
Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói 
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi 
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa 
Kìa em xiêm áo tự bao giờ 
Khèn lên man điệu nàng e ấp 
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ 
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy 
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ 
Có nhớ dáng người trên độc mộc 
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa 
Tây tiến đoàn binh không mọc tóc 
Quân xanh màu lá dữ oai hùm 
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới 
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm 
Rải rác biên cương mồ viễn xứ 
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh 
Áo bào thay chiếu, anh về đất 
Sông Mã gầm lên khúc độc hành 
Tây tiến người đi không hẹn ước 
Đường lên thăm thẳm một chia phôi 
Ai lên Tây tiến mùa xuân ấy 
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
*
* *
20. LÊN CÔN SƠN
(Khương Hữu Dụng)
Lên đỉnh Côn Sơn tìm Nguyễn Trãi 
Trên đầu xanh ngắt một bầu không 
Bàn cờ thế sự quân không động 
Mà dấy quanh mình nỗi bão giông.
__________________
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:10 AM
21.ĐÒ LÈN 
(Nguyễn Duy)
Thuở nhỏ tôi ra Cống Na câu cá 
níu váy bà đi chợ Bình Lâm 
bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật 
và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần 
Thuở nhỏ tôi lên chơi đền cây Thị 
Chân đất đi đêm xem lễ Đền Sòng. 
Mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm 
Điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng. 
Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thế 
bà mò cua, xúc tép ở đồng Quan 
bà đi gánh chè xanh Ba Trại 
Quán cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hàn 
Tôi trong suốt giữa đôi bờ hư thực 
giữa bà tôi và tiên phật thánh thần 
cái năm đói củ giong riềng luộc sượng. 
cứ nghe thơm mùi huệ trắng, hương trầm 
Bom Mỹ giội nhà bà tôi bay mất 
đền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiền 
Thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết 
bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn? 
Tôi đi lính, lâu không về quê ngoại 
dòng sông xưa vẫn bên lở bên bồi 
Khi tôi biết thương bà thì đã muộn 
Bà chỉ còn là một nấm cỏ thôi!
*
* *
22. CHIỀU
(Hồ Dzếnh)
Trên đường về nhớ đầy 
Chiều chậm đưa chân ngày 
Tiếng buồn vang trong mây. 
Chim rừng quên cất cánh 
Gió say tình ngây ngây 
Có phải sầu vạn cổ 
Chất trong hồn chiều nay? 
Tôi là người lữ khách 
Màu chiều khó làm khuây 
Ngỡ lòng mình là rừng 
Ngỡ hồn mình là mây 
Nhớ nhà châm điếu thuốc 
Khói huyền bay lên cây...
*
* *
23. THĂM MẢ CŨ BÊN ĐƯỜNG
(Tản Đà - 1925)
Chơi lâu nhớ quê về thăm nhà, 
Đường xa, người vắng, bóng chiều tà. 
Một dãy lau cao làn gió chạy, 
Mấy cây thưa lá sắc vàng pha. 
Ngoài xa trơ một đống đất đỏ, 
Hang hốc đùn lên đám cỏ gà. 
Người nằm dưới mả, ai ai đó ? 
Biết có quê đây hay vùng xa ? 
Hay là thuở trước kẻ cung đao 
Hám đạn liều tên quyết mũi dao, 
Cửa nhà xa cách, vợ con khuất, 
Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao? 
Hay là thuở trước kẻ văn chương 
Chen hội công danh nhỡ lạc đường, 
Tài cao phận thấp, chí khí uất, 
Giang hồ mê chơi quên quê hương ? 
Hay là thuở trước khách hồng nhan 
Sắc sảo khôn ngoan đất trời ghen, 
Phong trần xui gặp bước lưu lạc, 
Đầu xanh theo một chuyến xuân tàn ? 
Hay là thuở trước khách phong lưu 
Vợ con đàn hạc đề huề theo, 
Quan san xa lạ đường lối khó 
Ma thiêng nước độc phong sương nhiều ? 
Hay là thuở trước bậc tài danh 
Đôi đôi lứa lứa cũng linh tinh 
Giận duyên tủi phận, hờn ân ái 
Đất khách nhờ chôn một khối tình ? 
Suối vàng sâu thẳm biết là ai ? 
Mả cũ không ai kẻ đoái hoài! 
Trải bao ngày tháng trơ trơ đó, 
Mưa dầu nẵng dãi, trăng mờ soi! 
Ấy thực quê hương con người ta 
Dặn bảo trên đường những khách qua: 
Có tiếng khóc eo thời có thế, 
Trăm năm ai lại biết ai mà ?
*
* *
24. CHA TÔI
(Lê Đạt)
Đất quê cha tôi đất quê Đề Thám 
Rừng rậm sông sâu 
Con gái cũng theo đòi nghề võ 
Ngày nhỏ cha tôi dẫn đầu lũ trẻ đi chăn trâu 
Phất ngọn cờ lau 
Vào rừng Na Lương đánh trận 
Mơ làm Đề Thám 
Lớn lên, cha tôi đi dạy học 
Gối đầu trên cuốn Chiêu hồn nước 
Khóc Phan Chu Trinh 
Như khóc người nhà mình 
Ôm mộng bôn ba hải ngoại 
Lênh đênh khói một con tàu 
Sớm tối ngâm nga mấy vần cảm khái 
Đánh nhau với Tây 
Bỏ việc lang thang vào Nam ra Bắc 
Cắt tóc đi tu nhưng quá nặng nghiệp đời 
Gần hai mươi năm trời 
Tôi vẫn nhớ lời cha tôi cháy bỏng 
Dạy tôi làm thơ, ước mơ, hi vọng 
Những câu Kiều say sưa đưa cuộc đời bay bổng 
Tiếng võng trưa hè mênh mông 
Phong trần mài một lưỡi gươm 
Những phường giá áo túi cơm sá gì. 
Nhưng công việc làm ăn mỗi ngày mỗi khó 
Cuộc đời chợ đen chợ đỏ 
Thù hằn con người 
"Muốn sống thanh cao đi lên trời mà ở 
Mày đã quyết kiêu căng 
Níu lấy cái lương tâm gàn dở 
Dám không tồi như chúng tao 
Suốt đời mày sẽ khổ". 
Quan lại trù cha tôi cứng đầu cứng cổ 
Người "An Nam" dám đánh "ông Tây" 
Mẹ ỉ eo dằn vặt suốt ngày 
Chửi mèo, mắng chó 
"Cũng là chồng là con 
Chồng người ta khôn ngoan 
Được lòng ông tuần ông phủ 
Mang tiền về nuôi vợ". 
Bát đĩa xô nhau vỡ 
Cha tôi nằm thở dài 
Cha nhịn đi cho đỡ 
Anh em tôi, bỏ cơm 
Hai đứa dắt nhau ra đường tha thẩn 
Trời mùa đông trăng sáng 
Sao nở như hoa 
Không biết Ngưu Lang trên kia 
Có bao giờ cãi Chức Nữ. 
Rồi cha tôi lui tới nhà quan tuần, quan phủ 
Lúc về, gặp tôi đỏ mặt quay đi 
Một hôm, tôi thấy chữ R.O treo ngoài cửa 
Cha tôi không dạy tôi làm thơ nữa 
Người còn bận đếm tiền ghi sổ 
Thỉnh thoảng nhớ những ngày oanh liệt cũ 
Một mình uống rượu say 
Ngâm mấy câu Kiều, ôm mặt khóc 
Tỉnh dậy lại loay hoay ghi sổ đếm tiền 
Hai vai nhô lên 
Đầu lún xuống 
Như không mang nổi cuộc đời 
Bóng in tường vôi im lặng 
Ngọn đèn leo leo ánh sáng 
Bóng với người như nhau 
Mùi ẩm mốc, tiếng mọt kêu cọt kẹt 
Ở chân bàn hay ở cha tôi? 
Cuộc sống hàng ngày nhỏ nhen tàn bạo. 
Rác rưởi gia đình miếng cơm manh áo 
Tàn phá con người. 
Những mơ ước thời xưa như con chim gẫy cánh 
Rũ đầu chết ngạt trong bùn 
Năm tháng mài mòn bao nhiêu khát vọng. 
Cha đã dạy con một bài học lớn 
Đau thương kiên quyết làm người. 
Không nên lùi bước cuộc đời phải thắng.
*
* *
25. MẸ VÀ QUẢ
( Nguyễn Khoa Điềm)
Những mùa quả mẹ tôi hái được 
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng 
Những mùa quả lặn rồi lại mọc 
Như mặt trời khi như mặt trăng 
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên 
Còn những bí và bầu thì lớn xuống 
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn 
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi 
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời 
Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái 
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi 
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
*
* *
26. NÚI MƯỜNG HUNG DÒNG SÔNG MÃ
( Cầm Giang - 2-1953)
Anh là núi Mường Hung 
Em là dòng sông Mã 
Sông nhiều rêu, nhiều cá 
Núi nhiều thú, nhiều măng 
Chiều bóng anh che sông 
Sớm mắt em long lanh 
Sáo cành cây ạnh thổi vang lanh lảnh 
Gió lùa qua miệng anh lại mỉm cười 
Rộn ràng em thuyền độc mộc ngược xuôi 
Như trăm nỗi băn khoăn khi đến tuổi 
Nếu trời làm em sóng nổi 
Anh ngả mình ngăn lại lúc phong ba 
Em là búp bông trắng 
Anh là ngọn lúa vàng 
Thi nhau lớn đẹp nương 
Toả mùi thơm cùng nghe chim hót 
Em cứ về nhà trước 
Đợi anh ở bên sông 
Anh làm no lòng mương 
Em làm vui ấm bản 
Nếu con gấu giẫm gãy cành bông trắng 
Lá lúa anh sẽ cứa đứt chân 
Nếu lúa này chuột, khỉ dám đến ăn 
Sợi bông em sẽ bay mù mắt nó 
Anh là rừng thẳm 
Em là suối sâu 
Cây rừng anh làm cầu 
Bắc ngang lên dòng suối 
Hoa sim nở đỏ chói 
Soi bóng xuống lòng em 
Nếu hùm về, suối em thành thác 
Nếu sói về, rừng anh sẽ thành chông 
Quyết chẳng chịu đau lòng 
Đời chúng ta rừng núi 
Suối em phá tan bóng tối 
Rừng anh chặn lại bão dông 
Để anh lớn mãi thành núi Mường Hung 
Em ngoan chảy thành dòng sông Mã.
*
* *
27. MẮT BUỒN
( BÙI GIÁNG)
Bóng mây trời cũ hao mòn 
Chiêm bao náo động riêng còn hai tay 
Tấm thân với mảnh hình hài 
Tấm thân thể với canh dài bão giông 
Cá khe nước cõng lên đồng 
Ruộng hoang mang khóc đêm mồng một giêng 
Tạ từ tháng chạp quay nghiêng 
Âm trang sử lịch thu triền miên trôi 
Bỏ trăng gió lại cho đời 
Bỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoa 
Bỏ người yêu bỏ bóng ma 
Bỏ hính hài của tiên ngan trên trời 
Bây giờ riêng đối diện tôi 
Còn hai con mắt khóc người một con.
*
* *
28. HAI SẮC HOA TIGÔN
(T.T.KH.)
<DIV></DIV>
<DIV>Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn 
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn 
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc 
Tôi chờ người ấy với yêu thương 
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng 
Dải đường xa vút bóng chiều phong, 
Và phương trời thẳm mờ sương cát, 
Tay vít dây hoa trắng lạnh lòng. 
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi, 
Thở dài trong lúc thấy tôi vui. 
Bảo rằng hoa dáng như tim vỡ, 
Anh sợ tình ta cũng thế thôi. 
Thuở đó nào tôi có hiểu gì, 
Cánh hoa tan tác của sinh ly, 
Cho nên cười đáp: mầu hoa trắng 
Là chút lòng trong chẳng biết suy. 
Đâu biết lần đi một lỡ làng 
Dưới trời đau khổ chết yêu đương. 
Người xa xăm quá, tôi buồn lắm 
Trong một ngày vui, pháo nhuộm đường. 
Từ đấy thu rồi thu lại thu, 
Lòng tôi còn giá đến bao giờ. 
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ 
"Người ấy" cho nên vẫn hững hờ. 
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời, 
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi, 
Mà từng thu chết, từng thu chết, 
Vẫn giấu trong tâm bóng một người. 
Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết 
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa 
Nhung hồng tựa trái tim tan vỡ 
Và đỏ như màu máu thắm phai 
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi, 
Một mùa thu cũ rất xa xôi. 
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã 
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi! 
Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ, 
Chiều thu hoa đỏ rụng, chiều thu... 
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng, 
Người ấy ngang sông đứng ngóng đò. 
Nếu biết rằng tôi đã có chồng, 
Trời ơi, người ấy có buồn không? 
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ, 
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng.
*
* *
29. ĐỌC THƠ ỨC TRAI
(Sóng Hồng _ Hà Nội, mùa đông 1963)
<DIV>Đêm đông sương lạnh 
Quanh nhà tiếng trùng ra rả 
Dưới đèn lần đọc thơ Ức Trai 
Canh khuya nói chuyện với người xưa 
Và thức tỉnh một thời qua. 
Hơn năm trăng năm trước, 
Nhân dân ta vùng lên đuổi quân xâm lược. 
Ai chí khí hiên ngang, 
Hơn đời mưu lược, 
Cứu dân cứu nước, nhớ lời cha, 
Một lòng ưu ái vì dân tộc, 
Lo trước vui sau giữ nếp nhà. 
Mười năm quyết chiến, 
Ngang dọc xông pha. 
Lấy nhân nghĩa chống bạo tàn, 
Dựa sức dân dẹp tan kình ngạc. 
Vung gươm khiếp vía quân Minh, 
Múa bút mềm gan tướng giặc. 
Sau khi sóng kình im bặt, 
Chí đang hăng dựng nước buổi thanh bình, 
Vì đâu phải lui về núi cũ, 
Bạn với cúc tùng cho ngày tháng trôi qua! 
Tưởng thoát chốn phồn hoa 
Mặc ai bon chen danh lợi 
Đau đớn nhìn việc đời biến đổi 
Như mây trôi nước chảy xuôi dòng 
Lúc thuyền ai hờ hững ở trên sông! 
Nhưng duyên nợ nước mây chưa trọn, 
Chí lo việc lớn vẫn hăng say. 
Bi kịch Lệ Chi Viên để lụy bậc thiên tài, 
Hận anh hùng, nước biển Đông cũng không rửa sạch! 
Nay đọc thơ Người, 
Lòng ta đau xót. 
Thấm từng câu: 
Yêu nước thương dân, 
Tâm hồn cao khiết. 
Sự nghiệp muôn năm vẫn sáng ngời. 
Ù ù gió thổi bên ngoài, 
Trăng bạc rung rinh cành sấu. 
Trông ra tưởng thấy Ức Trai. 
Trên đỉnh Côn Sơn đang mỉm cười 
Nhìn con cháu thời Hồ Chí Minh anh dũng 
Đã lấy máu viết nên Bình Tây đại cáo.
*
* *
30. BÀI THƠ TÌNH Ở HÀNG CHÂU
(Tế Hanh - 1956)
Anh xa nước nên yêu thêm nước 
Anh xa em càng nhớ thêm em 
Trăng Tây Hồ vời vợi thâu đêm 
Trời Hàng Châu bốn bề êm ái 
Mùa thu đã đi qua còn gửi lại 
Một ít vàng trong nắng trong cây 
Một ít buồn trong gió trong mây 
Một ít vui trên môi người thiếu nữ... 
Anh đã đến những nơi lịch sử 
Đường Tô Đông Pha làm phú 
Đường Bạch Cư Dị đề thơ 
Hồn người xưa vương vấn tự bao giờ 
Còn thao thức trên cành đào ngọn liễu 
Phong cảnh đẹp nhưng lòng anh thấy thiếu 
Bức tranh kia anh muốn điểm thêm màu 
Có hai ta cùng tựa bên cầu 
Cho mặt nước Tây Hồ trong sáng nữa 
Lá phong đỏ như mối tình đượm lửa 
Hoa cúc vàng như nỗi nhớ dây dưa 
Làn nước qua ánh mắt ai đưa 
Cơn gió đến bàn tay em vẫy 
Chúng mình đã yêu nhau từ độ ấy 
Có núi sông và có trăng sao 
Có giận hờn và có chiêm bao 
Cay đắng ngọt bùi cuộc đời kháng chiến 
Nói sao hết em ơi bao kỉ niệm... 
Những ngày buồn nghĩ đến thấy vui vui 
Những ngày vui sao lại thấy bùi ngùi 
Anh không muốn hỏi nhiều quá khứ 
Ngày đẹp nhất là ngày rồi gặp gỡ 
Rời Tây Hồ trăng xuống Bắc Cao Phong 
Chỉ mình anh với im lặng trong phòng 
Anh ngước nhìn bức thêu trên vách: 
Hai bóng người đi một hàng tùng bách 
Bàn tay nào đã dệt nỗi lòng anh ? 
Tiếng mùa xuân đem sóng vỗ bên mình 
Vơ vẩn tình chăn chập chờn mộng gối 
Anh mơ thấy Hàng Châu thành Hà Nội 
Nước Tây Hồ Bỗng hoá nước Hồ Tây 
Hai chúng mình cùng bước dưới hàng cây.
(1956)
__________________
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:11 AM
31. TRỞ VỀ QUE NỘI
(Ca Hiến Lê - 9 - 1965)
Ôi quê hương xanh biếc bóng dừa 
Có ngờ đâu hôm nay ta trở lại 
Quê hương ta tất cả vẫn còn đây 
Dù người thân đã ngã xuống đất này 
Ta lại gặp những mặt người ta yêu biết mấy 
Ta nhìn ta, ta ngắm, ta say 
Ta run run nắm những bàn tay 
Thương nhó dồn trong tay ta nóng bỏng. 
Đây rồi đoạn đường xưa 
Nơi ta vẫn thường đi trong mộng 
Kẽo kẹt nhà ai tiếng võng trưa 
Ầu ơ... thương nhớ lắm 
Ơi nhũng bông trang trắng, những bông trang hồng. 
Như tấm lòng em trong trắng thủy chung 
Như trái tim em đẹp màu đỏ thắm 
Con sông nhỏ tuổi thơ ta đã tắm 
Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng 
Hoa lục bình tím cả bờ sông. 
Mẹ lưng còng tóc bạc 
Ngậm ngùi kể chuyện ta nghe 
Tám em bé chết vì bom xăng đặc 
Trên đường đi học trở về. 
Giặc giết mười người trong một ấp 
Bà con khiêng xác chất đầy ghe 
Chở lên Bến Tre đấu tranh với giặc 
Làng ta mấy lần bom giội nát 
Dừa ngã ngổn ngang, xơ xác bờ tre, 
Mẹ dựng tạm mái lêu che mưa che gió. 
Ta có ngờ đâu mái lều của mẹ 
Dưới lớp đất kia ngọn lửa vẫn còn 
Mẹ ta tần tảo sớm hôm 
Nuôi các anh ta dười hầm bí mật 
Cả đời mẹ hy sinh gan góc 
Hai mươi năm giữ đất, giữ làng 
Ôi mẹ là bà mẹ miền Nam. 
Ta có ngờ đâu em ta đấy 
Dưới mái lều kia em đã lớn lên 
Em đệp lắm như mùa xuân bừng dậy 
Súng trên vai cũng đẹp như em 
Em ơi! Sao tóc em thơm vậy 
Hay em vừa đi qua vườn sầu riêng 
Ta yêu giọng em cười trong trẻo 
Ngọt ngào như nước dừa xiêm 
Yêu dáng em đi qua cầu tre lắt lẻo 
Dịu dàng như những nàng tiên 
Em là du kích, em là giao liên 
Em là chính quê hương ta đó 
Mười một năm rồi ta nhớ, ta thương 
Đêm đầu tiên ta ngủ giữa quê hương 
Sao thấy lòng ấm lạ 
Dù ngoài trời tầm tã mưa tuôn 
Tiếng đại bác gầm rung vách lá 
Ôi quê hương ta đẹp quá! 
Dù trên đường còn những hố bom 
Dù áo em vẫn còn mảnh vá 
Chỉ có trái tim chung thủy, sắt son 
Và khẩu súng trong tay cháy bỏng căm hờn.
*
* *
32. ĐÊM MƯA
(TÔ HOÀN)
Con về thăm mẹ, đêm mưa 
Mới hay nhà dột, gió lùa bốn bên 
Mưa rơi sợi thẳng, sợi xiên 
Cứ nhằm vào mẹ những đêm trắng trời 
Con đi đánh giặc suốt đời 
Vẫn không che được một nơi mẹ nằm.
*
* *
33. NHỮNG ĐỨA TRẺ CHƠI TRƯỚC CỬA ĐỀN
(THI HOÀNG)
Ông từ giữ đền ơi xin ông đấy 
Chấp với bọn trẻ ranh rửng mỡ làm gì 
Thế là ông cười rồi ông nhỉ 
Cho chúng nó chơi đừng đuổi chúng đi. 
Này thằng Tâm con nhà bố Tầm 
Trước cửa đền xin đừng giồng cây chuối 
Lại còn hét như giặc cái 
Con bé cái Nhân con bà Nhẫn kia. 
Những mắt cười vê tít lại cứ như sợi chỉ 
Gạch sân đền ấm lên ửng má 
Tiếng trẻ con non màu lá mạ 
Vệt mồ hôi tươi mưởi quệt ngang mày. 
Thật tuyệt vời thằng cháu ông Đương 
Ngón tay cái rất to cho được vào lỗ mũi 
Ra đây nhảy dây, ra đây trốn đuổi 
Chúng như là hạt mẩy dưới hoàng hôn. 
Hoa mẫu đơn cũng tưng bừng í ới 
Khói hương bài thơm tỉ tê lân la 
Cây vun tán lên vun xôi đóng oản 
Gió liu riu cho thấm tháp chan hòa. 
Chợt ngẫm thấy trẻ em là giỏi nhất 
Làm được buôie chiều rất giống ban mai 
Thánh cũng hân hoan ...đố ai biết được 
Ngài ở trong kia hay ở ngoài này.
*
* *
34. CỬU LONG GIANG TA ƠI
(Nguyên Hồng)
Ngày xưa ta đi học 
Mười tuổi thơ nghe gió thổi mùa thu 
Mắt ngẩng lên trông bản đồ rực rỡ 
Như đồng hoa bỗng gặp một đêm mơ 
Bản đồ mới tường vôi cũng mới 
Thầy giáo lớn sao, thước bảng cũng lớn sao 
Gậy thần tiên và cánh tay đạo sĩ 
Ðưa ta đi sông núi tuyệt vời 
Tim đập mạnh hồn ngây không sao hiểu 
Mê Kông sông dài hơn hai ngàn cây số mông mênh 
Nguồn tự Trung Hoa có Vạn lý trường thành 
Có Hy Mã lạp sơn, Ðộng Ðình hồ, Tây du, Thủy Hử 
Mê Kông chảy 
Cây lao đá đổ 
Ngẫm nghĩ voi đi 
Thác Khôn cười trắng xóa 
Lan hoang dứa mật thông nhựa lên hương 
Những trưa hè ngun ngút nắng Trường Sơn 
Rừng Lào- Miên rộng quá 
Dân Lào - Miên mến yêu 
Xôi nếp nước trong sẵn sàng chia bạn đói 
Ta đi... bản đồ không còn nhìn nữa 
Sáng trời thu lại còn bướm với trời xanh 
Trúc đào tươi chim khuyên riả cánh sương đọng long lanh 
Ta cởi áo lội dòng sông ta hát 
Mê Kông chảy Mê Kông cũng hát 
Rừng núi lùi xa 
Ðất phẳng thở chan hòa 
Sóng tỏa chân trời buồm trắng 
Nam bộ 
Nam bộ 
Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng... 
Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa 
Bến nước Mê kông tôm cá ngập thuyền 
Sầu riêng thơm dậy đất Thủ Biên 
Suối mát dội trong lòng dừa trĩu quả 
Mê Kông quặn đẻ... 
Chín nhánh sông vàng 
Nông dân Nam bộ gối đất nằm sương 
Mồ hôi vã bãi lau thành đồng lúa 
Thành những tên đọc lên nước mắt đều muốn ứa 
Những Hà tiên, Gia định, Long Châu 
Những Gò công, Gò vấp, Ðồng tháp, Cà mau 
Những mặt đất 
Cha ông ta nhắm mắt 
Truyền cháu con không bao giờ chia cắt 
Ta đã lớn 
Thầy giáo già đã khuất 
Thước bản to nay thành cán cờ sao 
Những tên làm man mác tuổi thơ xưa 
Ðã thấm máu của bao hồn bất tử 
Những Minh Khai, Hà Huy Tập, Lê Hồng Phong, Trần Phú 
Những bông hoa dân tộc anh hùng 
Mười sáu tuổi xanh 
Em Ðuốc Sống đốt mình phá tan kho giặc 
Võ thị Sáu vùng răng cắn chặt 
Giữ trung trinh cho đến phút cuối cùng 
Ðạn giặc xuyên lỗ chỗ ngực măng non 
Ðỏ thắm nụ cười 
Chào Bác Hồ và Việt nam bất diệt. 
Ðêm nay 
Cửu Long Giang vẫn âm vang sóng cát 
Sao khuya lấp lánh 
Lửa chài thức sáng nhịp hát hò ơ 
Ðồng Tháp xa đưa những tiếng mẹ ru 
Hồ Chí Minh thành ca dao bát ngát...
*
* *
35.ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
(Minh Huệ - 1951)
Anh đội viên thức dậy 
Thấy trời khuya lắm rồi 
Mà sao Bác vẫn ngồi 
Đêm nay Bác không ngủ. 
Lặng yên như bếp lửa 
Vẻ mặt Bác trầm ngâm 
Ngoài trời mưa lâm thâm 
Mái lều tranh xơ xác. 
Anh đội viên nhìn Bác 
Càng nhìn lại càng thương 
Người Cha mái tóc bạc 
Đốt lửa cho anh nằm. 
Rồi bác đi dém chăn 
Từng người từng người một 
Sợ cháu mình giật thột 
Bác nhón chân nhẹ nhàng. 
Anh đội viên mơ màng 
Như nằm trong giấc mộng 
Bóng Bác cao lồng lộng 
Â'm hơn ngọn lửa hồng. 
Thổn thức cả nổi lòng 
Thầm thì anh hỏi nhỏ: 
- Bác ơi! Bác chưa ngủ? 
- Bác có lạnh lắm không? 
- Chú cứ việc ngủ ngon 
Ngày mai đi đánh giặc! 
Vâng lời anh nhắm mắt 
Nhưng bụng vẫn bồn chồn. 
Không biết nói gì hơn 
Anh nằm lo Bác ốm 
Lòng anh cứ bề bộn 
Vì Bác vẫn thức hoài. 
Chiến dịch hãy còn dài 
Rừng lắm dốc lắm ụ 
Đêm nay Bác không ngủ 
Lấy sức đâu mà đi. 
- Lần thứ ba thức dậy 
Anh hốt hoảng giật mình 
Bác vẫn ngồi đinh ninh 
Chòm râu im phăng phắc. 
Anh vội vàng nằng nặc: 
- Mời Bác ngủ Bác ơi! 
Trời sắp sáng mất rồi 
Bác ơi: Mời Bác ngủ 
- Chú cứ việc ngủ ngon 
Ngày mai đi đánh giặc 
Bác thức thì mặc Bác 
Bác ngủ không an lòng 
Bác thương đoàn dân công 
Đêm nay ngủ ngoài rừng 
Rải lá cây làm chiếu 
Manh áo phủ làm chăn... 
Trời thì mưa lâm thâm 
Làm sao cho khỏi ướt 
Càng thương càng nóng ruột 
Mong trời sáng mau mau. 
Anh đội viên nhìn Bác 
Bác nhìn ngọn lửa hồng 
Lòng vui sướng mênh mông 
Anh thức luôn cùng Bác. 
Đêm nay Bác ngồi đó 
Đêm nay Bác không ngủ 
Vì một lẽ thường tình 
Bác là Hồ Chí Minh.
*
* *
36. NỖI NIỀM THỊ NỞ
(Quang Huy)
Người ta cứ bảo dở hơi 
Chấp chi miệng thế lắm lời thị phi 
Dở hơi nào dở hơi gì 
Váy em sắn lệch nhiều khi cũng tình 
Làng này khối kẻ sợ anh 
Rượu be với chiếc mảnh sành cầm tay 
Sợ anh chửi đổng suốt ngày 
Chỉ mình em biết anh say rất hiền 
Anh không nhà cửa bạc tiền 
Không ưa luồn cúi không yên phận nghèo 
Cái tên mơ mộng Chí Phèo 
Làm em đứt ruột mấy chiều bờ ao 
Quần anh ống thấp ống cao 
Làm em hồn vía nao nao đêm ngày 
Khen cho con Tạo khéo tay 
Nồi này thì úp vung này chứ sao 
Đêm nay trời ở rất cao 
Sương thì đãm quá trăng sao lại nhoà 
Người ta mặc kệ người ta 
Chỉ em rất thật đàn bà với anh 
Thôi rồi đắt lắm tiết trinh 
Hồn em nhập bát cháo hành nghìn năm.
*
* *
37. ĐƯỜNG KHUYA TRỞ BƯỚC
(Đinh Hùng)
Tôi đến đêm xưa, Em vắng nhà, 
Trăng vàng, mây bạc, sầu như hoa. 
Tôi từ viễn phố rời chân lại, 
Chỉ thấy sương nhiều như lệ sa. 
Ở cũng bâng khuâng, đi chẳng đành, 
Đêm trời, sao cũ sáng long lanh. 
Lòng ta ngẫm truyện mười phương vậy: 
Người gái khuê phòng kia mắt xanh? 
Tôi cũng chưa đi hết dặm đường, 
Đời dài, mới đến nửa sầu thương. 
Một đêm trở bước cho lòng nghĩ, 
Sao biếc rơi tàn mộng phấn hương.
*
* *
38. NGƯỜI VỀ
(Hoàng Hưng)
Người về từ cõi ấy 
Vợ khóc một đêm con lạ một ngày 
Người về từ cõi ấy 
Bước vào cửa người quen tái mặt 
Người về từ cõi ấy 
Giữa phố đông nhồn nhột sau gáy 
Một năm sau còn nghẹn giữa cuộc vui 
Hai năm còn mộng toát mồ hôi 
Ba năm còn nhớ một con thạch thùng 
Mười năm còn quen ngồi một mình trong tối 
Một hôm có kẻ nhìn trân trối 
Một đêm có tiếng bâng quơ hỏi 
Giật mình 
một cái vỗ vai.
*
* *
39. ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu - 2-1948)
Quê hương anh nước mặn đồng chua 
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá 
Anh với tôi vốn người xa lạ 
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau. 
Súng bên súng, đầu sát bên đầu 
Đên rét chung chăn, thành đôi tri kỷ 
Đồng chí! 
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày 
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay 
Giếng nước gốc đa, nhớ người ra lính. 
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh, 
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi. 
Áo anh rách vai 
Quần tôi có vài mảnh vá 
Miệng cười buốt giá 
Chân không giày 
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay! 
Đêm nay rừng hoang sương muối 
Đứng cạnh bên nhau chờ giặt tới 
Đầu súng trăng treo.
*
* *
40. KHI CON TU HÚ
(Tố Hữu)
Khi con tu hú gọi bầy, 
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần, 
Vườn ươm dậy tiếng ve ngân, 
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào, 
Trời xanh càng rộng càng cao, 
Đôi con tu hú lộn nhào từng không... 
Ta nghe hè dậy bên lòng, 
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi. 
Ngột làm sao, chết uất thôi, 
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
*
* *
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:12 AM
41. LÊN CẤM SƠN
(Thôi Hữu)
Tôi lên vùng Cấm Sơn 
Đi tìm thăm bộ đội 
Đây bốn bề núi, núi 
Heo hút vắng tăm người 
Đèo cao rồi lũng hẹp 
Dăm túp lều chơi vơi 
Bộ đội đóng ở đó 
Cách xa hẳn cuộc đời 
Ngày ngày ngóng đợi tin xuôi ngược 
Chỉ thấy mây xanh bát ngát trời 
Họ đã từng dự trận 
Từ Tiên Yên, Đầm Hà 
Về An Châu, Biển Động 
Thấm thoắt hai năm qua 
Cuộc đời gió bụi pha xương máu 
Đói rét bao lần xé thịt da 
Khuôn mặt đã lên màu tật bệnh 
Đâu còn tươi nữa những ngày hoa! 
Lòng tôi xao xuyến tình thương xót 
Muốn viết bài thơ thấm lệ nhoà 
Tặng những anh tôi từng rỏ máu 
Đem thân xơ xác giữ sơn hà 
Quây quần bên nến trám 
Chúng tôi ngồi hàn huyên 
Bao giờ vinh nhục 
Bao nhiêu phút ưu phiền 
Của đời người chiến sĩ 
Đêm thâu kể triền miên: 
"Có khi gạo hết tiền vơi 
Ổi xanh hái xuống đành xơi no lòng 
Có đêm gió bấc lạnh lùng 
Áo quần rách nát lá dùng che thân 
Khó khăn đau ốm muôn phần 
Lấy đâu đủ thuốc mặc dần bệnh nguôi 
Có phen chạy giặc tơi bời 
Rừng sâu đói rét, không người hỏi han". 
Đến nay họ về đây 
Giữ vững miền núi Cấm 
Thổ phỉ quét xong rồi 
Đồn Tây xa chục dặm 
Kiến thiết lại bản xóm 
Bị giặc đốt tan tành 
Trên nền tro đen kịt 
Vàng hoe màu mái gianh 
Họ đi tìm dân chúng 
Lẩn trốn trong rừng xanh 
Về làm ăn cày cấy 
Tiếp tục đời yên lành 
Tiếng hát lừng vang trong gió núi 
Ngày vàng ngân giọng trẻ ê a 
Ở đây bản vắng rừng u tối 
Bộ đội mang gieo ánh chói loà 
Ở đây đường ngập bùn phân cũ 
Xẻng cuốc khua vang điệu dựng nhà 
Ở đây những mặt buồn như đất 
Bộ đội cười lên tươi như hoa. 
Họ vẫn gầy, vẫn ốm 
Mắt vẫn lõm, da vàng 
Áo chăn chưa đủ ấm 
Ăn uống vẫn tồi tàn 
Nhưng vẫn vui vẫn nhộn 
Pháo cười luôn nổ ran 
Lòng tôi bừng thức tình trai mạnh 
Muốn viết bài thơ nhộn tiếng cười 
Tặng những anh tôi trong lửa đạn 
Qua nghìn gian khổ vẫn vui tươi.
*
* *
42. LỜI NÓI DỐI NHÂN ÁI
(Trang Thế Hy - 1989 - 1917) 
Gió nói với chiếc lá úa: 
"Trong vòng tuần hoàn bất tận của chiếc lá, 
Màu vàng của mi trong khoảnh khắc này 
Là sắc đẹp vĩnh hằng của nhan sắc mùa Thu tàn phai nhanh; 
Đừng buồn cái đẹp nào cũng phù du vì chỉ có cái phù du mới đẹp" 
Lá biết gió nói dối nhưng lá vẫn vui vẻ bay vèo theo gió. 
"CHÀNG thấy NÀNG đẹp rồi chàng mới yêu 
Anh thì ngược lại, anh yêu trước rồi sau đó mới biết rằng em đẹp" 
Lời nói dối ngược ngạo luật phản xạ của anh chồng làm ửng hồng đôi má cô vợ trẻ. 
Cô gái nói với ông già: 
"Bố đẹp lão quá! Hồi còn trai chắc bố có số đào hoa" 
Ông già - héo queo như cây kiểng còi - uống lời nói dối cực kỳ khó tin của cô gái như uống 
giọt nước thần có dược chất hồi xuân 
Tiếc thay! những lời nói dối ta phải nghe hằng ngày lại là những lời nói dối không nhân ái.
Em bước chân ra, 
Con đường xa tít, 
Non sông mù mịt, 
Bên vai kĩu kịt, 
Nặng gánh em trở ra về, 
Ngoảnh cổ trông sông rộng giời khuya... 
Vì chưng nước cạn, nặng nề em dám kêu ai! 
Nghĩ tiếc công cho bà Nữ Oa đội đá vá giời, 
Con dã tràng lấp bể biết đời nào xong ? 
Bước đêm khuya thân gái ngại ngùng, 
Nước non gánh nặng, 
Cái đức ông chồng hay hỡi có hay ? 
Em trở vai này...! 
*
* *
43. GÁNH NƯỚC ĐÊM
(Á Nam Trần Tuấn Khải - 1917)
Em bước chân ra, 
Con đường xa tít, 
Non sông mù mịt, 
Bên vai kĩu kịt, 
Nặng gánh em trở ra về, 
Ngoảnh cổ trông sông rộng giời khuya... 
Vì chưng nước cạn, nặng nề em dám kêu ai! 
Nghĩ tiếc công cho bà Nữ Oa đội đá vá giời, 
Con dã tràng lấp bể biết đời nào xong ? 
Bước đêm khuya thân gái ngại ngùng, 
Nước non gánh nặng, 
Cái đức ông chồng hay hỡi có hay ? 
Em trở vai này...! 
*
* *
44. TỲ BÀ
 (Bích Khuê)
Nàng ơi! Tay đêm đang giăng mềm 
Trăng đan qua cành muôn tay êm 
Mây nhung pha màu thu trên trời 
Sương lam phơi màu thu muôn nơi 
Vàng sao nằm im trên hoa gầy 
Tương tư người xưa thôi qua đây 
Ôi! Nàng năm xưa quên lời thề 
Hoa vừa đưa hương gây đê mê 
Cây đàn yêu đương làm bằng thơ 
Cây đàn yêu đương run trong mơ 
Hồn về trên môi kêu: em ơi 
Thuyền hồn không đi lên chơi vơi 
Tôi qua tìm nàng vay du dương 
Tôi mang lên lầu lên cung Thương 
Tôi không bao giờ thôi yêu nàng 
Tình tang tôi nghe như tình lang 
Yêu nàng bao nhiêu trong lòng tôi 
Yêu nàng bao nhiêu trên đôi môi 
Đâu tìm Đào Nguyên cho xa xôi 
Đào Nguyên trong lòng nàng đây thôi 
Thu ôm muôn hồn chơi phiêu diêu 
Sao tôi không màng kêu: em yêu 
Trăng nay không nàng như trăng thiu 
Đêm nay không nàng như đêm hiu 
Buồn lưu cây đào tìm hơi xuân 
Buồn sang cây tùng thăm đông quân 
Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng 
Vàng rơi! vàng rơi: Thu mênh mông.
*
* *
45. GỬI BÁC TRẦN NHUẬN MINH
(Trần Đăng Khoa)
Bỏ làng ra thành phố 
Hai anh em thợ cày 
Thân cũng như hoa cỏ 
Hồn gửi vào gió mây 
Người bảo bác theo Đỗ 
Em phải học Lý thôi 
Bác đã bay dưới đất 
Em đành đi trên giời 
Bác âm thầm chìm nổi 
Cùng kiếp người lang thang 
Em lông nhông bầu bạn 
Với kiến đen chó vàng 
Bao nhiêu là giun dế 
Đã khiêng vác em lên 
Tên tuổi em xủng xoảng 
Những mõ ran trống rền… 
Bác làm bông lau tàn 
Thả hồn vào hoang vắng 
Khi buồn thì hát ca 
Lúc vui thì im lặng 
Em quấy bầu trăng gió 
Bác gánh bao nỗi người 
Sánh đôi mà đơn độc 
Đi mang mang trong đời 
Giờ thì em đã chán 
Những vinh quang hão huyền 
Muốn làm làn mây trắng 
Bay cho chiều bình yên 
Trả niềm vui cho cỏ 
Trả nỗi buồn cho cây 
Lại áo tơi nón là 
Ta về với luống cày 
Đất trời thì chật hẹp 
Làng quê thì mênh mông 
Thung thăng em với bác 
Ta cưỡi thơ ra đồng.
*
* *
46. THU ĐIẾU
(Nguyễn Khuyến)
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo, 
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo. 
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí, 
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo. 
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt, 
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo. 
Tựa gối, buông cần lâu chẳng được, 
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
*
* *
47. BẾN MY LĂNG
(Yến Lan)
Bến My Lăng nằm không, thuyền đợi khách, 
Rượu hết rồi, ông lái chẳng buông câu. 
Trăng thì đầy rơi vàng trên mặt sách, 
Ông lái buồn để gió lén mơn râu. 
Ông không muốn run người ra tiếng địch, 
Chở mãi hồn lên tắm bến trăng cao. 
Vì đìu hiu, đìu hiu, trời tĩnh mịch, 
Trời võ vàng, trời thiếu những vì sao. 
Trôi quanh thuyền, những lá vàng quá lạnh 
Tơ vương trời, nhưng chỉ rải trăng trăng, 
Chiều ngui ngút dài trôi về nẻo quạnh, 
Để đêm buồn vây phủ bến Má Lăng 
Nhưng đêm kia đến một chàng kỵ mã, 
Nhúng đầy trăng màu áo ngọc lưu ly, 
Chàng gọi đò, gọi đò như hối hả 
Sợ trăng vàng rơi khuất lối chưa đi. 
Ông lão vẫn say trăng, đầu gối sách, 
Để thuyền hồn bơi khỏi bến My Lăng. 
Tiếng gọi đò, gọi đò như oán trách, 
Gọi đò thôi run rẩy cả ngành trăng. 
Bến My Lăng còn lạnh, bến My Lăng 
Ông lái buồn đợi khách suốt bao trăng.
*
* *
48. THÁP CHÀM
(Văn Lê)
Ngút ngàn ở giữa rừng xanh 
Hiện lên ngọn tháp một mình cô đơn 
Người xưa đã chọn mặt tường 
Để lưu giữ lấy tâm hồn thiêng liêng 
Nắng chiều ngọn tháp đổ nghiêng 
Thời gian ăn rỗng cả viên gạch hồng 
Vậy mà trong thớ đất nung 
Vẫn còn in đậm chân dung con người 
Còn đây vũ nữ lả lơi 
Trăm năm vẫn múa không người lại xem 
Thần tình yêu nép bên thềm 
Mũi tên số phận chưa tìm đích bay 
Còn đây một mẩu cánh tay 
Một bàn chân gãy, một cây gươm cùn 
Một con ngựa mất yên cương 
Một cây cung cháy, lửa cồn xung quanh 
Những gì thuộc của chiến tranh 
Chẳng còn giữ được nguyên lành, lạ không! 
Bao năm gió táp mưa rừng 
Vẫn không xóa được chân dung con người 
Để chiều nay trước mắt tôi 
Một người múa với một người đứng xem 
Vô tư như một ngọn đèn 
Tháp Chàm lặng lẽ sáng lên giữa rừng.
*
* *
49. ÔNG ĐỒ
(Vũ Đình Liên)
Mỗi năm hoa đào nở 
Lại thấy ông đồ già 
Bày mực tàu, giấy đỏ 
Bên phố đông người qua 
Bao nhiêu người thuê viết 
Tấm tắc ngợi khen tài 
Hoa tay thảo những nét 
Như phượng múa, rồng bay 
Nhưng mỗi năm, mỗi vắng 
Người thuê viết nay đâu 
Giấy đỏ buồn không thắm 
Mực đọng trong nghiên sầu 
Ông đồ vẫn ngồi đấy 
Qua đường không ai hay 
Lá vàng rơi trên giấy 
Ngoài trời mưa bụi bay 
Năm nay đào lại nở 
Không thấy ông đồ xưa 
Những người muôn năm cũ 
Hồn ở đâu bây giờ ?
*
* *
50. ĐÈO CẢ
(Hữu Loan - 1946)
Đèo Cả! 
Đèo Cả! 
Núi cao ngất! 
Mây trời Ai Lao 
Sầu đại dương 
Dặm về heo hút 
Đá bia mù sương! 
Bên quán hồng quân 
Người 
Ngựa 
Mỏi 
Nhìn dốc 
Ngồi than 
Thương 
ai 
lên đường 
Chầy ngày 
Lạc giữa núi 
Sau chân 
Lối vàng xanh tuôn 
Dưới cây 
Bên suối độc 
Cheo leo 
Chòi canh 
Như biên cương. 
Tức 
Râu 
trùm 
vai rộng 
Không nhận ra 
người làng 
Rau khe 
Cơm vắt 
Áo phai màu chiến trường 
Ngày thêm 
Vượn hú 
Đêm canh 
Gặp hùm 
Lang thang! 
Gian nguy 
Lòng không nhạt 
Căm thù trăm năm xa 
Máu nghiêng sôi dào dạt 
Từ nguồn thiêng 
Ông cha. 
- Cầu xây chiến lũy ngất 
Đây hình hài thiên hoa! 
- Xâm lăng! 
- Xâm lăng! 
Súng 
Thèm 
Gươm 
Khát 
- Ai ngâm 
Lung lay 
Đêm quê nhà! 
Nhớ về thăm Đèo Cả 
Hậu phương từ rất xa 
Ăn với nhau 
Bữa heo rừng 
Công thui 
Chấm muối 
Ngủ với nhau 
Sạp rừng 
Nửa tối 
Biệt nhau 
Rừng hoang 
Canh gà 
Râu ngược 
Chào nhau 
Bên vách núi 
Giặc từ Vũng Rô bắn tới 
Giặc từ trong tràn ra 
Nhưng Đèo Cả 
Vẫn 
Giữ 
Vững 
Chân đèo Nam 
Máu giặc 
Mấy lần 
Nắng khô 
Sau mỗi lần thắng 
Những người trấn Đèo Cả 
Về bên suối 
Đánh cờ 
Người hái cam rừng 
Ăn nheo mắt 
Người vá áo 
Thiếu kim 
Mài sắt 
Người đập mảnh chai 
Vểnh cằm 
Cạo râu... 
Suối mang bóng người 
Soi 
Những 
Về 
Đâu ?!
*
* *
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:13 AM
51. VIẾNG BẠN
(Hoàng Lộc)
Hôm qua còn theo anh 
Đi ra đường quốc lộ 
Hôm nay đã chặthơ cành 
Đắp cho người dưới mộ 
Đứa nào bắn anh đó 
Súng nào nhằm trúng anh 
Khôn thiêng xin chỉ mặt 
Gọi tên nó ra anh! 
Tên nó là đế quốc 
Tên nó là thực dân 
Nó là thằng thổ phỉ 
Hay là đứa Việt gian? 
Khóc anh không nước mắt 
Mà lòng đau như thắt 
Gọi anh chửa thành lời 
Mà hàm răng dính chặt 
Ở đây không gỗ ván 
Vùi anh trong tấm chăn 
Của đồng bào Cửa Ngăn 
Tặng tôi ngày phân tán 
Mai mốt bên cửa rừng 
Anh có nghe súng nổ 
Là chúng tôi đang cố 
Tiêu diệt kẻ thù chung.
*
* *
52. TIẾNG THU
(Lưu Trọng Lư - Tiếng thu - 1939)
Em không nghe mùa thu, 
Dưới trăng mờ thổn thức ? 
Em không nghe rạo rực, 
Hình ảnh kẻ chinh phu, 
Trong lòng người cô phụ ? 
Em không nghe rừng thu, 
Lá thu kêu xào xạc, 
Con nai vàng ngơ ngác, 
Đạp trên lá vàng khô ?
*
* *
53. NHỚ RỪNG
(Thế Lữ - 1936)
(Lời con Hổ ở vườn Bách thú, 
Tặng Nguyễn Tường Tam) 
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt, 
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua. 
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ, 
Giương mắt bé riễu oai linh rừng thẳm, 
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm, 
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi. 
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi, 
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự. 
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ, 
Thủa tung hoành hống hách những ngày xưa. 
Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già, 
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi, 
Với khi thét khúc trường ca dữ dội, 
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng, 
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, 
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc. 
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc, 
Là khiến cho mọi vật đều im hơi, 
Ta biết ta chúa tể muôn của loài 
Giữa chốn thảo hoa không tên, không tuổi. 
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối, 
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? 
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn, 
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới ? 
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, 
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ? 
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng. 
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, 
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? 
-- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu ? 
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu, 
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi, 
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối: 
Hoa chăm, cỏ sén, lối phẳng cây trồng; 
Giải nước đen giả suối, chẳng thông giòng 
Len dưới nách những mô gò thấp kém; 
Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm, 
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu 
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u. 
Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ! 
Là nơi giống hầm thiêng ta ngự trị. 
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa 
Nơi ta không còn được thấy bao giờ 
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, 
Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn 
Để hồn ta phảng phất được gần ngươi, 
-- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
*
* *
54. MỘT VỊ TƯỚNG VỀ HƯU
(Nguyễn Đức Mậu)
Thôi, đã dứt đường binh nghiệp 
Tuổi hưu rồi bác ở quê 
Chạnh nhớ bạn bè thuở trước 
Cùng đi có đứa không về 
Người vợ tuổi già như bác 
Miếng trầu nhai dập chiều mưa 
Hồi son trẻ xa nhau mãi 
Giờ thương biết mấy cho vừa 
Huân chương xếp vào góc tủ 
Nay hàm tướng tá mà chi 
Tuổi già công danh xem nhẹ 
Cuộc đời như nước trôi đi 
Thuở trước bạn cùng súng đạn 
Nay khuây hàng xóm bạn già 
Bao dốc bao rừng đã vượt 
Lối mòn quanh quẩn vào ra 
Ngày đi khuất bóng mẹ cha 
Ngày về sửa sang mộ cũ 
Âm thầm một tấc đất sâu 
Hương khói tỏ mờ mầu cỏ 
Ngôi nhà nắng mưa vẫn đó 
Ðàn con mỗi đứa một nơi 
Nếu không có trẻ hàng xóm 
Tuổi già hẳn nhiều đơn côi 
Những đêm gió thổi buốt trời 
Vết thương cũ còn đau nhức 
Ôi sư đoàn xưa giờ đâu 
Người cũ, ai còn, ai mất? 
Về hưu giờ thôi quyền chức 
Ai người nhớ bác lại chơi 
Ai kẻ xa lòng, tránh mặt 
Niềm riêng một mảnh trăng trời...
*
* *
55. NHỮNG MÙA TRĂNG MONG CHỜ
( Lê Thị Mây)
Thư anh tin ngày về 
Cho vầng trăng hẹn mọc 
Trong ngần cao hoa thơm 
Mây chớm màu tha thiết 
Trăng non nghiêng qua rồi 
Bom rung vầng trăng khuyết 
Xô thuyền trong xa xôi 
Giữa gập nghềnh núi biếc 
Anh khoác balô về 
Ðất trời dồn chật lại 
Em tái nhợt niềm vui 
Như trăng mọc ban ngày 
Gặp nhau tròn mùa trăng 
Em trẻ như bầu trời 
Vòng tay anh đằm thắm 
Giầu lời ru trên môi 
Mai lại tiễn xa nhau 
Vầng trăng cong chẽn lúa 
Ðêm đêm chín ngàn sao 
Rỏ vào tim giọt lửa 
Mong chờ em mong chờ 
Vầng trăng xinh ... gương mặt 
Sáng sáng đầy theo anh 
Suốt chặng đường đánh giặc.
*
* *
56. DẶN CON
( Trần Nhuận Minh - Cửa Lục Thủy 13–11–1991)
Chẳng ai muốn làm hành khất 
Tội trời đày ở nhân gian 
Con không được cười giễu họ 
Dù họ hôi hám úa tàn 
Nhà mình sát đường, họ đến 
Có cho thì có là bao 
Con không bao giờ được hỏi 
Quê hương họ ở nơi nào 
Con chó nhà mình rất hư 
Cứ thấy ăn mày là cắn 
Con phải răn dạy nó đi 
Nếu không thì con đem bán 
Mình tạm gọi là no ấm 
Ai biết cơ trời vần xoay 
Lòng tốt gửi vào thiên hạ 
Biết đâu nuôi bố sau này...
*
* *
57. HỘI LIM
(Vũ Đình Minh -1988)
Tôi trót biết đời riêng em trắc trở, 
Nên hội này em hát chẳng vô tư! 
Nón thúng quai thao em thẹn thùng che má, 
Hát đắm say cho đứt ruột gan người. 
Hát như thể cuộc đời toàn nhàn hạ, 
Chỉ để yêu, để nhớ, để thương thôi. 
Xin gió lạnh đừng lật nghiêng vành nón, 
Kẻo tôi nhìn thấy nước mắt em rơi...
*
* *
58. KHÓC NGƯỜI VỢ HIỀN
(Tú Mỡ - 19-11-1968)
Bà Tú ơi! Bà Tú ơi! 
Té ra bà đã qua đời, thực ư ? 
Tôi cứ tưởng nằm mơ quái ác, 
Vùng dậy là tỉnh giấc chiêm bao 
Tỉnh dậy, nào thấy đâu nào, 
Nào đâu bóng dáng ra vào hôm maị 
Đâu bóng dáng con người thùy mị, 
Tuy tuổi già xấp xỉ bảy mươi, 
Vần còn khỏe mạnh, vui tươi, 
Le te, nhanh nhẹn như thời xuân xanh. 
Nhìn sau lưng vô tình cứ ngỡ 
Một cô nào thiếu nữ thanh tân. 
Vậy mà cái chết bất thần 
Cướp ba1 đi mất, vô ngần xót xa! 
Kể từ thuở đôi ta kết tóc, 
Thấm thoát gần năm chục năm qua 
Thủy chung chồng thuận vợ hòa, 
Gia đình hạnh phúc thật là ấm êm. 
Tôi được bà vợ hiền thuần thục, 
Cảm thấy mình tốt phúc bao nhiêu! 
Đôi ta cùng một cảnh nghèo, 
Đạo chồng vợ lấy chữ yêu làm nền. 
Nhớ khi giường bệnh đã nằm, 
Bà còn thủ thỉ tình thâm thương chồng 
"Tôi mà chết thì ông sẽ khổ, 
Vì, cứ theo câu cổ ngữ ta 
Xưa nay con cái nuôi cha 
Cũng không chu đáo bằng bà nuôi ông." 
Bà ơi, hãy dầu lòng yên dạ, 
Giấc nghìn thu cho th?o vong hồn, 
Bà đi, đã có dâu con, 
Một lòng phụng dưỡng, chăm nom bố già. 
Tôi có khổ, âu là chỉ khổ 
Vì thiếu bà, nhà cửa vắng tanh, 
Khổ khi thức giấc tàn canh 
Bên giường trống trải một mình nằm trơ. 
Khổ nhớ lại sớm trưa ngày trước 
Pha ấm trà chén nước mời nhau. 
Giờ tôi chẳng thấy bà đâu, 
Bên bàn thờ nhắp chén sầu đầy vơi... 
Khổ những lúc ra sân mê tỉnh 
Ngắm vườn nhà thấy cảnh thênh thang, 
Mà bà khuất núi cho đang, 
Quả cau tươi, látrầu vàng ai xơi ? 
Khổ trông thấy cái cơi còn đó, 
Đã khô trầu, khô vỏ, khô cau. 
Ba thước đất đã vùi sâu 
Cặp môi cắn chỉ ăn trầu đỏ tươi 
Ngẫm: cảnh già cuộc đời sung sướng, 
Tưởng vợ chồng còn hưởng dài lâu 
Không ngờ con tạo cơ cầu, 
Bà đi, để tủi dể sầu cho tôi 
Ôi! Duyên nợ thế thôi là hết, 
Năm mu_ơi năm thám thiết yêu nhau! 
Bà về trước, tôi về sau 
Thôi đành tạm biệt, nuốt sầu gượng vui 
Bà đi rồi nhưng tôi phải ở, 
Công việc đời còn dở tí thôi, 
Bao giờ nhiệm vụ xong xuôi, 
Về nơi cực lạc, lại tôi với bà...
*
* *
59. CUỘC CHIA LY MÀU ĐỎ
(Nguyễn Mỹ - 9-1964)
Ðó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ 
Tươi như cánh nhạn lai sắc hồng 
Trưa một ngày sắp ngả sang đông 
Thu, bỗng nắng vàng lên rực rỡ 
Tôi nhìn thấy một cô áo đỏ 
Tiễn đưa chồng trong nắng vườn hoa 
Chồng của cô sắp sửa đi xa 
Cùng đi với nhiều đồng chí nữa 
Chiếc áo đỏ rực như than lửa 
Cháy không nguôi trước cảnh chia ly 
Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia 
Không giấu nổi tình yêu cô rực cháy. 
Không che được nước mắt cô đã chảy 
Những giọt lonh lanh nóng bỏng sáng ngời 
Chảy trên bình minh đang hé giữa làn môi 
Và rạng đông đang bừng trên nét mặt 
- Một rạng đông với màu hồng ngọc 
Cây si xanh gọi họ đến ngồi 
Trong bóng rợp của mình, nói tới ngày mai 
Ngày mai sẽ là ngày sum họp 
Ðã toả sáng những tâm hồn cao đẹp! 
Nắng vẫn còn ngời trên những lá cây si 
Và người chồng ấy đã ra đi... 
Cả vườn hoa đã ngập tràn nắng xế 
Những cánh hoa đỏ vẫn còn rung nhè nhẹ 
Gió nói tôi nghe những tiếng thì thào 
"Khi tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau..." 
Tôi biết cái màu đỏ ấy 
Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy 
Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi 
Trên đỉnh dốc cao vẫy gọi đoàn người 
Sẽ là ánh lửa hồng trên bếp 
Một làng xa giữa đêm gió rét... 
Nghĩa là màu đỏ ấy theo đi 
Như không hề có cuộc chia ly...
*
* *
60. QUÊ HƯƠNG
( Giang Nam -1960)
Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường 
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ: 
"Ai bảo chăn trâu là khổ ?" 
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao 
Nhớ những ngày trốn học 
Đuổi bướm cầu ao 
Mẹ bắt được... 
Chưa đánh roi nào đã khóc 
Có cô bé nhà bên 
Nhìn tôi cười khúc khích... 
Cách mạng bùng lên 
Rồi kháng chiến trường kỳ 
Quê tôi đầy bóng giặc 
Từ biệt mẹ tôi đi 
Cô bé nhà bên (có ai ngờ)! 
Cũng vào du kích 
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích 
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi) 
Giữa cuộc hành quân không nói được 
một lời... 
Đơn vị đi qua tôi ngoái đầu nhìn lại 
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi 
Hòa bình tôi trở về đây 
Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày 
Lại gặp em 
Thẹn thùng nép sau cánh cửa 
Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ 
- Chuyện chồng con... (khó nói lắm anh ơi)! 
Tôi nắm bàn tay, ngậm ngùi, nhỏ nhắn 
Em để yên trong tay tôi nóng bỏng 
Hôm nay nhận được tin em 
Không tin được dù đó là sự thật 
Giặc bắn em rồi quăng mất xác 
Chỉ vì em là du kích em ơi! 
Đau xé lòng anh chết nửa con người! 
Xưa yêu quê hương vì có chim, có bướm 
Có những ngày trốn học bị đòn roi 
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất 
Có một phần xương thịt của em tôi.
*
* *
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:14 AM
61. THỊ MÀU
(Anh Ngọc)
Người mấy trăm năm làm rung chuyển những sân đình 
Làm điên đảo những phông màn khép mở 
Người táo bạo 
Người không hề biết sợ 
Người chưa từng lùi bước trước tình yêu 
Người phá tung khuôn khổ những điệu chèo 
Để cuộc sống ùa lên đầu cửa miệng 
Người trung thực đến không cần giấu giếm 
Cặp môi hồng con mắt ướt đong đưa 
Người cả gan sàm sỡ cả cửa chùa 
Chọn sắc áo cà sa mà chọc ghẹo 
Thừa sinh lực nên người luôn túng thiếu 
Nên hương trầm tiếng mõ khéo trêu ngươi 
Người đi qua nghiêng ngả những trận cười 
Chấp tất cả lời ong ve mai mỉa 
Người chịu hết mọi thói đời độc địa 
Chiếc quạt màu khép mở vẫn ung dung 
Trên môi người câu hát cứ trẻ trung 
Từng sợi tóc cũng rung theo nhịp phách 
Mùi táo chín, mùi hương, mùi da thịt 
Người đi qua sân khấu tới đời thường 
Người sống trong hơi thở của nhân dân 
Mấy trăm năm ai để thương để giận 
Câu sa lệch cũng hò reo nổi loạn 
Nhịp trống gầm lên những khát vọng không lời 
Những khát vọng nằm sâu trong mỗi trái tim người 
Được sống đúng với lòng mình thực chất 
Những xiềng xích phết màu sơn đạo đức 
Mấy trăm năm không khóa nổi Thị Màu 
Những cánh màn đã khép lại đằng sau 
Táo vẫn rụng sân đình không ai nhặt 
Bao Thị Màu đã trở về đời thực 
Vị táo còn chua mãi ở đầu môi .
*
* *
62. NHỚ
(Hồng Nguyên - 1948) 
Lũ chúng tôi 
Bọn người tứ xứ, 
Gặp nhau hồi chưa biết chữ 
Quen nhau từ buổi "Một hai" 
Súng bắn chưa quen, 
Quân sự mươi bài 
Lòng vẫn cười vui kháng chiến 
Lột sắt đường tàu, 
Rèn thêm gao kiếm, 
Áo vải chân không, 
Đi lùng giặc đánh. 
Ba năm rồi gửi lại quê hương. 
Mái lều gianh, 
Tiếng mõ đêm trường, 
Luống cày đất đỏ 
Ít nhiều người vợ trẻ 
Mòn chân bên cối gạo canh khuya 
Chúng tôi đi 
Nắng mưa sờn mép ba lô, 
Tháng năm bạn cùng thôn xóm. 
Nghỉ lại lưng đèo 
Nằm trên dốc nắng. 
Kì hộ lưng nhau ngang bờ cát trắng. 
Quờ chân tìm hơi ấm đêm mưa. 
- Đằng nớ vợ chưa? 
- Đằng nớ? 
- Tớ còn chờ độc lập 
Cả lũ cười vang bên ruộng bắp, 
Nhìn o thôn nữ cuối nương dâu. 
Chúng tôi đi mang cuộc đời lưu động, 
Qua nhiều nơi không nhớ hết tên làng. 
Đã nghỉ lại rất nhiều nhà dân chúng 
Tôi nhớ bờ tre gió lộng 
Làng xuôi xóm ngược mái rạ như nhau 
Có nắng chiều đột kích mấy hàng cau. 
Có tiếng gà gáy xóm, 
Có "Khai hội, yêu cầu, chất vấn!" 
Có mẹ hiền bắt rận cho những đứa con xa. 
Trăng lên tập hợp hát om nhà. 
Tôi nhớ 
Giường kê cánh cửa, 
Bếp lửa khoai vùi 
Đồng chí nứ vui vui, 
Đồng chí nứ dạy tôi dăm tối chữ, 
Đồng chí mô nhớ nữa, 
Kể chuyện Bình - Trị - Thiên, 
Cho bầy tôi nghe ví, 
Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí 
- Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ, 
Đồng bào ta phải kháng chiến ra ri. 
Đêm đó chúng tôi đi 
Nòng súng nghiêng nghiêng, 
Đường mòn thấp thoáng... 
Trong điếm nhỏ, 
Mươi người trai tráng, 
Sờ chuôi lựu đạn. 
Ngồi thổi nùn rơm 
Thức vừa rạng sáng. 
Nhìn trời sương nhẩm bước chúng tôi đi 
Chúng tôi đi nhớ nhất câu ni: 
Dân chúng cầm tay lắc lắc: 
"Độc lập nhớ rẽ viền chơi ví chắc!"
*
* *
63. TRỜI VÀ ĐẤT
(Phan Thị Thanh Nhàn)
Chiều nay chắc giận em ghê lắm 
Anh bực mình triết lý lung tung 
Hai đứa ta như trời với đất 
Tính tình sao xung khắc vô cùng 
Vâng, trời đất chẳng hề thân thiết 
Và tính tình có giống nhau đâu 
Trời vui buồn ồn ào lộ liễu 
Đất trầm tư suy nghĩ trước sau 
Anh ơi! Nếu ví được cao xa như thế 
Em cũng chẳng là trời đất gì đâu 
Nhưng anh có biết không? trời đất 
Sẽ chẳng là gì nếu thiếu nhau 
Nhưng trời đất dẫu cao xa lồng lộng 
Tính vẫn thường bồng bột đổi thay 
Khi giận dữ bão nghiêng đất lở 
Bão tan rồi trời xanh ngây thơ 
Đất khiêm nhường màu xanh lay động 
Và thẳm sâu lặng lẽ sinh sôi 
Trên mặt đất chính là cuộc sống 
Có cần chi biện bạch nhiều lời.
*
* *
64. NGƯỜI ĐÀN BÀ NGỒI ĐAN
(Ý NHI -1/1984)
Giữa chiều lạnh 
Một người đàn bà ngồi đan bên cửa sổ 
Vừa nhẫn nại vừa vội vã 
Nhẫn nại như thể đó là việc phải làm suốt đời 
Vội vã như thể đó là lần sau chót 
Không thở dài 
không mỉm cười 
Chị đang giữ kín đau thương 
Hay là hạnh phúc 
Lòng chị đang tràn đầy niềm tin 
Hay là ngờ vực 
Không một lần nào chị ngẩng nhìn lên 
Chị đang qua những phút giây trước lần gặp mặt 
Hay sau buổi chia ly 
Trong mũi đan kia ẩn giấu niềm hân hoan hay nỗi lo âu 
Trong đôi mắt kia là chán chường hay hy vọng 
Giữa chiều lạnh 
Một người đàn bà ngồi đan bên cửa sổ 
Dưới chân chị 
Cuộn len như quả cầu xanh 
Đang lăn đi những vòng chậm rãi.
*
* *
65. NHỚ MÁU
Trần Mai Ninh
Ơ cái gió Tuy Hoà... 
Cái gió chuyên cần 
Và phóng túng. 
Gió đi ngang, đi dọc, 
Gió trẻ lại - lưng chừng 
Gió nghỉ, 
Gió cười, 
Gió reo lên lồng lộng. 
Tôi đã thấy lòng tôi dậy 
Rồi đây 
Còn mấy bước tới Nha Trang 
- A, gần lắm! 
Ta gần máu, 
Ta gần người, 
Ta gần quyết liệt. 
Ơi hỡi Nha Trang! 
Cái đô thành vĩ đại 
Biết bao người niệm đọc tên mi. 
Và Khánh Hoà vĩ đại! 
Mắt ta căng lên 
Cả mặt 
Cả người, 
Cả hồn ta sát tới 
Nhìn mi! 
Ta có nhớ 
Những con người 
Đã bước vào bất tử! 
Ơ, những người! 
Đen như mực, đặc thành keo 
Tròn một củ 
Hay những người gầy sắt lại 
Mặt rẹt một đường gươm 
Lạnh gáy, 
Lòng bàn tay 
Khắc ấn chuỗi dao găm. 
Chân bọc sắt, 
Mắt khoét thủng đêm dày 
Túi chứa cả Nha Trang... họ bước 
Vương Gia Ngại... Cung Giũ Nguyên 
Chút chít Hoàng Bá San... còn nữa! 
Cả một đàn chó ghẻ 
Sủa lau nhau 
Và lần lượt theo nhau 
Chết không ngáp! 
Dao găm để gáy, 
Súng màng tang 
Ồng ộc xối đầy đường máu chó. 
Chúng nó rú. 
Cả trại giặc kinh hoàng.
*
* *
66. MẸ
(Nguyễn Ngọc Óanh - 1994)
Cành bàng thả lá heo may 
Mẹ gầy, cái dáng khô gầy cành tre 
Gót chai nứt nẻ đông hè 
Ruộng sâu bấm mãi đã tòe ngón chân 
Mẹ ngồi vá áo trước sân 
Vá bao mong ước, tay sần mũi kim 
Bát canh đắng là chân chim 
Lẫn vài con tép Mẹ tìm dành con 
Co ro một mảnh chăn mòn 
Tàn đêm giấc ngủ hãy còn ngoài chăn 
Mẹ gom giẻ rách, giấy manh 
Mặc đôi quang thủng giữ lành tiếng rao 
Áo nâu phơi vẹo bờ rào 
Cái phận đã bạc còn cào phải gai 
Quả cà cõng mấy củ khoai 
Con thút thít, Mẹ nghẹn hai ba lần 
Tối về đến lớp bình dân 
I tờ nhặt được đôi vần lại rơi 
Cha con trời gọi về trời 
Chái nhà mưa dột, ướt lời ru thương 
Tiễn con ra chốn chiến trường 
Gạt thầm nước mắt mong đường con khô 
Hai tay hết sẻ lại cho 
Còn phần Mẹ - một thân cò qua sông...
*
* *
67. BÔNG VÀ MÂY
(Ngô Văn Phú)
Trên trời mây trắng như bông 
Ở dưới cánh đồng bông trắng như mây 
Có cô má đỏ hây hây 
Đội bông như thể đội mây về làng.
*
* *
68. MUÔN VÀN TÌNH THÂN YÊU TRÙM LÊN KHẮP QUÊ HƯƠNG
(Việt Phương)
I 
Trời đổ mưa, đi viếng Bác đồng bào chờ bị ướt 
Bác thương đồng bào, con biết Bác không vui. 
Ngừng đập trái tim tột bậc con người 
Cây cỏ đất trời không thật nữa 
Mắt ta nhìn sắc màu cũng giả 
Ôi ước gì không thật cả nỗi đau mồ côi 
Con đóng cửa buồng, ở mình con với Bác 
Chưa muốn cùng ai chia bớt nỗi đau này. 
Quanh người con và trong con tất cả đều bỗng khác 
Bác qua đời rồi sao con vẫn ngồi đây 
Con không thể nghĩ rằng Bác Hồ đã mất 
Mà nắng vẫn chuyền như sóc giữa lùm cây 
Con chim đuôi dài được Bác chở che vẫn bay về trước cổng 
Cây vú sữa đầu nhà dáng xoè rộng tán sum suê 
Bầy cá rô phi nhớ giờ Bác cho ăn lại ngoi lên đớp sóng 
Con ra đường quen đứng ngóng Bác quay về 
Hôm nay trên vườn ta trời uy nghi lồng lộng 
Hàng bụt mọc trầm tư vút thẳng bên bờ ao 
Gió heo may trong cành đa lao xao tìm gọi nắng 
Lê-nin trên bàn đang chờ đón Bác đi vào. 
Bác ơi lúc mùa này đồng thấp đồng cao lên đẹp lắm 
Cơn bão vào đất liền đi chậm lại rồi tan 
Mua bia đã bớt xếp hàng và anh em còn cố gắng 
Đêm qua 140 bốt đồn thù bị ta đánh trong Nam 
Con trữ các loại tin đứng chờ đây mong từ Bác một lời ánh sáng 
Như từ lâu nay con vẫn hay làm 
Bác lại về đi Bác ơi sau mấy ngày đi vắng 
Khoẻ mạnh hồng hào trong nắng óng vườn cam 
II 
Đêm nay nghìn vạn chúng con xếp thành hàng đi viếng Bác 
Ôi làm sao nguôi được nhớ thương này 
Chúng con đi cho cả người vắng mặt 
Người chưa sinh người đã khuất cũng về đây 
Việt Nam đau cả lòng người dạ đất 
Sao mùa thu như nước mắt trời mây 
Chúng con đi theo tiếng Người phía trước 
Đường Hùng Vương dân tộc đi từ dựng nướcđến ngày nay 
Hãy về đây lũ làng Tây Nguyên đánh tiếng cồng thương xót 
Những con nước Cửu Long bát ngát đợi Cha về 
Đội áo tím sông Hương diệt Mỹ xong bỗng bồi hồi kinh ngạc 
Khi biết tiếng súng mình tai Bác vẫn hằng nghe 
Về đây những tấm lòng trung kiên trong chuồng cọp 
Vết tím bầm thân ghi tạc những câu thề 
Về đây bà mẹ nghèo ở miền cao Hát Lót 
Đã nhiều đêm gặp Bác giữa cơn mê 
Hãy về đây những thợ xúc và lái xe khu mỏ 
Vùng than ơi Người nhắc nhở bao lần 
Những o gái Vĩnh Linh đầu tuyến lửa 
Mơ Bác Hồ thương gian khổ vào thăm 
Ông ké già nhà bên chân Pắc Bó 
Còn bàng hoàng hôm gặp gỡ đầu xuân 
Trái tim lớn đêm ngày không mệt mỏi 
Dệt dải hồng chắp mối bạn gần xa. 
III 
Ôi lòng Bác bao la trong Di chúc 
Vẫn hạt lúa củ khoai chân chất bình thường 
Cả dân tộc khóc Người thương mình nhất 
Người được thương trên tất cả người thương 
Người suốt đời quên mình cho Tổ quốc 
Khi ra đi chỉ dép lốp chiến trường 
Nguồn ánh sáng đến muôn đời chẳng tắt 
Vượt cao hơn sự chết, vẫn soi đường 
Ba Đình nức nở và ròng ròng nước mắt 
Muôn vàn tình thân yêu trùm lên khắp quê hương 
Ôi ta khóc tim ta dường như xé 
Từ trái tim giọt lệ hoá câu nguyền 
Ta chẳng giấu trước bạn bè quốc tế 
Nỗi đau này cao cả thiêng liêng 
Ta khóc cho mọi nơi còn xích xiềng áp bức 
Cho đời ta và lớp lớp đời sau 
Cho Trường Sơn, cho Tháp Mười, cho miền Nam 
ân hận chưa được chào đón Bác 
Ta khóc những lỗi lầm làm tim Bác thêm đau 
Ta tự biết sức ta trong những dòng nước mắt 
Cho ta khóc hôm nay để từ mai ta lao lên đánh giặc ở tuyến đầu 
Sau bao năm đồng chí với Người con gọi Người: 
Đồng chí 
Là khi con vĩnh biệt Người, Đồng chí, Bác Hồ ơi 
Những chiến sĩ trẻ măng trên Cồn Cỏ 
Đài Bác cho đưa đất mẹ thêm gần. 
Muôn dòng sông chảy về lòng biển cả 
Bác nằm đây nhớ rõ mỗi người thân. 
IV 
Bác thường để lại đĩa thịt gà mà ăn trọn mấy quả cà xứ Nghệ 
Tránh nói chữ to và đi rất nhẹ cả trong vườn. 
Tim đau hết nỗi đau người ở chân trời góc biển 
Đến bên Người ta thở dễ dàng hơn. 
Khi đã quyết rất kiên cường mạnh mẽ 
Đốt cháy Trường Sơn đánh Mỹ cũng không sờn 
Lòng trời biển dịu hiền khi gặp trẻ con 
Sấm sét im cho nắng ấm chồi non. 
Bác không bằng lòng gọi trận đánh chết nhiều người là “đánh đẹp” 
Con xoá chữ “đẹp” đi như xoá sự cạn hẹp trong lòng con 
Thêm hiểu lòng Người đối với quân thù như sắt thép 
Mà tình thương mênh mông ôm hết mọi linh hồn. 
Ngoài bảy nhăm, Bác vẫn thường ném bóng 
Cái gạt tàn thuốc lá đã hàng năm thôi không nóng trên bàn 
Mỗi ban mai Bác luyện chân như ngày xưa tập trèo sườn núi vắng. 
Con biết lòng Người quyết sống cho miền Nam 
Con biết lòng Người quyết sống cho Việt Nam và thế giới 
Đầu bạc phơ trăm mối nước non nhà 
Căn nhà nhỏ những canh khuya vời vợi 
Vẫn lo toan tháo cởi những bất hoà 
Con nguyện làm một mảnh của Người, đến trọn đời tận tuỵ 
Hồ Chí Minh, người cộng sản rất mực Việt Nam 
và vô cùng chung thuỷ con người 
Ta gạt nước mắt ngẩng đầu lên, vẫn nắng 
Ba Đình trong veo 
Người đem về năm trước 
Ta thề mang ánh nắng này đến nhà mẹ già ở tận chót Cà Mau 
Những biên đội không quân như hình ảnh 
dân tộc ta lượn quanh Người lớn vượt 
Cất cánh bay cao theo tay Bác vẫy trên đầu.
*
* *
69. ĐỢI
(Vũ Quần Phương)
Anh đứng trên cầu đợi em 
Dưới chân cầu nước chảy ngày đêm 
Ngày xưa đã chảy, sau còn chảy 
Nước chảy bên lòng, anh đợi em 
Anh đứng trên cầu nắng hạ 
Nắng soi bên ấy lại bên này 
Đợi em. Em đến? Em không đến? 
Nắng tắt, còn anh đứng mãi đây! 
Anh đứng trên cầu đợi em 
Đứng một ngày đất lạ thành quen 
Đứng một đời đất quen thành lạ 
Nước chảy... kìa em, anh đợi em.
*
* *
70. TÊN LÀNG
(Y Phương)
Con là con trai của mẹ 
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ 
Ba mươi tuổi từ mặt trận về 
Vội vàng cưới vợ 
Ba mốt tuổi tập tành nhà cửa 
Rào miếng vườn trồng cây rau 
Hạnh phúc xinh xinh nho nhỏ ban đầu 
Như mặt trời mới nhô ra khỏi núi 
Con là con trai của mẹ 
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ 
Mang trong người cơn sốt cao nguyên 
Mang trên mình vết thương 
Ơn cây cỏ quê nhà 
Chữa cho con lành lặn 
Con là con trai của mẹ 
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ 
Lần đầu tiên ôm tiếng khóc lên ba 
Lần đầu tiên sông núi gọi ông bà 
Lần đầu tiên nhóm lửa trên mặt nước 
Lần đầu tiên sứ sành rạn nứt 
Lần đầu tiên ý nghĩ khôn lên 
Ý nghĩ khôn lên nỗi buồn thấm tháp 
Bàn chân từng đạp bằng đá sắc 
Trở về làng bập bẹ tiếng đầu tiên 
Ơi cái làng của mẹ sinh con 
Có ngôi nhà xây bằng đá hộc 
Có con đường trâu bò vàng đen đi kìn kịt 
Có niềm vui lúa chín tràn trề 
Có tình yêu tan thành tiếng thác 
Vang lên trời 
Vọng xuống đất 
Cái tên làng Hiếu Lễ của con.
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:15 AM
71. LỜI MẸ DẶN
(Phùng Quán - 1957) 
Tôi mồ côi cha năm hai tuổi 
Mẹ tôi thương con không lấy chồng 
Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải 
Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. 
Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ 
Ngày ấy tôi mới lên năm 
Có lần tôi nói dối mẹ 
Hôm sau tưởng phải ăn đòn. 
Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn 
Ôm tôi hôn lên mái tóc 
- Con ơi 
trước khi nhắm mắt 
Cha con dặn con suốt đời 
Phải làm một người chân thật. 
- Mẹ ơi, chân thật là gì? 
Mẹ tôi hôn lên đôi mắt 
Con ơi một người chân thật 
Thấy vui muốn cười cứ cười 
Thấy buồn muốn khóc là khóc. 
Yêu ai cứ bảo là yêu 
Ghét ai cứ bảo là ghét 
Dù ai ngon ngọt nuông chiều 
Cũng không nói yêu thành ghét. 
Dù ai cầm dao dọa giết 
Cũng không nói ghét thành yêụ 
Từ đấy người lớn hỏi tôi: 
- Bé ơi, Bé yêu ai nhất? 
Nhớ lời mẹ tôi trả lời: 
- Bé yêu những người chân thật. 
Người lớn nhìn tôi không tin 
Cho tôi là con vẹt nhỏ 
Nhưng không ! những lời dặn đó 
In vào trí óc của tôi 
Như trang giấy trắng tuyệt vờị 
In lên vết son đỏ chóị 
Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi 
Đứa bé mồ côi thành nhà văn 
Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm 
Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. 
Người làm xiếc đi giây rất khó 
Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn 
Đi trọn đời trên con đường chân thật. 
Yêu ai cứ bảo là yêu 
Ghét ai cứ bảo là ghét 
Dù ai ngon ngọt nuông chiều 
Cũng không nói yêu thành ghét 
Dù ai cầm dao dọa giết 
Cũng không nói ghét thành yêụ 
Tôi muốn làm nhà văn chân thật 
chân thật trọn đời 
Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi 
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã 
Bút giấy tôi ai cướp giật đi 
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.
*
* *
72. CÓ KHI NÀO
(Bùi Minh Quốc)
Có khi nào trên đường đời tấp nập 
Ta vô tình đi lướt qua nhau 
Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất 
Một tâm hồn ta đã đợi từ lâu...
*
* *
73. TỰ HÁT
( Xuân Quỳnh)
Chả dại gì em ước nó bằng vàng, 
Trái tim em anh đã từng biết đấy. 
Anh là người coi thường của cải, 
Nên nếu cần anh bán nó đi ngay. 
Em cũng không mong nó giống mặt trời, 
Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống, 
Lại mình anh với đêm dài câm lặng, 
Mà lòng anh xa cách với lòng em. 
Em trở về đúng nghĩa trái tim, 
Biết làm sống những hồng cầu đã chết, 
Biết lấy lại những gì đã mất, 
Biết rút gần khoảng cách của yêu tin. 
Em trở về đúng nghĩa trái tim em, 
Biết khao khát những điều anh mơ ước, 
Biết xúc động qua nhiều nhận thức, 
Biết yêu anh và biết được anh yêu. 
Mùa thu nay sao bão giông nhiều ? 
Những cửa sổ con tàu chẳng đóng ? 
Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm ? 
Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh. 
Em lo âu trước xa tắp đường mình, 
Trái tim đập những điều không thể nói, 
Trái tim đập cồn cào cơn đói, 
Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn. 
Em trở về đúng nghĩa trái tim em, 
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có, 
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa, 
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.
*
* *
74. ÁO LỤA HÀ ĐÔNG
(Nguyên Sa)
Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát 
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông 
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng 
Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng. 
Anh vẫn nhớ em ngồi đây tóc ngắn 
Mà mùa thu dài lắm ở chung quanh 
Linh hồn anh vội vã v ẽ chân dung 
Bày vội vã vào trong hồn mở cửa 
Gặp một bữa anh đã mừng một bữa 
Gặp hai hôm thành nhị hỉ của tâm hồn 
Thơ học trò anh chất lại thành non 
Và đôi mắt ngất ngây thành chất rượu. 
Em không nói đã nghe lừng giai điệu 
Em chưa nhìn mà đã rộng trời xanh 
Anh đã trông lên bằng đôi mắt chung tình 
Với tay trắng em vào thơ diễm tuyệt 
Em chợt đến, chợt đi, anh vẫn biết 
Trời chợt mưa, chợt nắng chẳng vì đâu 
Nhưng sao đi mà không bảo gì nhau 
Để anh gọi, tiếng thơ buồn vọng lại. 
Để anh giận mắt anh nhìn vụng dại 
Giận thơ anh đã nói chẳng nên lời 
Em đi rồi, sám hối chạy trên môi 
Những ngày thắng trên vai buồn bỗng nặng. 
Em ở đâu, hỡi mùa thu tóc ngắn 
Giữa hộ anh màu áo lụa Hà Đông 
Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng 
Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắng.
*
* *
75. BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH
(Trần Vàng Sao)
Buổi sáng tôi mặc áo đi giày 
Ra đứng ngoài đường 
Gió thổi những bông mía trắng bên sông 
Mùa tót khô còn thơm lúa mùa qua 
Bầy chim sẻ đậu trước sân nhà 
Những đứa trẻ đứng nhìn ngấp nghé 
Tôi yêu đất nước này như thế 
Mỗi buổi mai 
Bầy chim sẻ ngoài sân 
Gió mát và trong 
Đường đi đầy cỏ may và muộng chuộng 
Tôi vẫn sống 
Vẫn ăn 
vẫn thở 
như mọi người 
Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ 
Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu 
Một vết bùn khô trên mặt đá 
Không có ai chia tay 
Cũng nhớ một tiếng còi tầu 
Mẹ tôi thức khuya dậy sớm 
Năm nay ngoài năm mươi tuổi 
Chồng chết đã mười mấy năm 
Thuở tôi mới đọc được i tờ 
Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần 
Nước sông gạo chợ 
Ngày hai buổi nhà không khi nào vắng người đòi nợ 
Sống qua ngày nên phải nghiến răng 
Cũng không vui nên mẹ ít khi cười 
Những buổi trưa buổi tối 
Ngồi một mình hay khóc 
Vẫn thở dài mà không nói ra 
Thương con không cha 
Hẩm hiu côi cút 
Tôi yêu đất nước này xót xa...
*
* *
76.NGƯỜI ĐẸP
(Lò Ngân Sủn)
Người đẹp trông như tuyết
Chạm vào lại thấy nóng
Người đẹp trông như lửa
Sờ vào lại thấy mát
Người không khát - nhìn thấy người đẹp cũng khát
Người không đói - nhìn thấy người đẹp cũng đói
Người muốn chết - gặp người đẹp lại không muốn chết nữa. Ơ! 
Người đẹp là ước mơ 
Treo trước mắt mọi người!
*
* *
77. ĐỒNG DAO CHO NGƯỜI LỚN
(Nguyễn Trọng Tạo - 1992)
có cánh rừng chết vẫn xanh trong tôi 
có con người sống mà như qua đời 
có câu trả lời biến thành câu hỏi 
có kẻ ngoại tình ngỡ là tiệc cưới 
có cha có mẹ có trẻ mồ côi 
có ông trăng tròn nào phải mâm xôi 
có cả đất trời mà không nhà ở 
có vui nho nhỏ có buồn mênh mông 
mà thuyền vẫn sông mà xanh vẫn cỏ 
mà đời vẫn say mà hồn vẫn gió 
có thương có nhớ có khóc có cười 
có cái chớp mắt đã nghìn năm trôi.
*
* *
78. TỐNG BIỆT HÀNH
(Thâm Tâm - 1940)
Đưa người, ta không đưa qua sông 
Sao có tiếng sóng ở trong lòng ? 
Buổi chiều không thắm, không vàng vọt 
Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong ? 
Đưa người ta chỉ đưa người ấy 
Một giã gia đình một dửng dưng... 
-Li khách! Li khách! Con đường nhỏ 
Chí nhớn chưa về bàn tay không 
Thì không bao giờ nói trở lại! 
Ba năm mẹ già cũng đừng mong 
Ta biết người buồn chiều hôm trước 
Bây giờ mùa hạ sen nở nốt 
Một chị, hai chị cũng như sen 
Khuyên nốt em trai dòng lệ sót 
Ta biết người buồn sáng hôm nay: 
Giời chưa mùa thu, tươi lắm thay 
Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc 
Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay... 
Người đi? Ừ nhỉ, người đi thực! 
Mẹ thà coi như chiếc lá bay 
Chị thà coi như là hạt bụi 
Em thà coi như hơi rượu say
*
* *
79. DẤU CHÂN QUA TRẢNG CỎ
(Thanh Thảo)
Buổi chiều qua trảng cỏ voi 
Ngước nhìn mút mắt khoảng trời long lanh 
Gió nghiêng ngả giữa màu xanh 
Tiếng bầy chim két bỗng thành mênh mang 
Lối mòn như sợi chỉ giăng 
Còn in đậm đặc vô vàn dấu chân 
Dấu chân ai đọc nên vần 
Nên nào ai biết đi gần đi xa. 
Cuộc đời trải mút mắt ta 
Lối mòn nhỏ cũng dẫn ra chiến trường 
Những người sốt rét đang cơn 
Dấu chân bấm xuống đường trơn, có nhoè?... 
Chiếc bòng con đựng những gì 
Mà đi cuối đất mà đi cùng trời 
Mang bao khát vọng con người 
Dấu chân nho nhỏ không lời không tên 
Thời gian như cỏ vượt lên 
Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua 
Ai đi gần ai đi xa 
Những gì gợi lại chỉ là dấu chân. 
Vùi trong trảng cỏ thời gian 
Vẫn âm thầm trải mút tầm mắt ta 
Vẫn đằm hơi ấm thiết tha 
Cho người sau biết đường ra chiến trường...
*
* *
80. ĐẤT NƯỚC
(Nguyễn Đình Thi - 1948-1955) 
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cớm mới
Tôi nhớ những mùa thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong long Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy
Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biết nói cười thiết tha
Trời xanh đây là của chúng ta
Núi rừng đây là của chúng ta
Những cánh đồng thơm mát
Những ngã đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
Nước chúng ta
Nước những người chưa bao giờ khuất 
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về
Ôi những cánh đồng quê chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều 
Những đêm dài hành quân nung nấu 
Bỗng bồn chồn nhớ mắt ngừơi yêu.
Từ những năm đau thương chiến dấu 
Đã ngời lên nét mặt quê hương 
Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu
Đã bật lên thành tiếng căm hờn.
Bát cơm chan đầy nứơc mắt
Bay còn giằng khỏi miệng ta 
Thằng giặc tây, thằng chúa đất 
Đứa đè cổ , đứa lột da
Xiềng xích chúng bây không khóa được
Trời đầy chim và đất đầy hoa
Súng đạn chúng bây không bắn được
Lòng dân ta yêu nước thương nhà.
Khói nhà máy cuộn trong sương núi
Kèn gọi quân văng vẳng cánh đồng
Ôm đất nước những người áo vải
Đã đứng lên thành những anh hùng.
Ngày nắng đốt theo cơn mưa dội
Mỗi bước đường mỗi bước hy sinh
Trán rực lửa nghĩ trời đất mới
Lòng ta bát ngát ánh bình minh
Súng nổ rung trời giận dữ
Ngừơi lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ trong máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.
*
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:15 AM
81. NHỮNG NGƯỜI ĐÀN BÀ GÁNH NƯỚC SÔNG
(Nguyễn Quang Thiều)
Những ngón chân xương xẩu, móng dài và đen toẽ ra như móng chân gà mái 
Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi năm và nửa đời tôi thấy 
Những người đàn bà xuống gánh nước sông 
Những bối tóc vỡ xối xả trên lưng áo mềm và ướt 
Một bàn tay họ bám vào đầu đòn gánh bé bỏng chơi vơi 
Bàn tay kia bấu vào mây trắng 
Sông gục mặt vào bờ đất lần đi 
Những đàn ông mang cần câu và cơn mưa biển ra khỏi nhà lặng lẽ 
Những con cá thiêng quay mặt khóc 
Những chiếc phao ngô chết nổi 
Những người đàn ông giận dữ, buồn bã và bỏ đi 
Đã năm năm, mười năm, ba mươi năm và nửa đời tôi thấy 
Sau những người đàn bà gánh nước sông và lũ trẻ cởi truồng 
Chạy theo mẹ và lớn lên 
Con gái lại đặt đòn gánh lên vai và xuống bến 
Con trai lại vác cần câu và cơn mưa biển ra khỏi nhà lặng lẽ 
Và cá thiêng lại quay mặt khóc 
Trước những lưỡi câu ngơ ngác lộ mồi.
*
* *
82. NGHE TIẾNG CUỐC KÊU
(Hữu Thỉnh - 7-1989)
Những đám mây bay đi 
Tôi với người ở lại 
Cuốc kêu ngoài bến sông 
Cuốc kêu vì bẫy hiểm 
Bèo leo nheo nước lên 
Tôi âm thầm gọi tên 
Bàn ghế và quần áo cũ 
Tuổi trẻ đột ngột về 
Ngơ ngác nhìn tôi 
Những cánh diều để chỏm 
Vui hơn điều đáng vui 
Bánh đa phồng giữa chợ 
Che bớt một phần buồn 
Tôi ngồi gọi tên những quân bài tam cúc 
Xe pháo mã những ngả đường xa lắc 
Còn lại thôi hồi tiếng cuốc kêu. 
Cuốc kêu từ ngày chưa ai đặt tên cho cuốc 
Cha tôi nhào đất đắp đường 
Ông táo bằng đất 
Chiếc chén bằng đất 
Những người uống rượu lần lượt bỏ đi 
Cha tôi cầm chiếc chén lên 
Như cầm một phần đời mình 
Đã khô ra thành đất 
Cuốc kêu ngoài bãi xa 
Cuốc kêu từ ngày cây tre chưa đủ lá đan sàng 
Trên đất ướt có người đến ở 
Họ bắt đầu như một chiếc rễ nâu 
Họ làm ra mọi thứ để nuôi nhau 
Mong con cái có ngày mở mặt 
Trời tối thì cậy ngọn đèn 
Ngọn đèn bấc thắp bằng đầu lạ 
Ngọn đèn bấc gió nhiều phen cướp mất 
Cuốc kêu ngoài bến xa! 
Cuốc kêu từ ngày em lạy mẹ lạy cha 
Đi theo một sợi tơ hồng 
Về với anh thành vợ thành chồng 
Tình yêu nhiều đứt nối 
Ta xin rừng một chiếc giường con 
Xin đất một chiếc ấm nhỏ 
Một đời người mà chiến chinh nhiều quá 
Em níu giường níu chiếu đợi anh 
Em trát những người con trai đẹp 
Đợi anh 
Chỉ mong anh về 
Áo rách cũng thơm 
Chiếc chạn nhỏ với vài đôi đũa mộc 
Anh cứ tưởng sau chiến tranh thì toàn là hạnh phúc 
Chúng ta đã từng vỏ võ đợi nhau 
Nhưng không phải em ơi, cuốc kêu không phải thế 
* 
Trưa nay có điều gì mà cuốc kêu như xé 
Tôi mất hai người anh 
Cả hai đều rất trẻ 
Sáng nay lại có người hàng xóm chạy sang 
Mỗi lần sau đám tang 
Lòng ai cũng héo 
Dạ ai cũng sầu 
Tôi cứ tưởng không ai còn xấu nữa 
Tôi cứ tưởng tốt với nhau bao nhiêu cũng còn chưa đủ 
Nhưng không phải, trời ơi, cuốc kêu không phải thế. 
Giếng nước than lắm kẻ chao chân 
Khu vườn than: có những con sên ngấp nghé lên trời 
Qua mùa hoa thì bướm cũng bay đi 
Tôi ngồi buồn như lá sen rách 
Cuốc kêu gì mà khắc khoải trưa nay 
Tôi ngồi buồn tôi đếm ngón tay 
Có mười ngón tay đếm đi đếm lại 
Đếm đi đếm lại trời ngả sang chiều. 
Chúng ta bị cái chết gạt về một phía 
Bị hư danh gạt về một phía 
Phải vượt mấy trùng khơi mới bắt gặp nụ cười. 
Vừa bắt gặp nụ cười 
Thì lại nghe tiếng cuốc.
*
* *
83. BAO GIỜ TRỞ LẠI
(Hoàng Trung Thông)
Các anh đi 
Ngày ấy đã lâu rồi 
Xóm làng tôi còn nhớ mãi 
Các anh đi 
Bao giờ trở lại 
Xóm làng tôi trai gái vẫn chờ mong 
Làng tôi nghèo 
Nho nhỏ bên sông 
Gió bắc lạnh lùng 
Thổi vào mái rạ 
Làng tôi nghèo 
Gió mưa tơi tả 
Trai gái trong làng vất vả ngược xuôi 
Các anh về mái ấm nhà vui 
Tiếng hát câu cười 
Rộn ràng xóm nhỏ 
Các anh về tưng bừng trước ngõ 
Lớp đàn em hớn hở theo sau 
Mẹ già bịn rịn áo nâu 
Vui đàn con nhỏ rừng sâu mới về 
Từ lưng đèo 
Dốc núi mù che 
Các anh về 
Xôn xao làng tôi bé nhỏ 
Nhà lá đơn sơ 
Nhưng tấm lòng rộng mở 
Nồi cơm nấu dở 
Bát nước chè xanh 
Ngồi vui kể chuyện tâm tình bên nhau 
Anh giờ đánh giặc nơi đâu 
Chiềng Vàng, Vụ Bản, hay vào Trị Thiên 
Làng tôi thắng lợi vụ chiêm 
Lúa thêm xanh ngọn, khoai lên thắm vồng 
Giảm tô hai vụ vừa xong 
Đêm đêm ánh đuốc dân công rực đường 
Dẫu rằng núi gió đèo sương 
So anh máu nhuộn chiến trường thấm chi 
Bấm tay tính buổi anh đi 
Mẹ thường vẫn nhắc: biết khi nào về ? 
Lúa xanh xanh ngắt chân đê 
Anh đi là để giữ quê quán mình 
Cây đa, bến nước, sân đình 
Lời thề nhớ buổi mít tinh lên đường 
Hoa cau thơm ngát đầu nương 
Anh đi là giữ tình thương dạt dào 
Các anh đi 
Khi nào trở lại 
Xóm làng tôi 
Trai gái vẫn chờ mong 
Chờ mong chiến dịch thành công 
Xác thù chất núi bên sông đỏ cờ 
Anh đi chín đợi mười chờ 
Tin thường thắng trận, bao giờ về anh ?
*
* *
84. BỜ SÔNG VẪN GIÓ
(Trúc Thông)
Lá ngô lay ở bờ sông 
Bờ sông vẫn gió 
Người không thấy về 
Xin người hãy trở về quê 
Một lần cuối... một lần về cuối thôi 
Về thương lại bến sông trôi 
Về buồn lại đã một thời tóc xanh 
Lệ xin giọt cuối để dành 
Trên phần mộ mẹ vương hình bóng cha 
Cây cau cũ, giại hiên nhà 
Còn nghe gió thổi sông xa một lần 
Con xin ngắn lại đường gần 
Một lần... rồi mẹ hãy dần dần đi.
*
* *
85. BẾN ĐÒ NGÀY MƯA
(Anh Ngọc)
Tre rũ rợi ven bờ chen ướt át 
Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa. 
Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt 
Mặc con thuyền cắm lại đậu chơ vơ. 
Trên bến vắng, đắm mình trong lạnh lẽo 
Vài quán hàng không khách đứng xo ro. 
Một bác lái ghé buồm vào hút điếu 
Mặc bà hàng sù sụ sặc hơi, ho. 
Ngoài đường lội họa hoằn người đến chợ 
Thúng đội đầu như đội cả trời mưa. 
Và họa hoằn một con thuyền ghé chở 
Rồi âm thầm bến lại lặng trong mưa.
*
* *
86. THĂM LÚA
(Trần Hữu Thung - 1-1-1950)
Mặt trời càng lên tỏ 
Bông lúa chín thêm vàng 
Sương treo đầu ngọn gió 
Sương lại càng long lanh. 
Bay vút tận trời xanh 
Chiền chiện cao cùng hót 
Tiếng chim nghe thánh thót 
Văng vẳng khắp cánh đồng 
Đứng chống cuộc em trông 
Em thấy lòng khấp khởi 
Bởi vì em nhớ lại 
Một buổi sớm mai ri 
Anh tình nguyện ra đi 
Chiền chiện cao cùng hót 
Lúa cũng vừa sẫm hột 
Em tiễn anh lên đường 
Chiếc xắc mây anh mang 
Em nách mo cơm nếp 
Lúa níu anh trật dép 
Anh cúi sửa vội vàng 
Vượt cánh đồng tắt ngang 
Đến bờ ni anh bảo 
"Ruộng mình quên cày xáo 
Nên lúa chín không đều 
Nhớ lấy để mùa sau 
Nhà cố làm cho tốt" 
Xa xa nghe tiếng hát 
Anh thấy rộn trong lòng 
Sắp đến chỗ người dông 
Anh bảo em ngoái lại 
Cam ba lần ra trái 
Bưởi ba lần ra hoa 
Anh bước chân đi ra 
Từ ngày đầu phòng ngự 
Bước qua kì cầm cự 
Anh có gửi lời về 
Cầm thư anh mân mê 
Bụng em giừ phấp phới 
Anh đang mùa thắng lợi 
Lúa em cũng chín rồi 
Lúa tốt lắm anh ơi 
Giải thi đua em giật 
Xoè bàn tay bấm đốt 
Tính cũng bốn năm ròng 
Ai cũng bảo đừng mong 
Riêng em thì vẫn nhớ 
Chuối đầu vườn đã lổ 
Cam đầu ngõ đã vàng 
Em nhớ ruộng nhớ vườn 
Không nhớ anh răng được 
Mùa sau kề mùa trước 
Em vác cuốc thăm đồng 
Lúa sây hạt nặng bông 
Thấy vui vẻ trong lòng 
Em mong ngày chiến thắng.
*
* *
87. CỔ LUỸ CÔ THÔN
( Tưởng nhớ Bích Khê)
Phạm Thiên Thư
Bên kia là Thu Xà
mộ Bích Khê cỏ úa
Cổ Lũy Cô Thôn
hàng dừa xa xăm nước mắt
Không mất đi đâu trong vô
hình kia những cuộc giao tranh
còn bạc trên cát, còn đỏ trên đất
giọt nắng chưa lụi tàn
không dễ gì quên đi được
câu thơ còn vương cây ngô đồng
không dễ gì xóa đi người xa ấy
như xóa bụi gương
Vùng cửa sông chiều nay im ắng quá
những đồng mía hồn ai lay
Cổ Lũy Cô Thôn cùng nấm mộ thi nhân
giấu niềm riêng số phận
tre đang ngâm trong bùn đen ngày tháng
chờ đợi vút lên cao cao ngôi nhà
gió như ai tát một cái cực đau
lại vuốt ve tha thứ.
*
* *
88. NÓI SAO CHO VỢI
(Thu Trang - 1969)
Paris tối nay tuyết đổ 
Rơi rơi phủ trắng phố phường 
Hoa đèn tăng phần rực rỡ 
Kinh thành bát ngát sắc hương 
Ánh sáng ắt hẳn màn sưonưg 
Chen chân trên khắp ngả đường 
Vui tươi trai thanh gái lịch 
Hồn nhiên họ đón xuân sang 
Chân bước mà lòng miên man 
Quê ơi xa cách muôn vàn 
Không khóc mà lòng thổn thức 
Nói sao cho vợi niềm thương 
Paris bát ngát sắc hương 
Quê tôi giờ này ai biết 
Chắc bên mái tranh đạm bạc 
Vườn rau là bãi chiến trường 
Tôi đi giữa vầng ánh sáng 
Nhìn thiên hạ đón xuân sang 
Nghe câu hỏi thầm đau buốt 
Bao giờ mùa xuân Việt Nam? 
Bao giờ xuân Thanh bình sang? 
Mùa xuân thống nhất quê hương 
Mùa xuân Tự do Độc lập 
Mùa xuân không đượm tóc tang! 
Trong hồn day dứt mênh mang 
Quê tôi miền Bắc miền Nam 
Chắc đang hào hùng chiến đấu 
Ngăn bàn tay giặc hung tàn 
Giữa muôn hương sắc huy hoàng 
Tôi không thấy mùa xuân sang 
Hồn tôi ở phương trời ấy 
Tôi đợi mùa xuân Việt Nam!
*
* *
89.MƯA ĐÊM LỀU VÓ
(Trần Huyền Trân - Khâm Thiêng,1938) 
Mưa lũ ao bèo mưa trắng đêm
Cây bờ ngơ ngác nước đang lên
Lều tôi kiến đã rời lên mái
Bà lão chài lochửa có thuyền
Vó nghèo được nước đã lê thê
Đàn cá gian hồ nhảy nhót đi
Cả cụm bèo xanh nằm cạn mãi
Cũng như cất cánh gọi không về.
Tôi ở lều gianh Cống Trắng này
Chạnh lòng cá nhảy với chim bay
Đêm sầu kẽo kẹt ngư bà thức
Giăng phải hồn tôi một lưới đầy.
*
* *
90. BÊN MỘ CỤ NGUYỄN DU
(Vương Trọng)
Tưởng rằng phận bạc Ðạm Tiên 
Ngờ đâu cụ Nguyễn Tiên Ðiền nằm đây 
Ngẩng trời cao, cúi đất dày 
Cắn môi tay nắm bàn tay của mình 
Một vùng cồn bãi trống trênh 
Cụ cùng thập loại chúng sinh nằm kề 
Hút tầm chẳng cánh hoa lê 
Bạch đàn đôi ngọn gió về nỉ non 
Xạc xào lá cỏ héo hon 
Bàn chân cát bụi, lối mòn nhỏ nhoi 
Lặng im bên nấm mộ rồi 
Chưa tin mình đã đến nơi mình tìm 
Không cành để gọi tiếng chim 
Không hoa cho bướm mang thêm nắng trời 
Không vầng cỏ ấm tay người 
Nén hương tảo mộ cắm rồi lại xiêu 
Thanh minh trong những câu Kiều 
Rưng rưng con đọc với chiều Nghi Xuân 
Cúi đầu tưởng nhớ vĩ nhân 
Phong trần còn để phong trần riêng ai 
Bao giờ cây súng rời vai 
Nung vôi, chở đá tượng đài xây lên 
Trái tim lớn giữa thiên nhiên 
Tình thương nối nhịp suốt nghìn năm xa...
*
ngoisaocodon
07-08-2009, 10:16 AM
91. NHỚ HUẾ QUÊ TÔI
(Thanh Tịnh)
Sông núi vươn dài tiếp núi sông 
Cò bay thẳng cánh nối đồng không 
Có người bảo Huế xa, xa lắm 
Nhưng Huế quê tôi ở giữa lòng. 
Mười một năm trời mang Huế theo 
Đèo cao nắng tắt bóng cheo leo 
Giọng hò mái đẩy vờn mây núi 
Man mát sông Hương lướt đỉnh đèo 
Tôi gặp bao người xứ Huế xa 
Đèn khuya thức mãi chí xông pha 
Mở đường giải phóng về quê mẹ 
Dựng khắp non sông bóng xóm nhà 
Có bao người Huế không về nữa. 
Gửi đá ven rừng chép chiến công 
Có mồ liệt sỹ nâng lòng đất. 
Buồm phá Tam Giang gió thổi lồng. 
Nặng trĩu trăm năm bóng cổ thành 
Bao lần máu đỏ nhuộm đồng xanh 
Cờ sao ngày ấy buồn cung cấm 
Sông nước xôn xao núi chuyển mình 
Bao độ thu về, thu lại qua 
Huế tôi thăm thẳm nhớ con xa 
Mỗi lần phượng nở rung màu đỏ 
Càng giục canh sương rộn tiếng gà.
*
* *
92. Màu Thời Gian
(Đoàn Phú Tứ)
Sớm nay tiếng chim thanh 
Trong gió xanh 
Dìu vương hương ấm thoảng xuân tình 
Ngàn xưa không lạnh nữa, Tần Phi 
Ta lặng dâng nàng 
Trời mây phảng phất nhuốm thời gian 
Màu thời gian không xanh 
Màu thời gian tím ngát 
Hương thời gian không nồng 
Hương thời gian thanh thanh 
Tóc mây một món chiếc dao vàng 
Nghìn trùng e lệ phụng quân vương 
Trăm năm tình cũ lìa không hận 
Thà nép mày hoa thiếp phụ chàng 
Duyên trăm năm đứt đoạn 
Tình muôn thuở còn hương 
Hương thời gian thanh thanh 
Màu thời gian tím ngát 
*
* *
93. ĐÂY THÔN VỸ DẠ
(Hàn Mặc Tử)
Sao anh không về chơi thôn Vĩ ? 
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên. 
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc 
Lá trúc che ngang mặt chữ điền. 
Gió theo lối gió, mây đường mây, 
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay... 
Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó, 
Có chở trăng về kịp tối nay ? 
Mơ khách đường xa, khách đường xa 
Áo em trắng quá nhìn không ra... 
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh 
Ai biết tình ai có đậm đà ?
*
* *
94. NHỚ VỢ
(Cầm Vĩnh Ui)
Tôi nhớ vợ tôi lắm 
Xin được về hai ngày 
Nhà tôi ở Mường Lay 
Có con sông Nậm Rốm 
Ngày kia tôi sẽ đến 
Lại cầm súng được ngay 
Tôi càng bắn đúng Tây 
Vì tay có hơi vợ 
Cho tôi đi, đừng sợ 
Tôi không chết được đâu 
Vì vợ tôi lúc nào 
Cũng mong chồng mạnh khoẻ 
Cho tôi đi anh nhé 
Về ôm vợ hai đêm 
Vợ tôi nó sẽ khen 
Chồng em nên người giỏi 
Ngày kia tôi về tới 
Được đi đánh cái đồn 
Hay được đi chống càn 
Là thế nào cũng thắng 
Nếu có được trên tặng 
Cho một cái bằng khen 
Tôi sẽ rọc đôi liền 
Gửi cho vợ một nửa.
*
* *
95. EM TẮM
(Bạc Văn Ùi)
Sao anh lại rình 
Trộm xem em tắm? 
Da của em ngần trắng 
Da của ái của êm 
Tay của em lấm lem 
Tay của than của bụi 
Tay của rừng của núi 
Tay của đất của nương. 
Em tắm xong lại sạch 
Vẫn ngát thơm hoa rừng 
Da của em trắng ngần 
Là của anh tất cả, 
Không phải người xa lạ 
Việc gì mà trộm xem! 
Em tắm suối giữa mường 
Tắm trong mối yêu thương 
Có anh đang đứng giữ 
Chớ để Tây đến mường.
*
* *
96. MỘT NGÀY TA NGOÁI LẠI
(Đinh Thị Thu Vân)
Rồi sẽ có một ngày ta ngoái lại 
Bạn bè ơi, khi ấy có còn nhau 
Cơn lốc đời đưa đẩy bạn về đâu 
Ta ngoái lại tìm nhau, e mất dấu 
Ta ngoái lại tìm nhau, mong ẩn náu 
Góc bạn bè yên ấm cảm thông ơi 
Ta ngoái lại rụng rời đôi cánh mỏi 
Góc bạn bè tin cậy, bớt chơi vơi 
Ta ngoái lại tìm nhau, đừng sỏi đá 
Đừng dập vùi chi nữa trái tim hoang 
Thôi đừng nhớ đừng quên đừng xa vắng 
Xin một lần tha thứ thuở lang thang 
Tha thứ nhé bạn ơi ngày cay đắng 
Ta quẩn quanh nuôi giữ xót xa mình 
Tha thứ nhé những niềm vui không vóc dáng 
Thủa đam mêm bè bạn khuất xa dần… 
Rồi sẽ có một ngày, sau tháng ngày dâu bể 
Chúng mình cùng ngoái lại tìm nhau 
Ta nói yêu thương khi mắt đổi thay màu 
Bàn tay héo cầm lâu cho ấm mãi 
Trái tim héo, nụ cười xưa dẫu héo 
Chỉ xin đừng tàn lụi chút niềm tin 
Dẫu mong manh vụn vỡ chẳng nguyên lành 
Xin hãy có một ngày nhen nhúm lại.
*
* *
97. TỔ QUỐC BAO GIỜ ĐẸP THẾ NÀY CHĂNG
(Chế Lan Viên)
Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn nghìn năm!
Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?
- Chưa đâu! Và ngay cả trong những ngày đẹp nhất
Khi Nguyễn Trãi làm thơ và đánh giặc,
Nguyễn Du viết Kiều, đất nước hóa thành văn,
Khi Nguyễn Huệ cưỡi voi vào cửa Bắc.
Hưng Đạo diệt quân Nguyên trên sóng Bạch Đằng...
Những ngày tôi sống đây là ngày đẹp hơn tất cả
Dù mai sau đời muôn vạn lần hơn:
Trái cây rơi vào áo người ngắm quả,
Đường nhân loại đi qua bóng lá xanh rờn,
Mặt trời đến mỗi ngày như khách lạ,
Gặp mỗi mặt người đều muốn ghé môi hôn...
Cha ông xưa từng đấm nát tay trước cửa cuộc đời,
Cửa vẫn đóng và Đời im im khóa
Những pho tượng chùa Tây Phương không biết cách trả lời
Cả dân tộc đói nghèo trong rơm rạ
Văn Chiêu hồn từng thấm giọt mưa rơi!
Có phải cha ông đến sớm chăng và cháu con thì lại muộn?
Dẫu có bay giữa trăng sao cũng tiếc không được sống phút giây bây giờ
Buổi đất nước của Hùng Vương có Đảng,
Mỗi người dân đều được thấy Bác Hồ,
Thịt xương ta, giặc phơi ngoài bãi bắn
Lại tái sinh từ Pắc Bó, Ba Tơ...
Không ai có thể ngủ yên trong đời chật
Buổi thủy triều vẫy gọi những vầng trăng.
Mỗi gié lúa đều muốn thêm nhiều hạt,
Gỗ trăm cây đều muốn hóa nên trầm,
Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt,
Mỗi con sông đều muốn hóa Bạch Đằng...
Ôi! Trường Sơn vĩ đại của ta ơi!
Ta tựa vào ngươi, kéo pháo lên đồi,
Ta tựa vào Đảng ta, lên tiếng hát,
Dưới chân ta, đến đầu hàng Đờ-cát,
Rồng năm móng vua quan thành bụi đất,
Mỗi trang thơ đều dội tiếng ta cười!
Đều lộng hương thơm những cánh đồng hợp tác
Chim cu gần, chim cu gáy xa xa...
Ruộng đoàn tụ nên người thôi chia cắt,
Đêm no ấm, giọng chèo khuya khoan nhặt,
Lúa thêm mùa khi lúa chín về ta.
Rồi với đôi tay trắng từ Đinh, Lý, Trần, Lê...
Đảng làm nên công nghiệp.
Điện trời ta là sóng nước sông Hồng
An Dương Vương hãy dậy cùng ta xây sắt thép,
Loa thành này có đẹp mắt Người chăng?
Ong bay nhà khu Tỉnh ủy Hưng Yên
Mật đồng bằng mùa nhãn ngọt môi em
Cây xanh ngắt đất bạc mầu Vĩnh Phúc...
Ôi! Cái thuở lòng ta yêu Tổ quốc
Hạnh phúc nào không hạnh phúc đầu tiên?
Ôi, cái buổi sinh thành và tái tạo
Khi thiếu súng và khi thì thiếu gạo
Nhưng phù sa đẻ ra những Cà Mau thịnh vượng mai sau.
Dẫu là Chúa cũng sinh từ ruột máu,
Ta đẻ ra đời, sao khỏi những cơn đau?
Hãy biết ơn vị muối của đời cho thơ chất mặn!
Ôi! Thương thay những thế kỷ vắng anh hùng,
Những đất nước thiếu người cầm thanh gươm nghìn cân ra trận,
Nhà thơ sinh đồng thời với mưa phùn và những buổi hoàng hôn,
Cả xứ sở trắng một màu mây trắng,
Ai biết mây trên trời buồn hơn hay thơ mặt đất buồn hơn?
Chọn thời mà sống chăng? Anh sẽ chọn năm nào đấy nhỉ?
- Cho tôi sinh ra buổi Đảng dựng xây đời,
Mắt được thấy dòng sông ra gặp bể,
Ta với mẻ thép gang đầu là lứa trẻ sinh đôi,
Nguyễn Văn Trỗi ra đi còn dạy chúng ta cười...
Cho tôi sinh giữa những ngày diệt Mỹ,
Vóc nhà thơ đứng ngang tầm chiến lũy
Bên những dũng sĩ đuổi xe tăng ngoài đồng và hạ trực thăng rơi.
*
* *
98. BẾP LỬA
(Bằng Việt- 1963)
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm, 
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm, 
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa. 
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói, 
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi, 
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy. 
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu, 
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay. 
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa, 
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa. 
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà ? 
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế, 
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế. 
Mẹ cùng cha bận công tác không về, 
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe, 
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học, 
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc. 
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà, 
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ? 
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi, 
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi, 
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh. 
Vẫn vững lòng, bà dặc cháu đinh ninh: 
"Bố ở chiến khu bố còn việc bố, 
Mày có viết thư chớ kể này kể nọ, 
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên". 
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen! 
Một bếp lửa lòng bà luôn ủ sẵn, 
Một bếp lửa chứa niềm tin dai dẳng, 
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa! 
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ, 
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm, 
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm, 
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi, 
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui, 
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ. 
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa! 
Giờ cháu đã đi xa, có ngọn khói trăm tàu, 
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả, 
Nhưng vẫn chẳng bao giờ quên nhắc nhở: 
- Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa ?
*
* *
99. VƯỜN TRONG PHỐ
(Lưu Quang Vũ - 1967) 
Trong thành phố có một vườn cây mát 
Trong triệu người có em của ta 
Buổi trưa nắng bầy ong đi kiếm mật 
Vào vườn rồi ong chẳng nhớ lối ra. 
Vườn em là nơi đọng gió trời xa 
Hoa tím chim kêu bàng thưa lá nắng 
Con nhện đi về giăng tơ trắng 
Trái tròn căng mập nhựa sinh sôi. 
Nơi ban mai cỏ ướt sương rơi 
Một hạt nhỏ mơ hồ trên má 
Hơi lạnh nào ngón tay cầm se giá ? 
Suốt cuộc đời cũng chẳng hiểu vì sao... 
Nơi đêm khuya vọng lại tiếng còi tàu 
Bỗng nhớ xa xôi những miền đất nước 
Nơi bài hát lên đường ta hẹn ước 
Nơi góc vườn ta để quên chùm hoa... 
Nơi vòm lá rì rào xao động cơn mưa 
Quả ngọt chín khi mùa ve lại đến 
Những chân trời màu hồng những chân trời màu tím 
Những ngôi sao bàng bạc cả hoàng hôn. 
Nơi lá chuối che nghiêng như một cánh buồm 
Cánh buồm xanh đi về trong hạnh phúc 
Se sẽ chứ, không cánh buồm bay mất 
Qua dịu dàng ẩm ướt của làn môi. 
Dưa hấu bổ ra thơm suốt ngày dài 
Em cũng mát lành như trái cây mùa hạ 
Nước da nâu và nụ cười bỡ ngỡ 
Em như cầu vồng bảy sắc hiện sau mưa. 
Đến bây giờ đánh giặc anh đi xa 
Nhìn lại mảnh vườn xưa thấy hẹp 
Biết bao điều anh còn chưa nói được 
Rối rít trong lòng một nỗi em em. 
Rừng rậm đèo cao anh đã vượt lên 
Theo tiếng gọi con tàu ngày bé dại 
Vườn không níu được bước chân trở lại 
Nhưng lá còn che mát suốt đường anh. 
Mảnh vườn em vẫn là mảnh vườn xanh 
Nơi ban đầu lòng ta ươm tổ mật 
Nơi ta hái những chùm thơ thứ nhất 
Nơi thu sang mây trắng vẫn bay về.
*
* *
100. THƯƠNG VỢ
(Trần Tế Xương)
<DIV>Quanh năm buôn bán ở mom sông, 
Nuôi đủ năm con với một chồng. 
Lặn lội thân cò khi quãng vắng, 
Eo xèo mặt nước buổi đò đông. 
Một duyên hai nợ, âu đành phận, 
Năm nắng mười mưa, dám quản công. 
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc: 
Có chồng hờ hững cũng như không!
 
Powered by vBulletin® Version 4.2.2 Copyright © 2025 vBulletin Solutions, Inc. All rights reserved.